Cần tăng thời gian đào tạo lái xe hạng B1, B2

Đơn cử như vụ tai nạn liên hoàn xảy ra ở ngã tư Hàng Xanh (quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) vào tháng 10-2018 khiến 8 người thương vong, tài xế chiếc xe BMW gây tai nạn sau đó thú nhận đã đạp nhầm chân ga. Hay vụ tai nạn thương tâm xảy ra ngày 11-4-2019 tại TP. Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), tài xế điều khiển ô tô đã tông thẳng vào đám đông chuẩn bị đi đưa tang khiến 10 người thương vong, trong đó 4 người chết, 6 người bị thương. Mới đây, vụ tai nạn ở quận 5, TP. Hồ Chí Minh do một chiếc ô tô Mercedes bất ngờ tăng tốc, lao vào lề đường đâm vào hàng loạt xe máy tại đây khiến 6 người nhập viện cấp cứu…

Người ta hay dùng cụm từ “bất ngờ mất lái” để lý giải nguyên nhân xảy ra tai nạn, nhưng với lái xe chuyên nghiệp thì nguyên nhân dẫn đến đạp nhầm chân ga trong các vụ tai nạn trên có nguồn gốc từ khâu đào tạo ban đầu, từ trường lái.

Hướng dẫn thực hành lái xe tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Vinasme Tây Nguyên.

Dễ thấy các vụ tai nạn do lái xe đạp nhầm chân ga chủ yếu xảy ra ở xe ô tô con (bằng B1, B2). Theo quy định tại Thông tư số 58/2015/TT-BGTVT ngày 20-10-2015 của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải về thời gian đào tạo lái xe các hạng, hạng B1 và B2 có thời gian đào tạo lần lượt là 476 và 588 giờ, hạng C là 920 giờ. Rõ ràng thời gian đào tạo lái xe hạng C dài hơn, lâu hơn, học viên có thời gian tiếp xúc, làm quen và tập nhuần nhuyễn các kỹ năng lái, xử lý tình huống, thành thục các thao tác sử dụng côn, ga, số, phanh chân, phanh tay... nên rất hiếm các tai nạn kiểu nhầm chân ga ở các hạng xe này hay các lái xe lâu năm, xe lớn hơn như hạng D, hạng E hay FC, FE...

Quan sát thực tế tại nhiều cơ sở đào tạo lái xe cho thấy, ngay từ bài số nguội, số nóng là tập làm quen với các trang thiết bị trên cabin, nhận biết tính năng, công dụng của từng bộ phận, các thao tác sử dụng chân trái cho bàn đạp côn, chân phải dùng điều khiển chân ga, chân phanh với xe số sàn, riêng xe số tự động không dùng chân trái, chỉ dùng chân phải điều khiển chân ga, chân phanh... đã khiến nhiều học viên học B1, B2 “rối” ngay từ đầu. Nhiều người lên xe khi chưa học nhuyễn bài song do thời gian học ngắn nên đành tự động viên mình rồi sẽ quen dần...

Với nhiều cơ sở đào tạo khoán xe hoặc các giáo viên có tiền đưa xe vào hợp đồng với các cơ sở đào tạo... thì việc đào tạo đúng, đủ các bài bắt buộc theo quy định xem ra cũng rất khó. Để tiết kiệm chi phí nhiên liệu, hạn chế hư hỏng vì học viên thao tác không đúng do nhầm, do chưa nắm bắt, chưa hiểu bài..., các giáo viên này thường bỏ qua nhiều bài quan trọng trong khâu đào tạo lái xe như: bài số nguội, số nóng; bài tiến lùi thẳng; bài tập lái trong hình số 3, số 8, ghép tiến lùi chữ chi...

Trong khi đó, đây là những bài căn bản, vô cùng cần thiết để một học viên có căn cơ trở thành một lái xe vững vàng trong tương lai. Không ít giáo viên đưa học viên ra sân vận động, ra bãi đất trống ít xe cộ rồi chỉ cho vào số, nhả phanh tay rồi chạy. Chạy ngoằn ngoèo, chạy không thẳng, thao tác sai đã có thầy bên cạnh làm thay..., nhiều học viên tưởng như vậy là đã biết lái xe. Đến ngày thi sát hạch, giáo viên yêu cầu học viên mua giờ tập trong sân sát hạch để đối phó với kỳ thi. Kết quả là hàng loạt lái xe sau khi có giấy phép lái xe dù chưa thành thục vẫn vô tư tham gia giao thông trên đường và hậu quả thì có lẽ ai cũng biết.

Thiết nghĩ, việc tăng thời gian học cho các học viên lái xe ô tô con (hạng B1, B2) là việc cấp thiết nên sớm triển khai. Như vậy sẽ hạn chế đến mức thấp nhất các lái xe chưa thành thạo chân côn, chân ga, chân phanh, tay lái... tham gia giao thông trên đường; từ đó giảm được các vụ tai nạn thảm khốc…

Trương Nhất Vương