Sử dụng khẩu hiệu giáo dục trong nhà trường cần khoa học và hiệu quả

Thông thường, các khẩu hiệu giáo dục thường được gắn ở những vị trí trang trọng, nơi thường xuyên tập trung đông đảo học sinh như ở khán đài, nhà hiệu bộ, nhà lớp học, phía trên và hai bên bảng lớp học… Khẩu hiệu tại những vị trí đó, hằng ngày, hằng giờ sẽ có sự tác động trực tiếp đến người học, góp phần tạo nên tính giáo dục, giá trị nhân văn của môi trường sư phạm. Nhiều thế hệ học sinh sau khi ra trường, khôn lớn trưởng thành đã in vào trong tâm trí mình những khẩu hiệu giáo dục giống như những bài học vừa cô đọng ngắn gọn, vừa mang tính truyền tải cao. Việc đặt các khẩu hiệu ở các vị trí phù hợp trong khuôn viên nhà trường sẽ tạo nên sự hài hòa của không gian, sự thân thiện và tính mô phạm của môi trường giáo dục.

Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư về lắp đặt các khẩu hiệu, nhiều trường học đã sử dụng khẩu hiệu với số lượng lớn, dày đặc và đủ các kiểu loại khiến không gian sân trường, lớp học “dày đặc” khẩu hiệu. Có trường, khẩu hiệu xuất hiện khắp nơi, ở mọi vị trí khác nhau trong nhà trường, từ cổng trường, dọc đường đi vào, thân cây xanh, cột nhà học, tường nhà, hành lang lớp học… Trong lớp học cũng gắn nhiều khẩu hiệu, ở giữa là khẩu hiệu chạy dọc phía trên bảng, hai bên có hai bảng chữ in nội quy, tiêu chí thi đua, phía cuối lớp là khẩu hiệu của Đoàn Thanh niên, các quy định đánh giá, xếp loại giờ học…

Như thế, chỉ cần đứng ở phía cổng trường nhìn vào, sẽ thấy trong khuôn viên nhà trường dày đặc những khẩu hiệu tuyên truyền, ở nhiều vị trí khác nhau. Nhiều trường còn lạm dụng cây xanh để gắn các khẩu hiệu tuyên truyền, cây thấp thì khẩu hiệu cũng được treo thấp sát mặt đất. Với “mật độ” khẩu hiệu dày đặc nên ngoài những khẩu hiệu truyền thống, nhiều trường còn sử dụng cả danh ngôn nước ngoài, những câu nói nổi tiếng, những câu thành ngữ có hơi hướng giáo dục để in thành những tấm khẩu hiệu lớn. Cũng vì sử dụng nhiều khẩu hiệu quá nên nhiều trường chưa phân biệt đâu là khẩu hiệu tuyên truyền, đâu là lời nhắc nhở, quán triệt… Việc treo khẩu hiệu trong khuôn viên nhà trường đôi khi chưa hợp lý về vị trí khiến mục đích tuyên truyền và sự tiếp nhận của học sinh không hiệu quả. Sử dụng quá nhiều khẩu hiệu trong không gian trường học còn có thể tạo hiệu ứng tiêu cực đối với người học. Ngày ngày bước vào một không gian dày đặc những khẩu hiệu, người học sẽ cảm thấy sự đơn điệu, khuôn mẫu, hàn lâm của những biển chữ trong khuôn viên. Khẩu hiệu nhiều còn lấn át không gian cây xanh, vườn hoa, cây cảnh và cả không gian lối đi, làm giảm đi sự thân thiện của ngôi trường.

Khẩu hiệu giáo dục là cần thiết đối với mỗi trường học song quá nhiều khẩu hiệu sẽ phản tác dụng. Vì thế, các trường cần lựa chọn một số khẩu hiệu mang tính giáo dục truyền thống để sử dụng; lựa chọn vị trí gắn các khẩu hiệu sao cho phù hợp. Các cấp học cần lựa chọn khẩu hiệu phù hợp với tâm lý lứa tuổi của người học, tăng cường trồng cây xanh, bồn hoa, cây cảnh để tạo không gian thân thiện, thoáng mát. Ngoài khẩu hiệu, tăng cường đưa các nội dung tuyên truyền vào các hoạt động ngoại khóa, các trò chơi dân gian và các phong trào thi đua giúp học sinh hình thành ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện.

Nguyễn Thế