Rộn ràng ngày hội sông nước

Các thuyền đua tranh tài.

Được biết, sau ngày đất nước giải phóng, theo tiếng gọi của Đảng và Nhà nước, người dân nhiều tỉnh, thành miền xuôi lên Tây Nguyên xây dựng kinh tế mới. Bà con ở vùng biển Quảng Nam đã chọn mảnh đất Krông Ana để xây dựng cuộc sống mới bởi nơi đây có hai con sông chính chảy qua là Krông Ana và Krông Nô, bồi đắp nên vùng châu thổ màu mỡ. Ở quê hương mới, người dân vẫn sống bằng sản xuất nông nghiệp, một số hộ đã biết dựa vào dòng sông mẹ Krông Ana để phát triển nghề nuôi cá nước ngọt và đánh bắt thủy sản, đem lại nguồn thu không nhỏ. Đa số người dân đều gắn bó với sông nước từ bé nên đều có thể bơi, chèo thuyền vượt sông dễ dàng. Hằng năm, sau khi mùa màng đã gặt hái xong, trên cánh đồng nước mênh mông, bà con ở các xã Quảng Điền, Bình Hòa thường tổ chức đua thuyền nhằm gìn giữ nét đẹp truyền thống của quê hương. Ông Lê Văn Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Điền cho biết: “Quảng Điền là xã thuần nông với 100% dân số là đồng bào quê Quảng Nam, Quảng Ngãi đến đây sinh sống và lập nghiệp. Toàn xã có 5 thôn thì có 17 đội đua thuyền, trong đó riêng thôn 1 có tới 6 đội. Hội đua thuyền là dịp để bà con biểu dương tình đoàn kết, yêu thương nhau. Nhờ có lễ hội này mà tình hình an ninh trật tự ở địa phương trong những ngày xuân được bảo đảm, mọi người bảo ban nhau hạn chế rượu bia để tập trung cho ngày hội”.

Theo một số vị cao niên ở xã Quảng Điền, thuyền đua được chuẩn bị rất công phu và mang nhiều ý nghĩa tâm linh. Gỗ đóng thuyền thường là gỗ sao xanh hoặc lõi của gỗ mít rừng. Hầu hết các công đoạn trong đóng thuyền như lên rừng lấy gỗ, xẻ ván, đóng, trang trí, hạ thủy đều phải thực hiện lễ cúng. Đặc biệt, khi đóng thuyền đua, người phụ nữ tuyệt đối không được sờ vào ván đóng thuyền. Thuyền có chiều dài khoảng 15 mét, mạn được trang trí hình rồng hoặc cá, có chiếc được vẽ đầu rồng đuôi cá, ý là "cá vượt vũ môn" hóa rồng, thể hiện ý chí vươn lên của ngư dân vùng sông nước. Các hình vẽ nhìn vào trông thật sinh động, đẹp mắt, tràn đầy sinh khí (duy chỉ có con ngươi của mắt là không được vẽ ngay lúc ấy mà cần vẽ ở một thời điểm thích hợp bởi con mắt là nơi biểu thị thần khí). Hiện nay, để đóng được một chiếc thuyền đua, ngoài công bỏ ra, các đội cũng phải tốn thêm khoảng 50 triệu đồng… Ông Trần Thanh Đạt, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Krông Ana cho biết: “Hơn 30 năm xây dựng cuộc sống trên quê hương mới là từng đó năm bà con tổ chức lễ hội đua thuyền. Trước đây, khi chưa có điều kiện thì bà con tự tổ chức đua bằng ghe, thuyền phục vụ sản xuất cho đỡ nhớ quê hương. Từ năm 2006 đến nay, hội đua thuyền đã được UBND tỉnh nâng cấp thành hoạt động thể thao cấp tỉnh nên giải được tổ chức quy mô, bài bản hơn. Hằng năm, cứ vào đầu tháng Chạp (tháng 12 Âm lịch), các đội đua bắt đầu chuẩn bị sơn sửa, vẽ trang trí lại thuyền đua. Song song với việc đóng thuyền, việc chuẩn bị lực lượng vận động viên cũng được ưu tiên không kém. Các tay chèo được chọn thường là những chàng trai khỏe mạnh, dẻo dai, có kinh nghiệm về sông nước. Vào cuối mỗi buổi chiều, sau một ngày lao động vất vả những thanh niên trai tráng trong làng lại hăng hái tập luyện chuẩn bị cho ngày hội đầu Xuân”.

Lễ hội đua thuyền đã gắn bó máu thịt với người dân Quảng Nam từ lâu, đối với những người dân xa quê hương, lập nghiệp nơi vùng quê mới thì ngày hội thực sự trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu mỗi dịp Tết đến Xuân về, giúp người dân vượt qua những khó khăn trong cuộc sống, yên tâm sản xuất và làm giàu trên quê hương mới.

Thế Hùng