Cục diện bầu cử Mỹ hậu "Siêu thứ ba": Vẫn rất khó lường?

“Cơn bão bầu cử” mang tên “Siêu thứ ba” đi qua 12 bang và vùng lãnh thổ của nước Mỹ trong ngày 1-3 đã cho thấy trên đường đua vào Nhà Trắng, hai ứng cử viên Hillary Clinton của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa đã tăng tốc vượt qua “tâm bão” và bứt phá mạnh mẽ, bỏ lại các đối thủ với một khoảng cách khá xa.

 

Nếu như các cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên ở Iowa và New Hampshire có ý nghĩa khởi động cuộc đua và định hướng tâm lý cử tri, thì các cuộc bầu cử trong ngày “Siêu thứ ba” có ý nghĩa quyết định vì đây là ngày bầu cử sơ bộ lớn nhất về số phiếu đại biểu dành cho các ứng cử viên.

 

Không nằm ngoài dự đoán, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton đã giành chiến thắng vang dội tại nhiều bang trong ngày “Siêu thứ ba”. Nữ chính khách này đã chiến thắng tại 7 bang trên tổng số 11 bang tổ chức các cuộc bầu cử sơ bộ. Với việc tất cả các bang đều áp dụng quy định số phiếu đại biểu căn cứ theo tỷ lệ phiếu bầu, chỉ tính riêng trong ngày bầu cử "Siêu thứ Ba," bà Clinton đã có thêm ít nhất 457 phiếu đại biểu tham dự Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ, nâng tổng số phiếu đã nhận được lên ít nhất 1.005.  

 

Ứng cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton. (Nguồn: Reuters)

 

Bà Clinton đã thể hiện sự lão luyện trong các hoạt động tranh cử và thuyết phục cử tri, đặc biệt là khối cử tri da màu và trung lưu. Kinh nghiệm đối ngoại và cam kết tiếp tục theo đuổi nhiều chính sách hiện nay của chính quyền Tổng thống Barack Obama cũng giúp bà Clinton ghi điểm trong mắt cử tri.

 

Bên đường đua của đảng Cộng hòa, tỷ phú Donald Trump cũng đại thắng trong ngày bầu cử “Siêu thứ ba” với kết quả áp đảo tại 7 trên tổng số 11 bang. "Ông trùm" bất động sản đã giành thêm 203 phiếu đại biểu trong ngày 1-3, nâng tổng số phiếu đại biểu giành được cho đến nay lên ít nhất 285 phiếu, gần gấp đôi số phiếu đại biểu của đối thủ đứng thứ hai là Thượng nghị sỹ bang Texas Ted Cruz (161 phiếu). Trước thềm “Siêu thứ ba”, đã có hy vọng về một cuộc “lật đổ” tỷ phú Trump, song kết quả bỏ phiếu cho thấy tính tới thời điểm này, không ứng cử viên nào của đảng Cộng hòa thật sự nổi bật để có thể thách thức ông Trump.

 

Xuất hiện đầy bất ngờ trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, ông Donald Trump khiến các chính khách Cộng hòa đi từ “ngạc nhiên” đến “choáng váng” khi ứng cử viên bị coi là “ngoại đạo” này đang vững vàng dẫn đầu cuộc đua trong nội bộ đảng. Những gì mà ông Trump gặt hái được trong ngày “Siêu thứ ba” cho thấy những tuyên bố gây sốc hay chính sách xử lý người nhập cư gây tranh cãi của ông không những không phản tác dụng mà còn hấp dẫn cử tri. 

 

Với những màn tăng tốc ngoạn mục, ông Donald Trump và bà Hillary Clinton đang tách tốp và từng bước định hình cuộc đua “song mã” để sở hữu hai tấm vé đại diện cho “Những chú voi” (biệt danh của đảng Cộng hòa) và “Những chú lừa” (biệt danh của đảng Dân chủ) trong cuộc đua tới chiếc ghế tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. 

 

Kể từ năm 1988 đến nay, tất cả các ứng cử viên chiến thắng trong "Siêu thứ ba", ngày có số lượng các bang tổ chức bầu cử sơ bộ lớn nhất, đều trở thành ứng cử viên Tổng thống chính thức. Tuy nhiên, dù cả bà Clinton và ông Trump đều thắng lợi vang dội trong ngày "Siêu thứ ba" nhưng cục diện các cuộc bầu cử nội bộ các Đảng ở Mỹ vẫn rất khó lường.

 

Dù ứng cử dưới danh nghĩa Đảng Cộng hòa nhưng thắng lợi vang dội của ông Trump trong ngày "Siêu thứ ba" lại trở thành cơn ác mộng đối với các thành viên Cộng hòa chính thống, những người đang tìm cách ngăn chặn ứng cử viên mà họ coi là “ngoại đạo”, “ngẫu hứng”, “tiền hậu bất nhất” và đặc biệt là có nhiều quan điểm trái ngược với đường lối của Đảng Cộng hòa. Họ lo ngại rằng nếu ông Trump trở thành tổng thống thì họ sẽ không thể kiểm soát hoặc gây ảnh hưởng được do tỷ phú này không bị ràng buộc về lợi ích, nhất là trong vấn đề vận động tiền tranh cử của các nhà tài trợ Cộng hòa, cũng như việc ông Trump sẽ rất dễ bị ứng cử viên của Đảng Dân chủ đánh bại nếu trở thành ứng cử viên chính thức của Đảng Cộng hòa. Theo nhận định của báo Le Figaro, chính việc quá xem thường đối thủ của các ứng cử viên khác trong đảng Cộng hòa đã mở rộng đường cho ông Trump tiến lên. Giờ đây, trong sự hoảng hốt, giới lãnh đạo đảng Cộng hòa đang muốn gạt "kẻ phá rối" bằng mọi giá. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định rằng khó có thể "hạ gục" được ứng cử viên này vì đảng Cộng hòa khó hình thành được một mặt trận thống nhất chống lại ông do sự ích kỷ và chủ nghĩa cơ hội của các ứng cử viên. 

 

Ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump. (Nguồn: Reuters)

 

Trước mùa bầu cử, ông Trump được đánh giá chỉ là ứng cử viên hạng 2 và sẽ nhanh chóng bị cử tri loại bỏ nhưng những chiến thắng mang hiệu ứng domino của nhà tài phiệt đã khiến họ giật mình và nhận ra rằng mọi nỗ lực ngăn cản ông Trump dường như đã hơi muộn. Cơn ác mộng "Siêu thứ ba" còn chưa dừng lại khi ứng cử viên có khả năng đánh bại ông Trump trong Đảng Cộng hòa vào thời điểm hiện tại lại chính là Thượng nghị sỹ Ted Cruz, người rất không được lòng các chính khách của đảng này. Với chiến thắng tại Texas, Alaska và Oklahoma trong ngày “Siêu Thứ Ba”, ông Cruz tiếp tục duy trì vị trí thứ 2 và hiện đang kém ông Trump gần 100 phiếu đại biểu. 

 

Trong khi đó, ứng cử viên được đặt nhiều kỳ vọng nhất là Thượng nghị sĩ Marco Rubio lại có màn trình diễn thất vọng nhất khi chỉ giành chiến thắng tại Minnesota, thắng lợi đầu tiên của ông này kể từ đầu mùa bầu cử. Theo giới phân tích thì hiện có 2 kịch bản có thể ngăn cản bước tiến của ông Trump. 

 

Thứ nhất là các ứng cử viên còn lại của Đảng Cộng hòa sẽ chiến thắng tại các bang quê hương của mình trong 2 tuần tới, khiến ông Trump không giành đủ số phiếu cần thiết để kết thúc cuộc đua trước ngày Đại hội Đảng Cộng hòa vào tháng 7 tới. Thứ hai là một số ứng cử viên sẽ tự nguyện rút lui để dồn phiếu cho ứng cử viên còn lại. Tuy nhiên, kịch bản này là khó khả thi do lợi ích cá nhân của mỗi ứng cử viên cũng như sự thiếu thống nhất về một chiến lược cụ thể và nhất quán chống lại ông Trump trong nội bộ Đảng Cộng hòa.  

 

Trong khi các ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa đang chống đối nhau kịch liệt thì con đường của bà Hillary Clinton lại có vẻ thuận lợi hơn nhiều. Đối thủ duy nhất của bà là Thượng nghị sỹ bang Vermont Bernie Sanders chỉ giành thắng lợi tại 4 bang, qua đó có thêm 286 phiếu đại biểu và nâng tổng số phiếu đã tích lũy được lên ít nhất 373 phiếu. Nếu bà Clinton chiến thắng tại các bang lớn như Michigan, Florida, Ohio, Illinois, Bắc Carolina và Missouri trong 2 tuần tới như dự đoán thì cơ hội cho đối thủ Bernie Sanders gần như không còn. 

 

Tuy nhiên, cho dù lép vế trước bà Clinton, ông Sanders vẫn kiên quyết từ chối bỏ cuộc và tuyên bố sẽ tiếp tục chạy đua cho đến khi cử tri trên toàn bộ 50 bang của nước Mỹ “cất lên tiếng nói”. Ông Sanders hoàn toàn có lý khi vòng bầu cử sơ bộ mới đi được chưa đầy 1/3 chặng đường và trước mặt vẫn còn một số bang lớn đang bày tỏ sự ủng hộ chính sách kinh tế của ứng cử viên này. Nhưng quan trọng hơn cả là ông Sanders đang quyên được rất nhiều tiền, một nhân tố thiết yếu cho các hoạt động tranh cử tại Mỹ. Trong tháng 2 vừa qua, bộ máy tranh cử của ông Sanders đã quyên được 42 triệu USD, gấp đôi con số tháng 1 và thừa đủ để ông quảng bá hình ảnh cá nhân cũng như phản kích bà Clinton. Dù vậy thì những gì diễn ra trong ngày Siêu thứ ba vừa qua đã cho thấy rằng dường như không gì có thể cản bước được cựu Ngoại trưởng Mỹ.

 

Hà Như (Tổng hợp VOV, TTXVN)