Liên hiệp quốc cảnh báo 2016 sẽ là năm chết chóc nhất với người di cư

Năm 2016 gần như nhắc chắn trở thành năm chết chóc nhất đối với người di cư đi qua Địa Trung Hải. Liên hiệp quốc hôm 25-10 cho biết, số người di cư  vượt Địa Trung Hải trong năm nay đã giảm khoảng 1/3 so với năm ngoái, nhưng số người chết đã gần bằng năm ngoái.

Ông William Spindler, người phát ngôn của Cao ủy Liên hiệp quốc về người tị nạn cho biết, kể từ đầu năm 2016 đến nay đã có ít nhất 3.740 người di cư thiệt mạng trên biển Địa Trung Hải, gần bằng con số 3.771 người của cả năm ngoái. Trong khi đó, số người nỗ lực vượt Địa Trung Hải đã giảm khoảng 1/3 từ hơn 1 triệu trong năm ngoái xuống còn 327.800 nguời kể từ đầu năm đến nay.  

Năm 2016 gần như nhắc chắn trở thành năm chết chóc nhất đối với người di cư đi qua Địa Trung Hải. (Ảnh: Reuters)

Ông Spindler nhấn mạnh: “Nếu chúng ta xem xét đến việc trong năm ngoái có tới một triệu người vượt Địa Trung Hải trong khi con số người thiệt mạng thì tương đương với năm nay dù số người vượt biển đã giảm 1/3 thì có thể thấy tỷ lệ thiệt mạng đã tăng đến 3 lần”. Ông Spindler cũng cho biết, năm ngoái, cứ 269 người di cư tìm đường đến châu Âu thì có 1 người thiệt mạng. Con số này năm nay là 1 trong số 88 người và riêng tuyến đường từ Libya sang Italy thì cứ 47 người di cư lại có một người bỏ mạng trên đường.

Kể từ khi Liên minh châu Âu (EU) đạt được thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 3 năm nay về việc đóng cửa tuyến đường di cư sang Hy Lạp, tuyến đường nguy hiểm hơn từ Libya vượt Địa Trung Hải sang Italy trở thành tuyến đường chính của những người di cư.

Có rất nhiều yếu tố khác khiến con số người bỏ mạng trên Địa trung Hải tăng cao. Theo ông William Spindler, nguyên nhân chính là do những kẻ buôn người vẫn tiếp tục chất hàng nghìn người lên những chiếc thuyền cao su mỏng manh từ Libya đến Italy. Chúng áp dụng biện pháp này nhằm làm giảm khả năng họ bị bắt giữ nhưng khiến công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Người đứng đầu tổ chức nhân đạo Đức có tên Sea-Watch, ông Matthias Kuhnt nói: “Trước hết, chúng ta cần một tuyến đường an toàn và hợp pháp để mọi người không bị buộc phải lên những chiếc thuyền mỏng manh, không phải mạo hiểm mạng sống đến châu Âu. Thứ hai, chừng nào điều này còn xảy ra, chúng ta cần ít nhất là một đội tìm kiếm và cứu hộ trên biển đúng nghĩa. Bởi vì những gì chúng tôi thấy hiện nay là một phái bộ quân sự. Tất nhiên họ có cứu một số tàu nhưng với tất cả số tiền và nỗ lực này, chúng ta đáng lẽ có một phái bộ tìm kiếm và cứu hộ hiệu quả hơn”.

Các cơ quan viện trợ khác cảnh báo số người thiệt mạng trên Địa Trung Hải vẫn có thể tăng trong những tháng mùa đông khắc nghiệt sắp tới.

Trong một diễn biến liên quan, một số nước châu Âu như Đức, Áo, Thụy Điển, Đan Mạch và Na Uy đã áp dụng việc kiểm soát một phần các đường biên giới quốc gia trong nội bộ Schengen, trái với nguyên tắc tự do đi lại của khối này.

Báo E15 của Cộng hòa Séc dẫn lời Bộ trưởng Nội vụ Đức, Thomas de Maizière, cho biết, hiện nay sự tự do đi lại trong khu vực Schengen không thể được thực thi như trước mà phải có sự kiểm soát ở mức độ nhất định biên giới của các quốc gia thành viên. Ông Thomas de Maizière nêu rõ: “Chừng nào mà tất cả các quốc gia thành viên chưa thực hiện nghĩa vụ của mình theo đạo luật về Khu vực Schengen thì chúng ta không thể quay lại hệ thống di chuyển không kiểm soát trong khu vực này.”

Người di cư chờ tại Canakkale, Thổ Nhĩ Kỳ để tìm cách vượt biển tới Hy Lạp. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Theo ông Thomas de Maizière, chỉ có thể bãi bỏ kiểm soát biên giới bên trong khu vực Schengen một khi việc bảo vệ các đường biên giới bên ngoài của Liên minh châu Âu (EU) được bảo đảm. Đồng thời EU cũng cần chuẩn bị đủ nhà ở cho người tị nạn phù hợp với hiệp định Dublin, theo đó quốc gia đầu tiên mà những người tị nạn đặt chân tới phải có trách nhiệm xem xét đơn của họ.

Ủy ban châu Âu (EC) ngày 25-10 cũng đã khuyến nghị các quốc gia thành viên EU gia hạn kiểm soát biên giới thêm ba tháng nữa. Brussels nêu rõ rằng, cho dù dòng người di cư đã giảm đi nhờ thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ, người tị nạn vẫn tiếp tục đổ tới Hy Lạp và các nước châu Âu khác.

Với tình hình như hiện nay thì việc bãi bỏ kiểm soát biên giới có thể dẫn tới làn sóng di cư “phái sinh” ngay bên trong EU.

Việc kiểm soát biên giới dự kiến sẽ được bãi bỏ vào tháng 11 năm nay. Tại Hội nghị thượng đỉnh EU hồi tuần trước, không những các nước Bộ Tứ Visegrad gồm Séc, Ba Lan, Hungary và Slovakia, mà cả một số quốc gia khác, trong đó có Italy, đã yêu cầu bãi bỏ kiểm soát biên giới.

Hồng Hà (Theo VOV, Vietnam+)