Tầm soát định kỳ để phát hiện sớm bệnh ung thư vú

Ung thư vú là căn bệnh ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ. Tuy nhiên, rất nhiều chị em không biết các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú nên đến khi phát hiện bệnh thì đã ở giai đoạn muộn, khả năng điều trị thành công không cao. Đây là căn bệnh rất nguy hiểm nên phụ nữ cần chủ động tầm soát định kỳ nhằm phát hiện sớm bệnh.

Ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở phụ nữ với 1,7 triệu người mắc và nửa triệu người chết hằng năm. Ở các nước phát triển, cứ 8 người thì có 1 người mắc ung thư vú. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là ở Tây Âu và Mỹ, thấp nhất ở châu Phi và châu Á; tuy nhiên có 40 - 90% bệnh nhân ở các nước đang phát triển ít tầm soát nên khi được chẩn đoán mắc bệnh thường ở giai đoạn muộn, khả năng điều trị thành công không cao. Riêng tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 15.000 ca mắc mới ung thư vú.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa TP. Buôn Ma Thuột cho biết, ung thư vú gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là phụ nữ trên 45 tuổi. Phụ nữ không sinh con hoặc sinh con đầu lòng sau 30 tuổi có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn so với người bình thường. Ngoài ra, người có tiền sử mắc u nang hoặc u xơ tuyến vú, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung, người hay tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia bức xạ, người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú… hoặc béo phì, có thói quen hút thuốc lá, uống nhiều rượu, bia cũng dễ dẫn đến ung thư vú.

Chị em nên định kỳ đi tầm soát để phát hiện và điều trị kịp thời bệnh ung thư vú. Ảnh: Đình Thi

Theo các bác sĩ chuyên khoa ung bướu, ung thư vú ở giai đoạn đầu thường không gây đau đớn và không có triệu chứng gì. Các chị em có thể không nhận thấy một số triệu chứng ung thư, hoặc có thể bỏ qua, cho rằng chúng ít nghiêm trọng. Nhưng khi các triệu chứng xuất hiện như: đau hoặc đỏ vú, tụt núm vú, da vùng vú bị lồi lõm, co kéo bất thường; chảy dịch vú, thay đổi màu sắc trên da của vú, một bên vú dày chắc hơn bên kia, có hạch ở nách, chu kỳ kinh nguyệt bất thường, thay đổi thói quen tiểu tiện; xuất huyết hoặc chảy dịch âm đạo bất thường; đau hoặc chảy máu sau khi quan hệ tình dục, đau vùng xương chậu thì bệnh thường đã ở giai đoạn nặng.

Bác sĩ Hoa khuyến cáo, để phòng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú, chị em cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, ăn nhiều rau củ quả, giảm chất béo, hạn chế rượu, bia, đồ uống có gas, tránh hút thuốc lá và hút phải khói thuốc thụ động. Cần khám lâm sàng tuyến vú hoặc tự khám vú tại nhà. Ung thư vú hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Tự khám vú tại nhà là một bước quan trọng giúp phát hiện sớm ung thư vú thông qua việc phát hiện những bất thường chưa rõ nguyên nhân xuất hiện ở vú. Nên thực hiện việc tự khám vú định kỳ mỗi tháng một lần vào một ngày cố định, thường vào ngày kinh thứ 7 - 10. Tự quan sát tốt nhất là đứng trước gương khi tắm, ở các tư thế khác nhau với các bước sau: Bước 1: Cởi áo ra, ngồi thẳng lưng hoặc đứng trước gương với tư thế xuôi hai tay và quan sát tuyến vú hai bên, tìm xem những dấu hiệu bất thường như: thay đổi kích thước, hình dạng và sự đối xứng của hai vú, da vú dúm dó, lõm xuống, nổi sẩn. Bước 2: Hai cánh tay dang rộng, bàn tay để sau đầu. Tìm các dấu hiệu bất thường của vú như bước đầu tiên. Bước 3: Nằm ngửa trên giường, đưa tay trái ra sau gáy, dùng tay phải khám ngực trái. Dùng 3 ngón tay xòe thẳng, vừa ấn nhẹ lên bầu vú, vừa xoay tròn tìm khối u hoặc mảng dày bất thường, bắt đầu từ trong núm vú di chuyển theo hình xoắn ốc. Bước 4: Khám nách. Di chuyển dần lên vùng nách tới hõm nách tìm u cục, hạch bất thường. Bước 5: Kiểm tra núm vú. Dùng ngón tay cái và ngón trỏ bóp nhẹ đầu núm vú xem có dịch bất thường chảy ra hay không. Khám tương tự với vú còn lại.

Liên Chi