Tản Đà đặt tên con

Nhà thơ Tản Đà (tên khai sinh Nguyễn Khắc Hiếu, 1889-1939) sinh được bảy người con cả trai lẫn gái, một người đã mất ở tuổi mới trưởng thành.

Người con trai cả là Nguyễn Khắc Xương, một nhà nghiên cứu nghệ thuật dân gian. Người con gái kế là Nguyễn Thị Triệu Quất. Bà Quất sinh đôi cùng ông Nguyễn Khắc Phục, sau này bà mở cửa hàng sách Hương Sơn ở phố Bà Triệu (Hà Nội). Người con gái nữa cụ đặt tên là Nguyễn Thị Tường Phượng, bà Phượng đã cùng người con cả Nguyễn Khắc Xương dành nhiều công lao vận động đóng góp xây dựng Khu tưởng niệm Tản Đà ở quê hương Bất Bạt (Hà Tây cũ). Người con gái út của cụ là Nguyễn Thị Nam Hồng. Trong ba chị em gái, bà Hồng là người đẹp nhất. Bà Hồng được sinh ở nhà ông bà ngoại; bố vợ Tản Đà vốn là quan huyện Nguyễn Mạnh Hướng ở huyện Mỹ Đức. Chuyện kể rằng lúc sinh cô út này, Tản Đà đi vắng. Hơn một tháng sau ông mới về mà con gái vẫn chưa đặt tên, liền hỏi bố vợ:

- Cháu ra đời hơn một tháng sao ở nhà thầy không đặt tên?

Nhạc phụ Nguyễn Mạnh Hướng nhìn con rể cười nói:

- Anh nhiều chữ hơn tôi nên tôi đợi anh về để đặt.

Sau ba tuần nghĩ ngợi, Tản Đà vẫn không đặt được tên cho con gái. Bố vợ hỏi, Tản Đà đáp: “Thưa thầy, con vẫn chưa nghĩ ra”.

Một hôm, Tản Đà chắp tay sau lưng đang nhẩn nha trên sân như mọi khi đi dạo tìm tứ thơ thì bỗng nhà thơ dừng chân quay lại nói với nhạc phụ:

- Tên cháu là Nam Hồng, vì con thấy có con chim bay về phương Nam, lấy tên ấy Ứng với số phận của cháu sau này.

Quả như Tản Đà linh ứng, sau này lớn lên Nam Hồng sống phiêu bạt ở phương Nam.

Đến khi sinh người con trai út, mới đầu Tản Đà đặt tên con là Nguyễn Khắc Đại, nhưng xem số tử vi biết cậu này thông minh về đường học hành, còn đường đời sẽ long đong lận đận, liền đến gặp lý trưởng và hộ lại (người làm hộ khẩu bây giờ) chữa chữ đệm trong khai sinh thành Nguyễn Tất Đại, khác hẳn với chữ đệm của Tản Đà và hai người con trai kia. Tuy vậy, khi lớn lên Nguyễn Tất Đại theo thói quen vẫn ghi theo tên đệm của bố và các anh trên mọi giấy tờ là “Nguyễn Khắc Đại” nên cuộc đời có nhiều vấp váp như dự báo.

Xem ra nhà thơ Tản Đà lắm chữ, đi đây đó nhiều nhưng khi đặt tên con cái cũng khó khăn, vất vả hơn cả chuyện làm thơ, viết báo.

 Lê Hồng Bảo Uyên