Có một Quảng trường Hồ Chí Minh giữa lòng thủ đô Matxcơva

Từ trung tâm thủ đô Matxcơva theo đại lộ Lênin, đi chừng mười phút, tới giữa con phố mang tên Sáu mươi năm Cách mạng tháng Mười là đến Quảng trường Hồ Chí Minh. Ngỡ ngàng, xen lẫn niềm tự hào trước hình ảnh Bác Hồ sáng bừng trong nắng mùa hạ giữa khu quảng trường với không gian rộng đẹp, bao quanh bởi nhiều cây xanh, những bồn hoa đủ sắc màu tươi thắm…

Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Quảng trường Hồ Chí Minh (thủ đô Matxcơva).

Càng xúc động, ý nghĩa hơn khi nghe hướng dẫn viên là một nghiên cứu sinh người Việt thuyết minh tường tận về nơi này: Quảng trường Hồ Chí Minh được chính quyền Xô viết quyết định xây dựng (tiền thân là một công viên) năm 1969 khi hay tin Bác Hồ từ trần để tưởng nhớ tới vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, người học trò xuất sắc của Lênin. Tượng đài Bác Hồ được đặt trang trọng trong khuôn viên của Quảng trường. Đó là một tổ hợp tượng đài với bức phù điêu hình tròn bằng chất liệu đồng cao 5 m, đặt trên bệ đồng khối, có chiều dài 6 m, dày 0,5 m được khánh thành đúng ngày 19-5-1990, kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tác giả bức tượng đài Hồ Chí Minh ở Matxcơva là họa sĩ trứ danh, Viện sĩ Viện Hàn lâm Mỹ thuật Liên Xô thời bấy giờ Vladimir Efimovich Tsigal (1917 - 2013). Năm 1985, ông được Chính phủ Liên Xô cử sang Việt Nam để nghiên cứu, phác thảo và chỉ đạo việc xây dựng tượng đài Hồ Chí Minh tại Matxcơva. Ngưỡng mộ Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại trọn đời hy sinh cho đất nước và hạnh phúc của nhân dân Việt Nam, cùng những hình ảnh ấn tượng về đất nước và con người Việt Nam đã tạo nên những xúc cảm nghệ thuật trong người nghệ sĩ tài hoa này để hình thành nên tác phẩm độc đáo, ý nghĩa “có một không hai”.

Biểu tượng cây tre phía sau của tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Quảng trường Hồ Chí Minh (thủ đô Matxcơva).

Phần chủ yếu của tổ hợp tượng đài là bức phù điêu hình mặt trời bằng đồng đỏ, trên đó chạm nổi chân dung Bác Hồ đang mỉm cười, với vầng trán cao và khuôn mặt hiền hậu. Bên dưới là hình tượng chàng trai Việt Nam dũng mãnh đang trong tư thế rướn mình đứng dậy, ẩn chứa khát vọng vươn tới tương lai. Khối tượng đài như mềm mại hơn bởi hình ảnh những bông hoa và cây tre uốn cong phía mặt sau, biểu tượng cho ý chí và sức mạnh của dân tộc Việt Nam kiên cường vượt qua gian khổ, khó khăn và chưa bao giờ khuất phục… Nổi bật dưới chân tượng là dòng chữ “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” bằng tiếng Nga khảm trên nền đá hoa cương.

Từ khi khánh thành tượng đài, hơn 30 năm qua, Quảng trường Hồ Chí Minh luôn được chính quyền Matxcơva bảo vệ, chăm sóc chu đáo. Khung cảnh yên bình, tươi đẹp nơi đây đã trở thành địa chỉ “đỏ” quen thuộc, một nơi “tâm linh” làm ấm lòng những người Việt xa xứ. Ngày lễ, sinh nhật Bác, người Việt ở Nga đến đặt hoa, tưởng nhớ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Các đoàn đại biểu Việt Nam sang Nga thăm, làm việc đều đến đặt hoa tại Quảng trường Hồ Chí Minh, đây là một phần không thể thiếu trong chương trình làm việc của các đoàn. Các cô dâu, chú rể người Việt trong ngày vui hạnh phúc cũng tới bên Người…

                       Minh Huyền