Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV:

Làm rõ hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân trong việc chậm hoàn thành nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh

Tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, chiều ngày 6/6, dưới sự điều hành của Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Phát biểu thảo luận, đa số đại biểu đều cơ bản đồng tinh với Tờ trình Chính phủ về tổng kết, đánh giá tổng thể việc thực hiện Nghị quyết 66 của Quốc hội và đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, các bộ, ngành có liên quan và các địa phương có dự án đi qua trong việc thực hiện dự án đường Hồ Chí Minh theo Nghị quyết của Quốc hội.

Đại biểu tham dự phiên thảo luận tại hội trường. Ảnh: Quochoi.vn

Tuy nhiên, theo các đại biểu, một số dự án thành phần giải phóng mặt bằng rất chậm, đến nay vẫn còn một số dự án thành phần giải phóng mặt bằng chưa xong, việc cắm mốc lộ giới chậm 2 năm so với Nghị quyết của Quốc hội, tiến độ hoàn thành dự án không đạt so với Nghị quyết. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng tác động, thiệt hại của việc không hoàn thành thông tuyến vào năm 2020 đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là ở các địa phương có tuyến đường đi qua. Một số đại biểu cũng cho rằng chất lượng công trình nhiều đoạn, tuyến chưa đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, hành lang an toàn chưa tốt, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến hiệu quả tổng hợp của công trình.

Bộ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Văn Thể phát biểu tiếp thu và giải trình một số nội dung tại phiên làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Đồng tình với báo cáo về những nguyên nhân chủ quan gây ra tồn tại, hạn chế này, các đại biểu đặc biệt nhấn mạnh đến các nguyên nhân về khâu tổ chức thực hiện thiếu quyết tâm chính trị, thiếu quyết liệt và thiếu kiểm tra, rút kinh nghiệm nên dẫn đến hạn chế nêu trên. Bên cạnh đó còn có cái nguyên nhân như: Ý thức của người dân trong việc chấp hành các chính sách giải phóng mặt bằng chưa nghiêm. Cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp có dự án đi qua chưa quyết liệt trong việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng. Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan chưa lường hết được những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện dự án đường Hồ Chí Minh. Mặt khác, do trong quá trình triển khai dự án, thời gian kéo dài quy mô lớn và gặp không ít khó khăn nhất là việc ảnh hưởng do cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới. Một số dự án thành phần cũng còn chậm. Công tác thực hiện giải phóng mặt bằng ở một số địa phương làm chưa quyết liệt và còn chậm ảnh hưởng đến tiến độ…

Các đại biểu đề nghị Chính phủ cần tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của các chủ thể liên quan, rút kinh nghiệm cho các công trình đang triển khai đầu tư rất lớn; đồng thời cần bố trí nguồn vốn khả thi để đảm bảo hoàn thành các dự án tiếp theo, thống nhất nối thông toàn tuyến trong năm 2025; có giải pháp để nâng cấp, mở rộng một số tuyến đường Hồ Chí Minh để nâng cao hiệu quả sử dụng cũng như bảo đảm an toàn giao thông.

Để đảm bảo tính khả thi, các đại biểu đề nghị Chính phủ cần giải trình rõ về nguồn lực bố trí đầu tư, thời hạn bố trí vốn để dự án này để không lỡ nhịp lần nữa; kiến nghị Chính phủ có kế hoạch bố trí vốn đầu tư duy tu, sửa chữa, nâng cấp một số đoạn đường của đường Hồ Chí Minh đi chung với một số quốc lộ khác đã xuống cấp hoặc những đoạn đường đầu tư đã lâu nay bị hư hỏng nhằm phát huy tốt hơn, hiệu quả hơn trong thực thi nhiệm vụ là mở đường cho kinh tế phát triển.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên làm việc. Ảnh: Quochoi.vn

Các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo hoàn thành việc quyết toán các dự án thành phần; cần làm rõ về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong đầu tư các dự án thành phần; kết quả phát hiện các vi phạm và xử lý vi phạm sau kết luận thanh tra, kiểm toán của các dự án thành phần. Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục xem xét, rà soát, sửa đổi các quy định về đầu tư PPP tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tham gia đầu tư theo hình thức đầu tư PPP để giảm áp lực về vốn cho ngân sách nhà nước.

Quan tâm đến vấn đề môi trường, kinh tế - xã hội, một số đại biểu đề nghị, đối với các dự án thành phần đã hoàn thành của dự án đường Hồ Chí Minh cần phải có báo cáo đánh giá tác động về môi trường, kinh tế - xã hội để rút kinh nghiệm cho các dự án thành phần sắp tới, cũng như rút kinh nghiệm cho các dự án lớn tương tự như Dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, tránh tình trạng hoàn thành Nghị quyết này lại ảnh hưởng đến Nghị quyết khác. Đại biểu nhấn mạnh, vấn đề về môi trường, biến đổi khí hậu, kinh tế - xã hội cần phải có những đánh giá nghiêm túc, bám sát và có những điều chỉnh phù hợp…

Tại phiên làm việc chiều nay (6/6), Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023.

Lan Anh (tổng hợp)