Thực hiện Nghị quyết 16 HĐND tỉnh Những trăn trở từ cơ sở (kỳ 2)

Kỳ 2: Bài toán nhân lực

Bên cạnh những tác động tích cực, việc thay đổi chính sách phụ cấp, bồi dưỡng theo Nghị quyết 16 đã có tác động không nhỏ đến tâm lý, tư tưởng của người hoạt động không chuyên trách, người trực tiếp tham gia vào công việc của thôn, buôn, tổ dân phố, khiến việc tổ chức hoạt động, huy động nhân lực, cũng như sức lan tỏa của nhiều phong trào, lĩnh vực ở cơ sở có biểu hiện chùng xuống, chững lại.

Nỗi lòng “người vác tù và hàng tổng”

Chị H’Đàn Niê là một trong số ít người con buôn Sút H’Luốt (xã Cư Suê, huyện Cư M’gar) được học hành khá bài bản và trở về phục vụ chính bà con mình. Vừa là trưởng buôn, vừa kiêm nhiệm khuyến nông viên, chị luôn bận rộn với công tác xã hội, từ những việc có tên như phát động quần chúng, họp hành, tập huấn, làm báo cáo đến những việc không tên như hòa giải, giải quyết tranh chấp, kiểm tra đường hư, cống bể… Chị cho biết, may mắn của chị là có chồng luôn hỗ trợ chu toàn việc nương rẫy, gia đình. Tuy nhiên, việc thì nhiều hơn nhưng mức phụ cấp hiện tại chỉ còn 1.490.000 đồng, thấp hơn 250.000 đồng so với năm 2021 do buôn có số dân dưới 350 hộ, điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và sự ủng hộ của người thân trong gia đình.

Bí thư Chi bộ kiêm Buôn trưởng lâm thời buôn Hoai Nguyễn Huy Toàn phải làm việc gấp 2, 3 lần so với trước khi sáp nhập.

Sau khi sáp nhập với thôn 1 ở gần kề, diện tích buôn Hoai mới (xã Ea Sol, huyện Ea H’leo) lên đến 2.473 ha, gấp hàng chục lần diện tích của nhiều thôn, buôn khác trên địa bàn dù dân số chỉ 277 hộ. Từ bộ máy hơn 20 người được hưởng phụ cấp ở 2 thôn, buôn trước đây, buôn Hoai mới hiện chỉ còn 2 người được nhận phụ cấp. Ông Nguyễn Huy Toàn, Bí thư thôn 1 (cũ) trở thành Bí thư Chi bộ kiêm Buôn trưởng lâm thời của buôn Hoai mới sáp nhập. Không buôn phó, một mình ông gánh vác công việc gấp 2, 3 lần so với trước.

Ông Toàn chia sẻ, khó khăn lớn nhất của ông là dung hòa đặc điểm của hai khu vực dân cư khác nhau về phong tục, tập quán, ngôn ngữ, trong khi ông lại không biết tiếng của đồng bào Êđê ở buôn Hoai cũ. Cùng một nội dung, Ban tự quản buôn phải triển khai thành 2 cuộc họp ở hai khung giờ sáng và tối khác nhau để phù hợp với tập quán lao động của người dân. Chưa kể đến việc huy động nhân dân tham gia đóng góp quỹ buôn, tu sửa đường sá, dọn vệ sinh môi trường… cũng cần động viên, thuyết phục rất nhiều. Chính vì vậy, việc hỗ trợ từ đội ngũ nhân lực của hai bộ máy cơ sở cũ đóng vai trò rất quan trọng.

Mặc dù Đảng ủy, UBND xã hết sức quan tâm đến công tác tư tưởng của đội ngũ trưởng các đoàn thể, nhưng việc đột ngột bị cắt phụ cấp khiến những người này khá hụt hẫng. Việc chấm công cho người tham gia các hoạt động ở cơ sở cũng chưa được hướng dẫn triển khai cụ thể nên từ đầu năm đến nay, buôn chưa nhận được một khoản chi hỗ trợ nào từ ngân sách để chi trả tiền xăng xe cho những người thực hiện. Vì lẽ đó, việc huy động con người rất khó, hầu hết các phong trào không còn sôi nổi như những năm trước, ảnh hưởng lớn đến kết quả hoạt động chung của buôn.

Những “cánh tay nối dài” giảm hiệu quả hoạt động

Thực hiện Nghị quyết 16, UBND tỉnh đã giao Sở Nội vụ hướng dẫn việc thực hiện phụ cấp đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, buôn, tổ dân phố. Theo đó, người trực tiếp tham gia công việc của thôn, buôn, tổ dân phố là người được triệu tập tham gia trực tiếp công việc của thôn, buôn, tổ dân phố theo chương trình, kế hoạch, đề án… cụ thể, có văn bản triệu tập của cấp có thẩm quyền; phải được chấm ngày công trực tiếp tham gia công việc của thôn, buôn, tổ dân phố và có xác nhận của cơ quan, đơn vị triệu tập.

Tuy nhiên, đến nay nhiều địa phương vẫn lúng túng khi thực hiện chi trả kinh phí hỗ trợ cho người tham gia công việc của thôn, buôn, tổ dân phố. Nhất là đối với việc chi trả chế độ phụ cấp, ngày công cho trưởng các chi hội đoàn thể. Có nơi, UBND xã linh động chi trả dựa trên danh sách chấm công trưởng thôn, buôn, tổ dân phố lập. Có nơi, sau hơn nửa năm áp dụng Nghị quyết 16 vẫn chưa thực hiện chi trả cho người tham gia công việc của thôn, buôn, tổ dân phố vì sợ... vướng các quy định tài chính. Theo Chủ tịch UBND xã Ea Sol Ksơr Y Grư, chính quyền địa phương cấp cơ sở rất cần những văn bản hướng dẫn cũng như các biểu mẫu cụ thể, chi tiết hơn để làm căn cứ triển khai chi trả kinh phí, cũng như giảm bớt áp lực về thủ tục thanh toán cho trưởng các thôn, buôn vốn đã quá nhiều đầu việc.

Buôn trưởng buôn Sút H’Luốt H'Đàn Niê tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật trong chuyển đổi cây trồng, vật nuôi.

Bí thư Đảng ủy xã Ea Tu Lê Thanh Hải cho biết, đặc thù ở địa phương, nhiều thôn, buôn có dân cư rất đông, lên đến trên 600, 700 hộ và từng được chia đến hơn 20 liên gia. Tuy nhiên, từ khi xóa bỏ các liên gia và sau đó là cắt phụ cấp hằng tháng của các chi hội đoàn thể, phó thôn, phó bí thư chi bộ…, những “cánh tay nối dài” của bộ máy hoạt động ở cơ sở giảm hẳn hiệu quả hoạt động. Nhiều người có tâm lý “tự ái”, giãn dần ra khỏi các nhiệm vụ chung. Áp lực công việc dồn lên 3 chức danh chủ chốt tại các thôn, buôn dẫn đến tình trạng quá tải ở nhiều khâu. Mặc dù Đảng ủy xã thường xuyên quan tâm, động viên đội ngũ người tham gia hoạt động tại cơ sở, chỉ đạo thực hiện việc chấm công để chi trả dựa trên mức hỗ trợ hằng năm cho hoạt động của mỗi thôn, buôn, tuy nhiên việc thực hiện vẫn còn nhiều bất cập.

Có một thực trạng là khi các chi hội tổ chức đại hội, nhiều thôn, buôn tìm không ra nhân sự chủ chốt. Nhiều hội nghị, cuộc họp cấp xã cũng chung cảnh khuyết hẳn đại biểu tham gia khi nhiều người tìm lý do thoái thác, xin vắng mặt. Vì lẽ đó, điều kiện để phân công nhiệm vụ, theo dõi mức độ phấn đấu của quần chúng đã trở nên khó khăn hơn trước rất nhiều. Chính vì vậy, Đảng ủy xã cũng rất băn khoăn, lo lắng về nguồn phát triển đảng viên những năm tới cũng như chất lượng đảng viên khi kết nạp.

(Còn nữa)

Kỳ cuối: Để “dồn gánh” nhưng không “nặng vai”

Đinh Nga