Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV: Xem xét, đánh giá, cho ý kiến về hai dự án luật

Chiều 8/11, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 6, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội nghe Chính phủ trình dự án Luật Công nghiệp quốc phòng (CNQP), an ninh (AN) và động viên công nghiệp (ĐVCN) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Thúc đẩy sự gắn kết giữa CNQP, AN với công nghiệp quốc gia

Trình bày Tờ trình về dự án Luật CNQP, AN và ĐVCN, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang cho biết, hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào tầm Luật điều chỉnh trực tiếp về CNQP, AN và ĐVCN để cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, nhất là luật hóa các cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển CNQP, AN… Do đó đặt ra yêu cầu phải xây dựng Luật để điều chỉnh những quy định về CNQP, CNAN và ĐVCN đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày Tờ trình về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Ảnh: quochoi.vn

Dự thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN có 7 chương và 73 điều. Cụ thể, Chương I - Những quy định chung (từ Điều 1 đến Điều 5); Chương II - CNQP, AN (từ Điều 6 đến Điều 32); Chương III - Chuẩn bị và thực hành ĐVCN (từ Điều 33 đến Điều 46); Chương IV - Chế độ, chính sách trong CNQP, AN và ĐVCN (từ Điều 47 đến Điều 52); Chương V - Hợp tác quốc tế CNQP, AN (từ Điều 53 đến Điều 60); Chương VI - Trách nhiệm quản lý nhà nước về CNQP, AN và ĐVCN (từ Điều 61 đến Điều 71); Chương VII - Điều khoản thi hành (Điều 72, Điều 73). 

Nội dung cơ bản của dự thảo Luật CNQP, AN và ĐVCN tập trung vào 5 chính sách nổi bật đã được Chính phủ, Quốc hội thông qua, gồm: Chính sách 1- Phát triển CNQP, CNAN theo hướng lưỡng dụng, bảo đảm sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong hoạt động CNQP, CNAN; Chính sách 2- Hoàn thiện, sắp xếp, đổi mới hệ thống tổ chức CNQP, CNAN; Chính sách 3- Thúc đẩy hoạt động Khoa học và Công nghệ phục vụ phát triển CNQP, CNAN; Chính sách 4- Huy động nguồn lực cho phát triển CNQP, CNAN; Chính sách 5- Bảo đảm hiệu quả hoạt động ĐVCN...

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật CNQP, AN và ĐVCN, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Bên cạnh đó, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị cơ quan soạn thảo dự án Luật tiếp tục rà soát, đánh giá, đầy đủ, toàn diện hơn các căn cứ về chính trị, pháp lý, thực tiễn; làm rõ mối quan hệ gắn kết giữa CNQP, CNAN và ĐVCN; đặt CNQP, AN, ĐVCN trong tổng thể nền công nghiệp quốc gia và cả nền kinh tế, trước yêu cầu xây dựng, tăng cường tiềm lực QPAN của đất nước để đánh giá toàn diện, làm rõ hơn về sự cần thiết ban hành Luật.

Về những nội dung cụ thể, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí với tên gọi, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật và đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu các ý kiến trên để tiếp tục rà soát, chỉnh lý cho phù hợp, bao quát được đầy đủ các nội dung của Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Ảnh: quochoi.vn

Về chuẩn bị và thực hành ĐVCN, có ý kiến cho rằng, cách thức, phương pháp ĐVCN quy định trong dự thảo Luật về cơ bản chưa có sự đổi mới để phù hợp với thực tiễn, do đó cần có sự đột phá trong giao nhiệm vụ cho từng địa phương, quân khu trong xây dựng kế hoạch ĐVCN; nghiên cứu, bổ sung chính sách hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp tham gia ĐVCN; bổ sung quy định trách nhiệm, cách thức xử lý khi doanh nghiệp được giao nhiệm vụ, đặt dây chuyền ĐVCN phá sản hoặc giải thể để không ảnh hưởng đến tài sản nhà nước và nhiệm vụ QP, AN.

Về chế độ chính sách trong CNQP, AN và ĐVCN, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhận thấy, việc phân loại các chế độ, chính sách theo từng đối tượng, nhóm đối tượng là hợp lý. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, các chế độ, chính sách còn tản mạn, thiếu tính khái quát.

Về trách nhiệm quản lý nhà nước về CNQP, AN và ĐVCN, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị rà soát lại quy định trách nhiệm của các Bộ cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và chỉ quy định trách nhiệm của một số bộ có tính chất đặc thù về CNQP, AN và ĐVCN; đồng thời, đề nghị nghiên cứu hình thành mô hình Cơ quan quản lý nhà nước để điều phối hoạt động CNQP, AN, thúc đẩy sự gắn kết giữa CNQP, AN với công nghiệp quốc gia.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản

Trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản nhằm tiếp tục thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển dịch vụ đấu giá tài sản theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. 

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Ảnh: quochoi.vn

Việc xây dựng luật cũng hướng đến tiếp tục nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, chất lượng hoạt động đấu giá tài sản; khắc phục những hạn chế, bất cập, đảm bảo tính công khai, minh bạch, khách quan; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản.

Về phạm vi sửa đổi, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, trên cơ sở quan điểm chỉ đạo xây dựng Luật Đấu giá tài sản là luật hình thức, quy định về trình tự, thủ tục đấu giá, dự thảo Luật cơ bản giữ nguyên các quy định của Luật Đấu giá tài sản đang còn phù hợp và phát huy hiệu quả trong thực tiễn. 

Đồng thời, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 25 điều, khoản; bổ sung 1 Điều mới quy định về: tiêu chuẩn, điều kiện đấu giá viên, quyền, nghĩa vụ và việc thay đổi đăng ký hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản; trình tự, thủ tục đấu giá tài sản, trong đó có tính đến một số loại tài sản đặc thù, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, đồng thời tăng cường tính chặt chẽ, khách quan, công khai, minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, các cơ quan, tổ chức có liên quan trong quá trình tổ chức đấu giá và hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản.

Đại biểu dự phiên làm việc tại hội trường. Ảnh: quochoi.vn

Dự thảo Luật bám sát mục đích, quan điểm chỉ đạo và 3 nhóm chính sách trong Đề nghị xây dựng Luật đã được thông qua, đồng thời rà soát, cập nhật đầy đủ các loại tài sản mà pháp luật hiện hành quy định phải bán thông qua đấu giá.

Cụ thể, về đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, để tạo điều kiện và thu hút người tốt nghiệp đại học tham gia khóa đào tạo nghề đấu giá, nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp của đội ngũ đấu giá viên, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp đấu giá, góp phần thúc đẩy và phát triển hoạt động đấu giá tài sản theo thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Về cơ bản, nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo văn bản với hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật để bảo đảm tính thống nhất với quy định của một số luật hiện hành liên quan cũng như các dự án Luật có liên quan đang được sửa đổi, bổ sung.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Ảnh: quochoi.vn

Ủy ban Kinh tế nhận thấy mặc dù Luật Đấu giá tài sản là luật hình thức nhưng việc quy định về tài sản đấu giá là cần thiết và phù hợp với các pháp luật chuyên ngành nhằm bảo đảm sự rõ ràng, tránh khoảng trống về mặt pháp lý. Tuy nhiên có ý kiến đề nghị điều chỉnh quy định tại Điều 4 về tài sản đấu giá theo hướng không liệt kê, vì điều này dễ dẫn đến trùng lặp hoặc gây chồng chéo, mâu thuẫn. 

Đối với quy định về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản, Ủy ban Kinh tế nhất trí với việc sửa đổi, bổ sung quy định về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản tại dự án Luật nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn và bảo đảm sự chặt chẽ, khách quan, minh bạch trong hoạt động đấu giá tài sản.

Bên cạnh đó, đề nghị nghiên cứu, cân nhắc về tính khả thi của quy định người có tài sản đấu giá phải có nghĩa vụ thẩm tra, xét duyệt điều kiện tham gia đấu giá của người tham gia đấu giá vì việc xét duyệt điều kiện này phải thuộc trách nhiệm của tổ chức đấu giá tài sản là cơ quan có tính chuyên môn, chuyên nghiệp cao đối với hoạt động đấu giá tài sản.

Việc yêu cầu người có tài sản đấu giá phải xét duyệt điều kiện của người tham gia đấu giá là chưa phù hợp, nhất là đối với trường hợp người có tài sản đấu giá là cá nhân hoặc trường hợp có số lượng lớn người tham gia đấu giá đối với cùng một tài sản đấu giá; đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về hồ sơ đánh giá năng lực, điểm tích lũy kinh nghiệm của người tham gia đấu giá tài sản, nhất là đối với việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản, bảo đảm lựa chọn được người tham gia đấu giá tài sản có đủ năng lực về tài chính, chuyên môn và kinh nghiệm.

Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định rõ cơ sở xác định trường hợp được áp dụng hình thức bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá hoặc hình thức bỏ phiếu gián tiếp hoặc có thể kết hợp hình thức đấu giá trực tiếp với hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp; trường hợp kết hợp cả hai hình thức đấu giá thì phải bổ sung quy định về trình tự, thủ tục bảo đảm chặt chẽ, rõ ràng, đầy đủ và phù hợp với thực tiễn.

Ngoài ra, bổ sung quy định về việc đấu giá viên không được đồng thời kiêm nhiệm các chức danh bổ trợ tư pháp khác như luật sư, công chứng viên, tư vấn pháp luật, giám định tư pháp, trọng tài thương mại… nhằm bảo đảm tính chuyên nghiệp của đấu giá viên.

*Tiếp sau đó, Quốc hội cũng đã tiến hành thảo luận tại Tổ về hai dự án luật này.

Lan Anh (tổng hợp)