Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội khóa XV

Đảm bảo tính kịp thời, khả thi trong xử lý vi phạm hành chính

Chiều 11/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Bày tỏ sự quan tâm đến nội dung về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đại biểu cho biết: Tại điểm c, khoản 1, Điều 6 dự thảo Luật quy định hai mốc thời hiệu là 6 tháng và 3 năm, nhưng không xác định rõ mốc tính và trình tự áp dụng gây lúng túng trong thực tiễn khi triển khai thực hiện.

Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét sửa theo hướng: Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời gian cơ quan tố tụng thụ lý xem xét không được tính vào thời hiệu xử phạt; đồng thời thời hiệu xử phạt không vượt quá thời hiệu quy định tại điểm a và điểm b của khoản này. Quy định như vậy sẽ đảm bảo tính kịp thời và khả thi trong xử lý các hành vi vi phạm có liên quan đến hoạt động điều tra và tố tụng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Cùng cho ý kiến về vấn đề này, một số đại biểu cho rằng, quy định này sẽ khắc phục được những bất cập của luật hiện hành do thời hiệu xử lý vi phạm hành chính trong hầu hết các lĩnh vực chỉ là 1 năm và một số lĩnh vực là 2 năm, tính từ thời điểm kết thúc hành vi vi phạm và thời điểm phát hiện vi phạm.

Tuy nhiên, dự thảo cũng quy định thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, dẫn đến tình trạng một số vụ việc phức tạp khi cơ quan tiến hành tố tụng chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền để xử phạt vi phạm hành chính thì đã vượt quá thời hạn nêu trên, dẫn đến hành vi vi phạm không bị xử phạt do hết thời hiệu.

Theo đại biểu, việc chỉ nâng thời hiệu vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ từ 1 năm lên 3 năm như dự thảo Luật mà không nâng thời hiệu xử lý vi phạm về các lĩnh vực khác là chưa hợp lý. Các đối tượng vi phạm có thể lợi dụng kẽ hở và thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính để cố tình trốn tránh trách nhiệm có thể xảy ra ở bất cứ lĩnh vực nào chứ không riêng lĩnh vực an toàn giao thông.

Liên quan đến mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính, đại biểu cho rằng, so với giai đoạn trước, hiện nay chúng ta đã nâng mức xử phạt tiền đối với hành vi vi phạm lên mức rất cao. Tán thành với quan điểm cần tăng cường tính nghiêm minh và răn đe trong công tác xử lý vi phạm hành chính, tuy nhiên cũng cho rằng, việc nâng mức phạt tiền lên mức cao đối với từng hành vi cụ thể cần được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng.

Theo đại biểu, hiệu quả xử lý vi phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, như công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; tính nghiêm minh, minh bạch và công bằng trong thi hành pháp luật và xử lý vi phạm, việc xử phạt phải được thực hiện kịp thời đúng quy định, không có ngoại lệ, không để xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý...

Đại biểu tham dự phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Do đó, việc nâng mức phạt cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, rõ ràng và mang tính thực tiễn cao. Thứ nhất, cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn, đặc biệt là thu nhập trung bình của người dân. Một mức phạt quá cao so với khả năng chi trả của người dân, nhất là những người lao động thu nhập thấp, không chỉ gây bức xúc mà còn có thể dẫn đến hệ lụy như trốn tránh, chống đối hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, cần đánh giá mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi vi phạm. Đối với những hành vi có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản của Nhà nước và nhân dân thì cần bị xử phạt nghiêm khắc ở mức phạt cao.

Ngược lại, những hành vi vi phạm mang tính chất vi phạm lần đầu, lỗi vô ý hoặc hậu quả không lớn thì nên áp dụng các hình thức xử lý phù hợp, mang tính giáo dục, răn đe, không gây gánh nặng không cần thiết cho người dân. 

Theo đại biểu, có thể cân nhắc nghiên cứu tạo điều kiện cho những đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt vi phạm hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập trong một số trường hợp và hành vi cụ thể được xem xét áp dụng thay thế một phần các hình thức bổ sung khác như: cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm...

Đại biểu cũng cho rằng, cần thiết tăng mức phạt đối với một số lĩnh vực như: môi trường, cá độ bóng đá, cá cược trò chơi điện tử, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng giả, hàng kém chất lượng...

Cũng trong phiên làm việc chiều nay, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Lan Anh (tổng hợp)