Sách giáo khoa mới: Chủ động mà vẫn bị động

Chỉ còn khoảng một tuần nữa học sinh sẽ bước vào năm học mới 2022 - 2023 nhưng đến nay việc mua sách giáo khoa (SGK) vẫn gây nhiều băn khoăn.

Theo quy định thì các địa phương, cơ sở giáo dục và học sinh được chủ động lựa chọn môn học, sách học của các nhà xuất bản, nhưng thực tế hầu hết lại rơi vào thế bị động trước "rừng" SGK trên thị trường hiện nay.

Một bộ sách có nhiều sách, nhiều nhà xuất bản

Theo danh mục SGK sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông của Bộ GD-ĐT đối với các khối lớp thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 bắt đầu từ năm học 2022 - 2023 là 127 danh mục sách của 6 nhà xuất bản. Trong đó, lớp 3 có 43 danh mục, lớp 7 có 40 danh mục, lớp 10 có 44 danh mục. Trong danh mục sách sẽ có các cuốn sách khác nhau theo tiến độ dạy học (học kỳ I, học kỳ II) và sách chuyên đề. Đơn cử như ở môn Ngữ văn lớp 10, có 2 danh mục sách của bộ sách Cánh diều và Kết nối tri thức với cuộc sống, mỗi danh mục có 3 cuốn gồm: Ngữ văn lớp 10 tập 1, Ngữ văn lớp 10 tập 2, Chuyên đề học tập Ngữ văn. Tương tự, ở môn Toán cũng có 2 danh mục và 6 cuốn.

Phụ huynh tìm hiểu thông tin về sách giáo khoa tại một nhà sách trên đường Trường Chinh (TP. Buôn Ma Thuột).

Nhằm cụ thể hóa việc lựa chọn SGK cho học sinh, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1360/QĐ-UBND ngày 16/6/2022 về việc phê duyệt danh mục SGK lớp 3, lớp 7, lớp 10. Theo đó, SGK lớp 3 có 21 cuốn, sách lớp 7 có 26 danh mục, sách lớp 10 có 44 danh mục. Trong đó, một số danh mục có nhiều sách của nhiều bộ sách khác nhau.

Năm học 2022 - 2023, việc thay đổi SGK tiếp tục được thực hiện với lớp 3, lớp 7 và lớp 10. Trong khi với lớp 3, lớp 7, việc thay đổi SGK không có quá nhiều biến động vì đã có sự kế thừa từ các năm học trước thì với lớp 10 có khá nhiều điều mới mẻ, dễ bị rối. Cụ thể, chỉ riêng sách Mĩ thuật 10 đều thuộc bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống nhưng lại có đến 11 cuốn sách, mỗi cuốn chứa một nội dung chuyên sâu tách biệt với các cuốn còn lại như: Hội họa, Thiết kế thời trang, Lý luận và lịch sử mĩ thuật, Thiết kế đồ họa… Sách Công nghệ cũng tách biệt ra: Công nghệ trồng trọt, chuyên đề học tập công nghệ; Thiết kế và công nghệ, Chuyên đề học tập Thiết kế và công nghệ…

Ngoài ra, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cũng có sự thay đổi khi Lịch sử từ môn tự chọn thành môn bắt buộc đối với học sinh lớp 10, kéo theo việc lựa chọn SGK lại càng thêm bị động.

Sách giáo khoa lớp 10: chờ trường xếp lớp, giáo viên chọn nội dung

Ông Trương Văn Băng, Giám đốc Công ty Cổ phần Sách - Thiết bị trường học Đắk Lắk cho biết, đơn vị đã phối hợp với địa phương, trường học về danh mục SGK năm học 2022 - 2023 nhưng vẫn bị động bởi đầu sách quá nhiều, đặc biệt là bộ SGK lớp 10, không thể dự đoán trước được học sinh, nhà trường lựa chọn môn gì, học sách nào để cung ứng. Trước thực tế đó, công ty đã ước lượng số lượng học sinh của các trường và kết nối với nhà trường để chuẩn bị SGK theo bộ cho học sinh lớp 3, lớp 7, sách của các môn học bắt buộc đối với lớp 10. Khi đến nhà sách, phụ huynh dựa vào trường con mình học để lựa sách nguyên bộ đã sắp sẵn, tự lựa sách tại quầy hoặc nhờ nhân viên hỗ trợ để mua đúng bộ sách của trường.

Giáo viên Trường THPT Chu Văn An hướng dẫn phụ huynh mua sách giáo khoa lớp 10 theo danh mục sách giáo khoa trường chọn.

Ông Hoàng Quốc Hà, phường Thành Nhất (TP. Buôn Ma Thuột) cho biết, con ông năm nay vào lớp 10, gia đình đã chủ động mua SGK cho con từ sớm. Tuy nhiên, hiện tại ông mới mua được sách của các môn bắt buộc theo danh sách SGK nhà trường cung cấp (trừ sách Lịch sử); các môn tự chọn vẫn chưa thể mua sách bởi nhà trường vẫn đang xếp lớp và chưa biết con học môn gì, sách gì nên rất lo cháu không mua được sách để học.

Theo phân tích, việc lựa chọn sách ngoài nhu cầu thực tế của học sinh, việc xếp lớp của nhà trường còn phải dựa vào giáo viên giảng dạy là ai bởi chương trình lớp 10 có sự phân hóa mạnh, các môn học mang tính đặc thù riêng cao. Cụ thể là ở môn Mĩ thuật có 11 cuốn sách ở các nội dung gần như tách biệt nhau như: thiết kế thời trang, điêu khắc, thiết kế công nghiệp, thiết kế mĩ thuật sân khấu, điện ảnh... Môn Thể dục cũng vậy khi có tới 5 đầu sách với 5 nội dung khác nhau là bóng đá, cầu lông, bóng chuyền, đá cầu, bóng rổ.

Thanh Hường