Chăm sóc sầu riêng trong điều kiện thời tiết không thuận lợi

Sầu riêng đã bước vào vụ thu hoạch. Hiện các diện tích sản xuất giống sầu riêng chất lượng như Dona đã được tiểu thương vào tận vườn đặt mua với giá từ 50.000 - 60.000 đồng/kg (tùy chất lượng sản phẩm của từng vườn cây).

So với 2 năm qua, giá sầu riêng năm nay cao hơn (từ 20 - 40%), song năng suất sầu riêng lại giảm từ 20 - 50% tùy theo từng vườn, từng vùng tiểu khí hậu, từng chân đất.

Ônh Lê Lanh, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thuận Thành Đạt Lý, xã Hòa Thuận (TP. Buôn Ma Thuột) cho biết, chưa năm nào thời tiết rất khác biệt, tác động đến cây sầu riêng như năm nay. HTX Nông nghiệp Thuận Thành Đạt Lý có hơn 70 ha sầu riêng đã được cấp chứng nhận VietGAP, trong đó sầu riêng Dona chiếm đến 80% tổng diện tích. Sầu riêng Dona năm nay có đến 3 đợt ra hoa, theo đó thu hoạch kéo dài ba lứa. Hiện HTX đang thu hoạch rải rác, lứa chính vụ thu hoạch tập trung từ ngày 20 - 25/8/2022, lứa còn lại dự kiến đầu tháng 9 mới kết thúc thu hoạch và sản lượng giảm đi nhiều so với năm 2021.

Đơn cử như gia đình ông Lanh có 2 ha sầu riêng giống Dona, trong đó hơn 1 ha đang thời kỳ kinh doanh, năm nay dự kiến thu hoạch chưa đến 10 tấn, giảm hơn 60% năng suất so với năm trước và giảm 50% so với bình quân mà các nhà chuyên môn hạch toán, trong khi đó kinh phí đầu tư năm nay cao hơn năm 2021 đến 40%.

Theo ông Lê Quang Hy, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp Thuận Thành Đạt Lý, tại địa phương có một số vườn sầu riêng năng suất giảm đến 70% so với các năm trước. Hiếm hoi có vài diện tích được áp dụng khoa học kỹ thuật tốt, cùng với thời gian xổ nhị của hoa tránh được những cơn mưa lớn kéo dài mới đảm bảo năng suất.

Sầu riêng là loại cây ăn quả rất mẫn cảm với các yếu tố thời tiết như nhiệt độ, lượng mưa, tốc độ gió, độ ẩm không khí, độ ẩm của đất… Đặc biệt, nhiệt độ và lượng mưa tác động rất lớn đến quá trình ra hoa, đậu quả của sầu riêng. Năm nay, vào thời kỳ phân hóa mầm hoa thì nhiệt độ xuống thấp ít nhiều đã ảnh hưởng đến quá trình hình thành hoa. Thời kỳ sầu riêng đang xổ nhị (bung hoa để thụ phấn) lại gặp những trận mưa lớn ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của cây. Đến thời kỳ quả non, cây sầu riêng lại tiếp tục gặp những trận mưa lớn sau những ngày nắng gắt, cây bị sốc nhiệt, cộng thêm hiện tượng bung chồi non. Lúc này xảy ra sự cạnh tranh dinh dưỡng để nuôi chồi lá và dinh dưỡng nuôi quả nên quả tiếp tục rụng, làm ảnh hưởng trầm trọng đến năng suất và sản lượng sầu riêng. Bên cạnh đó, cây dễ bị sâu bệnh hại tấn công hơn, khi cây suy yếu, càng làm tăng quá trình rụng quả.

Nông dân cần chú ý cách chăm sóc sầu riêng phù hợp khi thời tiết không thuận lợi.

Để chăm sóc sầu riêng đạt năng suất và chất lượng, người sản xuất cần tham gia đầy đủ các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây sầu riêng do các nhà chuyên môn tổ chức. Chăm sóc vườn cây đúng quy trình kỹ thuật, bón phân tưới nước thích hợp và đầy đủ. Phủ gốc sầu riêng trong mùa khô để hạn chế hiện tượng cây bị sốc nước khi mưa lớn hoặc tưới nước sau những ngày nắng gắt. Nên chọn đất phù hợp, thiết kế vườn trồng có hệ thống tưới tiêu nước tốt, vệ sinh vườn tránh lây lan mầm bệnh. Trồng sầu riêng với mật độ vừa phải; thường xuyên tỉa cành tạo tán cho cây để tạo sự thông thoáng, hạn chế sâu bệnh hại, thu lượm và tiêu hủy tàn dư thực vật trên vườn. Trồng xen cây trồng ngắn ngày để bảo tồn thiên địch, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đối với sầu riêng trồng thuần. Trồng cây che bóng trong thời kỳ kiến thiết cơ bản ở giai đoạn đầu, làm cơ sở vững chắc để cây phát triển tốt cho thời kỳ kinh doanh về sau.

Bên cạnh đó, cần sử dụng phân bón hợp lý, tưới nước vừa đủ cho cây. Có thể bao quả sầu riêng bằng các loại bao chuyên dụng để hạn chế sự gây hại của các loại sâu, cải thiện mẫu mã bên ngoài của quả. Hạn chế các vết thương trên cây hay các điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của sâu hại. Sử dụng các loại thuốc sinh học, thuốc có phổ tác động hẹp, không độc hại với các loại sinh vật có ích, an toàn với sức khỏe con người và môi trường. Thăm vườn thường xuyên, quan sát hiện tượng sâu bệnh hại trên vườn để tác động kịp thời.

Cẩm Lai