Leo thang căng thẳng Palestine – Israel

Theo Reuters/jpost.com, một năm sau khi các sự kiện ở Jerusalem dẫn đến cuộc chiến ở Dải Gaza, các cuộc đụng độ trong tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo đang làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột mới giữa Israel và Palestine, với việc các nhà lãnh đạo của cả hai bên đều cảnh báo về khả năng leo thang.

Làn sóng bạo lực gia tăng

Ít nhất 152 người Palestine đã bị thương khi cảnh sát chống bạo động của Israel tiến vào khu đền thờ Al-Aqsa hôm 15/4 để giải tán những người Palestine.

Khu đền thờ Al-Aqsa nằm trên một cao nguyên ở Đông Jerusalem, nơi Israel đã chiếm được trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967 và sau đó tiến hành sáp nhập vào lãnh thổ nước này. Người Do Thái gọi khu vực này là Núi Đền, khu vực nhạy cảm nhất trong các cuộc xung đột đã kéo dài.

Tình hình vốn đã trở nên căng thẳng sau các cuộc tấn công chết chóc của một số người Palestine nhằm vào người Israel và vụ việc quân đội Israel sát hại người Palestine ở Bờ Tây, bầu không khí tại thành phố linh thiêng này càng trở nên căng thẳng cao độ. Cũng cách đây 1 năm, vào tháng 5/2021, các chiến binh Palestine đã nã rocket vào Israel sau khi Hamas yêu cầu cảnh sát Israel rút khỏi khu đền thờ Al-Aqsa và vùng lân cận Jerusalem là Sheikh Jarrah, nơi mà việc những cư dân Palestine bị đe dọa trục xuất đã dẫn đến các cuộc biểu tình và đối đầu.

Một binh sĩ thuộc lực lượng an ninh Israel trong vụ đụng độ với người Palestine tại Đền thờ Al Aqsa.

Tại một cuộc biểu tình ở Gaza, Fawzi Barhoum - phát ngôn viên của nhóm vũ trang Hồi giáo Hamas, lực lượng quản lý Dải Gaza - nói rằng việc Israel sử dụng vũ lực sẽ phải bị đáp trả. Ông nói: "Chúng tôi sẽ vẽ lại giới tuyến để bảo vệ Jerusalem và chúng tôi sẽ khởi động một kỷ nguyên mới; vũ khí phải được đáp trả bằng vũ khí, vũ lực sẽ chỉ có thể đáp trả bằng vũ lực và chúng tôi sẽ bảo vệ Jerusalem bằng tất cả khả năng của mình”.

Ngày 26/4, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Áo Alexander Schallenberg tại thành phố Ramallah ở Bờ Tây, Thủ tướng Palestine Mohammed Ishtaye cho biết các hoạt động của Israel trên lãnh thổ Palestine sẽ làm gia tăng căng thẳng và làm xói mòn giải pháp hai nhà nước. Thủ tướng Ishtaye nói: “Các hoạt động của Israel nhằm đẩy nhanh chu kỳ định cư, phá dỡ nhà cửa của người Palestine, tịch thu đất đai, các hoạt động tại đền thờ Hồi giáo Al-Aqsa và các cuộc tấn công hằng ngày tại những thị trấn ở Bờ Tây đang làm xói mòn giải pháp hai nhà nước".

Thủ tướng Israel Naftali Bennett cho biết nhà chức trách đang nỗ lực khôi phục sự bình yên ở Jerusalem và trên khắp Israel, nhưng sẵn sàng chiến đấu nếu tình hình xấu đi. Trong một tuyên bố, ông Bennett nói: "Chúng tôi đang chuẩn bị cho bất kỳ kịch bản nào và lực lượng an ninh đã sẵn sàng cho bất kỳ nhiệm vụ nào".

Vụ đụng độ ở đền thờ Al-Aqsa hôm 15/4 đã làm dấy lên làn sóng bạo lực mới. Tuần trước, một người Palestine từ một trại tị nạn ở thị trấn Jenin thuộc Bờ Tây đã bắn chết 3 người Israel và làm bị thương nhiều người khác tại một quán bar ở Tel Aviv. Vụ nổ súng này là vụ mới nhất trong một chuỗi các vụ tấn công của người Palestine tại các thành phố của Israel khiến 14 người thiệt mạng.

Nỗ lực tìm giải pháp

Ngày 24/4, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi, Quốc vương Jordan Abdullah II và Thái tử Abu Dhabi kiêm Phó Tư lệnh tối cao lực lượng vũ trang Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) Mohammed bin Zayed Al-Nahyan đã thảo luận về những diễn biến mới nhất liên quan đến tiến trình hòa bình Trung Đông và sự phối hợp giữa ba nước trong vấn đề này.

Tại cuộc gặp, ba nhà lãnh đạo đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng nguyên trạng pháp lý và lịch sử tại Thánh đường Hồi giáo Al-Aqsa ở Đông Jerusalem, kêu gọi các nỗ lực duy trì sự ổn định trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở khu vực này. Ai Cập, Jordan và UAE kêu gọi chấm dứt các động thái có thể hủy hoại giải pháp hai nhà nước, cũng như khuyến khích nối lại cuộc đàm phán nghiêm túc và hiệu quả để giải quyết căng thẳng Israel - Palestine trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken thì kêu gọi các nhà lãnh đạo Israel và Palestine "chấm dứt chu kỳ bạo lực" sau khi căng thẳng leo thang mạnh giữa hai bên trong những ngày gần đây. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, trong các cuộc điện đàm riêng rẽ với Tổng thống Palestine Mahmud Abbas và Ngoại trưởng Israel Yair Lapid, Ngoại trưởng Blinken đã nhấn mạnh "tầm quan trọng của Israel và Palestine trong việc hợp tác để chấm dứt chu kỳ bạo lực tại Israel, khu Bờ Tây và Gaza bằng cách kiềm chế và không có các hành động làm leo thang căng thẳng".

Liên hiệp quốc cũng đã họp khẩn theo đề nghị của UAE, Na Uy, Pháp, Ireland và Trung Quốc trong bối cảnh bạo lực leo thang ở Jerusalem. Sau cuộc họp, các nước châu Âu là Ireland, Pháp, Estonia, Na Uy và Albania đã có tuyên bố chung nêu rõ: "Bạo lực cần phải được chấm dứt ngay lập tức. Ngăn chặn các vụ thương vong cho dân thường phải là ưu tiên hàng đầu. Hiện trạng của các địa điểm linh thiêng phải được tôn trọng hoàn toàn".

Hồng Hà

(Theo Vietnam+)