Đưa người cao tuổi đến gần hơn với công nghệ

Ngày trước, phong trào “Bình dân học vụ” đã xóa mù chữ, mở ra con đường tri thức cho biết bao thế hệ. Ngày nay, trong kỷ nguyên số, một “phiên bản mới” của phong trào ấy là “Bình dân học vụ số” đang được khởi xướng. Đó là những lớp học đặc biệt, nơi người cao tuổi (NCT) tập làm quen với điện thoại thông minh, internet, mạng xã hội… để tự tin hơn trong cuộc sống số và kết nối với con cháu, cộng đồng.

Từ xóa mù chữ đến xóa mù công nghệ

Tại xã Đức Bình, lớp “Bình dân học vụ số” được duy trì đều đặn mỗi tuần. Không còn bảng phấn, giấy bút, “phòng học” giờ là hội trường, trụ sở thôn. “Học viên” - ngoài những người nông dân, nội trợ là những cụ ông, cụ bà tóc đã bạc. Còn giáo trình là chiếc điện thoại thông minh. Bài học đầu tiên không phải những con chữ a, b, c, mà là cách mở Zalo, gọi video, tra cứu thông tin hay thanh toán tiền điện, nước chỉ bằng vài thao tác.

Ông Phạm Xuân Tài, gần 70 tuổi, không giấu nổi niềm vui: “Trước đây tôi chỉ biết nghe gọi. Nay nhờ được hướng dẫn, tôi đã biết dùng Zalo để liên lạc với con cháu ở xa, biết thanh toán tiền điện, tiền nước qua điện thoại. Tôi thấy phấn khởi vô cùng”.

Nhiều người cao tuổi có thể tự mình thao tác trên điện thoại thông minh, thực hành chụp hình gửi cho người thân.

Cùng chung niềm xúc động, ông Nguyễn Đình Phước bộc bạch: “Ngày trước, Đảng và Nhà nước mở lớp bình dân học vụ để xóa mù chữ. Hôm nay, chúng tôi lại được xóa mù công nghệ. Được hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tôi đã biết cách vay ngân hàng, đóng tiền điện hay làm thủ tục hành chính mà không phải đi xa”.

Không chỉ ở Đức Bình, xã Đồng Xuân cũng đã tổ chức lớp tập huấn hướng dẫn người dân, nhất là NCT, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán qua mã QR. Những buổi học luôn đầy ắp tiếng cười xen lẫn sự bỡ ngỡ ban đầu. Bà Lê Thị Liến chia sẻ: “Trước đây tôi chỉ gọi điện thông thường cho con. Giờ thì đã biết gọi video, biết quét mã tìm kiếm tài liệu khi cần làm thủ tục. Thỉnh thoảng đi chơi với bạn già, còn biết chụp ảnh gửi cho con cháu nữa”.

Để không ai bị bỏ lại phía sau

Để việc học không dừng lại ở lớp tập huấn, Tổ công nghệ số cộng đồng của xã Đức Bình còn chủ động đến tận khu dân cư, ngoài chợ hay các buổi họp thôn để trực tiếp hướng dẫn bà con. Ông Nguyễn Văn Em, Bí thư Chi bộ thôn Chí Thán, cho biết: “Ban đầu nhiều cụ e ngại, sợ bấm nhầm. Nhưng chỉ sau vài buổi, các cụ đã mạnh dạn hơn. Quan trọng hơn, chúng tôi đã hướng dẫn người dân cách nhận diện tin giả, tránh lừa đảo, bảo mật tài khoản… Đây là kỹ năng rất cần thiết trong xã hội số. Giờ đây mỗi lần họp chi bộ chỉ cần nhắn thông báo qua Zalo là tập hợp rất nhanh, đầy đủ”.

Đáng chú ý, các lớp “Bình dân học vụ số” không chỉ giúp NCT bắt kịp công nghệ, mà còn tạo nên một cầu nối ấm áp giữa các thế hệ. Những người trẻ, từ cán bộ xã đến thanh niên tình nguyện, trở thành “thầy giáo” kiên nhẫn cầm tay chỉ việc. Những cụ già, từ e dè chuyển sang hào hứng trong niềm vui học hỏi. Không ít câu chuyện cảm động đã diễn ra, có cụ thì bật khóc khi lần đầu thấy mặt cháu qua video hay cụ khác bồi hồi khi tự tay gửi ảnh cho con ở xa.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Xuân Nguyễn Ngọc Tiến, trong quá trình tập huấn, cán bộ, công chức và thành viên tổ công nghệ số cộng đồng trực tiếp hướng dẫn theo kiểu “cầm tay chỉ việc” cho người dân. Nhờ vậy, nhiều NCT đã có thể tự nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán trực tuyến, giảm đáng kể thời gian và chi phí đi lại. Xã sẽ tiếp tục mở thêm nhiều lớp để nâng cao tỷ lệ người dân thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến, góp phần cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số.

Theo bà Triệu Thị Ngoan, Chủ tịch Hội NCT tỉnh, toàn tỉnh hiện có hơn 164.200 NCT. Thời gian qua, các cấp hội rất quan tâm triển khai Đề án NCT tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm để các cụ bắt nhịp cùng sự vươn mình của đất nước trong kỷ nguyên số.

Phong Nhã