Mycenaean - nền văn minh rực rỡ của người Hy Lạp

Nền văn minh Mycenaean phát triển rực rỡ vào cuối thời đại đồ đồng tại khu vực Peloponnese của Hy Lạp, đã để lại cho hậu thế nhiều kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật và đồ chế tác.

Trong những ngày đầu của lịch sử Hy Lạp cổ đại, có hai nền văn minh thời đại đồ đồng nổi bật là nền văn minh Minoan và nền văn minh Mycenaean. Người Minoan sống chủ yếu trên hòn đảo Crete ngày nay của Hy Lạp, tồn tại như một nền văn minh từ năm 3650 TCN đến 1450 TCN.

Nền văn minh Mycenaean xuất hiện vào khoảng 1600 TCN đến 1150 TCN hay còn gọi là thời kỳ tiền Hy Lạp. Đây là nền văn minh cổ đại nằm ở bán đảo Peloponnese thuộc Hy Lạp ngày nay. Mycenaean đã sản sinh ra nhiều truyền thuyết đáng nhớ nhất của Hy Lạp cổ đại, chẳng hạn như câu chuyện về người anh hùng Agamemnon hay câu chuyện về chiến tranh thành Troy.

Tàn tích của nền văn minh Mycenaean.

Các nhà sử học và khảo cổ học tin rằng một trong những góp phần cho sự trỗi dậy của nền văn minh Mycenaean là người Mycenaean tham gia giao thương với các nền văn minh khác. Có bằng chứng cho thấy người Mycenaean đã buôn bán với người thiểu số, người Ai Cập, cũng như những tộc người khác. Đồ gốm Mycenaean cổ đại đã được tìm thấy ở các địa điểm khảo cổ ở Ai Cập, Lưỡng Hà, Levant, Anatolia và Sicily.

Một trong những nét nổi bật của nền văn minh Mycenaean là kiến ​​trúc, đặc biệt là cung điện và gốm sứ. Các nhà sử học và khảo cổ học đã phát hiện thấy các cung điện Mycenae, Tiryns và Pylos vượt ra ngoài cấu trúc kiến ​​trúc thuần túy, trở thành niềm tự hào cho vương quốc Mycenaean.

Trong các địa điểm khảo cổ, nhiều đồ gốm vẫn được tìm thấy. Các đồ gốm có hình dạng phong phú, tiết họa trang nhã. Đây cũng là sản phẩm xuất khẩu chủ đạo của vương quốc Mycenaean. Ngoài ra còn có bộ đồ ăn bằng kim loại, đặc biệt là đồ đồng, lọ thủy tinh hoặc ngà voi. Riêng nghệ thuật điêu khắc rất tinh xảo và liên quan đến chủ đề tôn giáo.

Chiếc gương đồng có tay cầm bằng ngà voi được tìm thấy trong ngôi mộ của một chiến binh Mycenaean.

Nhờ giao dịch thông thương, người Mycenaeans trở nên rất giỏi trong việc bắt chước các nền văn minh khác. Ví dụ, cách trang trí nhà cửa và các tòa nhà của mình bằng những bức bích họa tương tự như những bức bích họa của người Minoan.

Các bích họa Mycenaean đã được phát hiện trong các cung điện, đặc biệt là tại Pylos, Mycenae, Orchomenos, Thebes, và Tiryns, và ở một số nơi khác. Các đề tài của các bích họa rất đa dạng như về sư tử và đại bàng không cánh, đám rước...

Vào khoảng năm 1100 TCN, nền văn minh Mycenaean chính thức suy tàn, hàng loạt thành phố bị cướp bóc, cả khu vực bước vào một thời kỳ được gọi là thời kỳ đen tối. Tình trạng đó buộc người Mycenaean di tản tới Síp cũng như các đảo khác của Hy Lạp và các vùng của Anatolia.

Một số người cho rằng nguyên nhân suy tàn là do người Dorian, một dân tộc đã xâm chiếm Mycenaean. Cũng có giả thiết cho rằng Mycenaean bị những toán hải tặc, hay các dân tộc trên biển, như người Hittite hoặc Ai Cập tấn công.

Ngoài ra còn có lý do khách quan, bởi trong suốt thời kỳ này Hy Lạp gặp nhiều thảm họa thiên tai, dịch bệnh khiến dân số vơi dần dẫn đến sự nổi dậy của một nhóm người Hy Lạp chống lại những người đứng đầu vương quốc.

Khắc Nam

(Theo WHO/BC/GBC- 9/2021)