Nghệ nhân đa tài của buôn làng

Ông Y Ngiêk Niê (tên thường gọi là Ama Đan, 65 tuổi), ở buôn Cư Kó Êmông, xã Dang Kang (huyện Krông Bông) đã gắn bó với nghề đan lát hơn 40 năm qua.

Mê đan lát từ nhỏ, ông Y Nghiêk học hỏi rồi thành thục kỹ thuật đan, tạo ra những vật dụng dùng trong sinh hoạt hằng ngày từ vật liệu tre nứa. Trong đó, những chiếc gùi có hoa văn, còn gọi là gùi tók do ông làm ra rất được bà con buôn làng yêu thích bởi nó thể hiện sự khéo léo, tỉ mẩn của nghệ nhân. Rổ, rá và các vật dụng bằng tre nứa do Ama Đan làm ra không chỉ bền chắc mà còn rất đẹp. Để làm ra những vật dụng này, Ama Đan phải vào rừng, tự tay tìm nguyên liệu. Những cây lồ ô, cây le... dùng đan lát không được non quá hay già quá mà phải vừa tuổi.

Để đan hoa văn trên thân gùi tók, Ama Đan vót chuốt rất tỉ mẩn các sợi lạt riêng sao cho đều, đẹp rồi cẩn thận nhuộm từng sợi lạt trước khi đan; điều này đòi hỏi kỹ thuật của người đan phải đạt đến trình độ nhất định. Khi đan ông phải tính toán, sắp xếp hợp lý các sợi màu để tạo ra những hoa văn độc đáo. Kỳ công như vậy nên mỗi chiếc gùi tók, ông Ama Đan phải mất từ 3 - 4 ngày mới xong.

Ông Ama Đan tỉ mẩn với công việc đan lát hằng ngày.

Ngày nay, dù các vật dụng tiện lợi bằng nhựa và các sản phẩm công nghiệp rất nhiều nhưng Ama Đan vẫn kiên trì với nghề đan lát, hằng ngày vẫn chăm chỉ, tỉ mẩn với công việc của mình. Bà con buôn làng cũng rất thích những đồ đan lát do ông làm ra.

Không chỉ đan lát giỏi, ông Ama Đan còn biết chế tác và sử dụng nhạc cụ đing năm, biết làm và sử dụng cây nỏ, biết tạc tượng gỗ. Mặc dù ông luôn bận rộn với công việc đồng áng, miệt mài với nghề đan lát nhưng ông vẫn tích cực tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ, các hội thi thể dục thể thao của địa phương, do huyện và tỉnh tổ chức. Ông từng đoạt giải Nhì đồng đội môn bắn nỏ tại Hội thi Thể dục thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Bông; đoạt giải Nhất môn bắn nỏ nam tại Hội thi Thể dục thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh Đắk Lắk; và tham gia Hội thi Tạc tượng gỗ dân gian Tây Nguyên tỉnh Đắk Lắk năm 2015.

H’Diăk