Gỡ “nút thắt” trong mua sắm, nhập khẩu trang thiết bị y tế

Nghị định 07/2023/NĐ-CP và Nghị quyết 30/2023/NQ-CP của Chính phủ vừa ban hành bước đầu đã tháo gỡ “nút thắt” cho các cơ sở y tế trong vấn đề mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, giúp chủ động, kịp thời hơn trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Khơi thông nhiều vướng mắc

Nhằm giải quyết các tồn tại, hạn chế, bất cập phát sinh trong thời gian vừa qua, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý và yêu cầu hội nhập trong lĩnh vực trang thiết bị y tế (TTBYT), ngày 3/3/2023 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 07/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 8/11/2021 về quản lý TTBYT.

Nghị định số 07/2023/NĐ-CP là căn cứ để các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất, cung ứng trang thiết bị y tế và các nhà quản lý các cấp, lãnh đạo các bệnh viện, cơ sở y tế xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ nhằm góp phần cung cấp cho ngành y tế các trang thiết bị có chất lượng, đúng giá trị và sử dụng hiệu quả phục vụ công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Nghị định 07 và Nghị quyết 30 của Chính phủ ra đời bước đầu giải quyết nhiều vướng mắc trong mua sắm trang thiết bị y tế.

Những điểm mới của Nghị định 07/2023/NĐ-CP gồm: Giải quyết những vướng mắc liên quan đến giấy phép nhập khẩu, số đăng ký lưu hành TTBYT; đẩy mạnh việc cấp số đăng ký lưu hành TTBYT và tháo gỡ khó khăn trong thu hồi số lưu hành và xử lý TTBYT bị thu hồi số lưu hành; sửa đổi quy định về xuất nhập khẩu và tạm nhập, tái xuất TTBYT. Đáng chú ý, Nghị định 07/2023/NĐ-CP quy định chỉ thực hiện kê khai giá đối với TTBYT khi có biến động bất thường về giá ảnh hưởng đến nguồn cung cấp TTBYT, khả năng chi trả của người mua, khả năng thanh toán của Quỹ bảo hiểm y tế. Nội dung này đã khắc phục những vướng mắc cho doanh nghiệp và các cơ sở y tế về việc áp dụng quy định kê khai giá trong đấu thầu.

Tiếp theo Nghị định 07/2023/NĐ-CP, một ngày sau đó (4/3), Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 30/NQ-CP về tiếp tục thực hiện các giải pháp bảo đảm thuốc, TTBYT nhằm kịp thời giải quyết những vấn đề cấp bách trong thực hiện mua sắm, đấu thầu thuốc, TTBYT, kịp thời mở ra cơ chế đáp ứng nguồn cung cầu về thuốc, trang thiết bị, vật tư, hóa chất… bảo đảm hoạt động khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế hiện nay.

Với Nghị quyết 30/NQ-CP, việc đấu thầu mua sắm TTBYT không còn bắt buộc phải tham khảo 3 báo giá. Khi xây dựng giá gói thầu, trường hợp cùng một chủng loại TTBYT nhưng có nhiều hãng sản xuất khác nhau, chủ đầu tư xem xét, quyết định việc giao Hội đồng khoa học của đơn vị thực hiện xây dựng tính năng, cấu hình kỹ thuật theo yêu cầu chuyên môn của đơn vị. Trên cơ sở tính năng, cấu hình kỹ thuật do Hội đồng khoa học xây dựng, đơn vị tổ chức lấy báo giá theo quy định (trước đây, quy định cũ yêu cầu các đơn vị bắt buộc phải có 3 báo giá sản phẩm trước khi đấu thầu TTBYT khiến các đơn vị gặp rất nhiều khó khăn, bởi có những mặt hàng độc quyền, lần đầu được bán trên thị trường, chỉ có một công ty cung cấp nên không thể tìm được 3 bảng báo giá).

Đồng thời, Nghị quyết 30/NQ-CP của Chính phủ cũng đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn cho bệnh viện khi cho phép tiếp tục thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng máy do nhà thầu cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất. Cơ sở khám chữa bệnh chịu trách nhiệm về chất lượng dịch vụ y tế cung cấp từ các trang thiết bị này và được sử dụng kinh phí của cơ sở để bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa TTBYT trong quá trình sử dụng.         

Cần sớm có hướng dẫn triển khai

Có thể thấy, việc Chính phủ ban hành Nghị định 07 và Nghị quyết số 30 đã “cởi trói” nhiều vướng mắc cho các cơ sở y tế, đặc biệt là các bệnh viện lớn trong việc mua sắm, đấu thầu, sử dụng máy móc, TTBYT từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này không chỉ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước một khoản kinh phí lớn dành để mua sắm máy móc mà còn giúp người bệnh được hưởng lợi  từ những quy định này.

Nghị định 07 và Nghị quyết 30 giúp các cơ sở y tế chủ động, kịp thời hơn trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Tại Hội nghị trực tuyến hướng dẫn triển khai Nghị quyết 30/2023/NQ-CP và Nghị định 07/2023/NĐ-CP của Chính phủ diễn ra ngày 10/3 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên khẳng định Nghị định 07 và Nghị quyết 30 của Chính phủ hết sức quan trọng, bước đầu tháo gỡ, giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc của tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế của các cơ sở y tế. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, những vấn đề phát sinh trong thực tiễn các đơn vị cần báo cáo và đề xuất ngay với Bộ Y tế để tìm cách tháo gỡ và báo cáo lên Chính phủ để có hướng giải quyết.

Ghi nhận trên thực tế, từ sau khi Nghị định 07 và Nghị quyết 30 ra đời, các bệnh viện, doanh nghiệp đều thấy “dễ thở” hơn trong vấn đề đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế. Song, các đơn vị đều mong sớm có những thông tư hướng dẫn, những văn bản, biểu mẫu cụ thể ra đời để có cơ sở, hành lang pháp lý thực hiện đúng quy định của pháp luật. Bởi có những quy định trong Nghị quyết 30 Chính phủ chỉ cho áp dụng thí điểm đến hết năm 2023.

Kim Oanh