Nước sạch ở Yang Tao: Nơi thừa, nơi thiếu

Đầu năm 2021, hàng trăm người dân xã Yang Tao (huyện Lắk) vui mừng khi được xây dựng công trình cấp nước phục vụ sinh hoạt. Tuy nhiên, trái ngược với nhiều hộ dân phấn khởi được sử dụng nguồn nước dồi dào, bà con vùng lân cận vẫn tiếp tục chịu cảnh thiếu nước, “mòn mỏi” đợi công trình.

Công trình phục vụ nước sinh hoạt cho người dân hai buôn Cuôr Tắk và Yok Đuôn (xã Yang Tao) do Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng huyện Lắk làm chủ đầu tư, với tổng kinh phí hơn 1,5 tỷ đồng từ nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Công trình đưa vào sử dụng gồm: giếng khoan thăm dò kết hợp khoan khai thác được lắp đặt hệ thống máy bơm nước hỏa tiễn 4 inch, công suất 5,5 HP cột áp 105-11m; khu xử lý nước gồm nhà quản lý cấp IV có tổng diện tích 16 m2, bình lọc áp lực 5 m3/giờ và đài chứa nước sạch dung tích bồn chứa 10 m3; mạng lưới đường ống uPVC chuyển tải, phân phối nước và hệ thống đấu nối nước tới 65 hộ gia đình sử dụng.

Người dân buôn Cuôr Tắk (xã Yang Tao, huyện Lắk) vui mừng khi có nguồn nước sạch dồi dào.

Công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng gần hai năm nay đã giúp đời sống bà con được nâng lên. Bởi vì trước đây, hai địa phương này thuộc khu vực khan hiếm nước, mùa khô giếng cạn phải đi lấy nước sinh hoạt ở những hộ thấp trũng hơn. Thậm chí, nhiều người phải đi lấy nước từ suối về sinh hoạt, ăn uống. Ông Ngô Văn Điều, Bí thư Chi bộ buôn Cuôr Tăk cho hay, trước đây, nguồn nước sạch sinh hoạt của nhà ông chỉ dựa vào chiếc giếng sâu 13 m của gia đình. Vào mùa khô, giếng cạn không có nước sinh hoạt; mùa mưa, thường bị sạt lở, nước bị vẩn đục, quanh năm gia đình ông phải sống trong cảnh thiếu nước sạch để ăn uống. Mùa khô đến, gia đình phải ra suối lấy nước hoặc đi xin những gia đình ở vùng thấp hơn để có nước sinh hoạt. Từ ngày công trình được hoàn thành và đưa vào sử dụng, bà con trong buôn ai cũng vui mừng bởi có nguồn nước sạch dồi dào quanh năm.

Tuy nhiên, đối nghịch với niềm vui đó, gần 30 hộ với khoảng gần 140 nhân khẩu tại buôn Yok Đuôn vẫn phải tiếp tục “than thở” đối mặt với việc thiếu nước sạch sinh hoạt vào mỗi mùa khô tới. Nguyên nhân là do những hộ dân này đều ở vùng cao hơn, công trình không thể cấp nước đến nên đành phải “chật vật” xách từng can nước từ dưới suối lên để mang về sinh hoạt dưới cái nắng gay gắt của mùa khô Tây Nguyên.

Nhiều người dân tại buôn Dơng Guôl (xã Yang Tao, huyện Lắk) vẫn phải lấy nước từ suối về dùng mỗi mùa khô đến.

Cùng chung cảnh ngộ đó, gần 80 hộ dân với khoảng 300 nhân khẩu tại buôn Dơng Guôl (xã Yang Tao) cũng đang lo thiếu nước khi mùa khô tới. Đã từng “mừng hụt” khi có công trình cấp nước sạch được đầu tư xây dựng vào năm 2017 do Phòng Dân tộc huyện Lắk làm chủ đầu tư xây dựng. Tuy nhiên công trình mới hoàn thành hạng mục giếng khoan thì ngưng thi công và từ đó đến nay không được tiếp tục đầu tư thi công các hạng mục cung cấp nước còn lại như: hệ thống điện, máy bơm, đường ống dẫn nước, bồn đựng nước và hệ thống xử lý nước sạch… với lý do không đủ kinh phí. Năm 2020, do quá thiếu nước sinh hoạt nên một số hộ dân gần khu vực công trình đã tận dụng giếng khoan này, tự bỏ kinh phí kéo đường điện, mua sắm máy bơm để có nước dùng tạm… Thế nhưng, chỉ một số hộ có điều kiện mới có thể sử dụng, còn lại những người dân khác phải đi đến các buôn lân cận để xin nước. Mỗi lần gia đình nào trong buôn có việc cần dùng một lượng nước lớn phải mượn xe công nông, bồn nước, huy động vài người vượt đoạn đường khoảng 5 km đến suối để lấy nước.

Theo tìm hiểu, người dân nơi đây không thể đào giếng để lấy nước dùng bởi cứ đào được tầm 6 - 7 m là gặp phải cát gây sụt lún, còn khoan giếng lại gặp đá bàn, không thể khoan tiếp được. Nhiều người may mắn đào được giếng thì nước lại có vị lợ nên cũng chỉ dùng để tắm giặt, còn nước ăn uống, nấu nướng thì phải đi xách nước suối về dùng. Tình trạng này đã diễn ra từ rất nhiều năm nay và cũng trở nên quen thuộc với người dân nơi đây. Song tất cả họ đều có chung lo lắng vì chẳng biết nguồn nước đang dùng đó có sạch hay không.

Phó Chủ tịch UBND xã Yang Tao Y Wu Sruk cho biết, trước tình hình đó, địa phương đã làm tờ trình gửi UBND huyện Lắk xin xây dựng công trình nước sạch tập trung nhằm cung cấp nước sinh hoạt cho một số buôn đang sử dụng nguồn nước không bảo đảm. Đề nghị này đã được UBND huyện phê duyệt nhưng vẫn đang chờ kinh phí để thực hiện. Tình trạng thiếu nước sạch của địa phương đã khiến việc thực hiện các chỉ tiêu trong tiêu chí xây dựng nông thôn mới về môi trường gặp khó khăn. Đây là một trong những nguyên nhân khiến hiện tại địa phương vẫn chưa thể hoàn thành tiêu chí môi trường. Vì vậy, địa phương rất mong UBND huyện sớm cấp kinh phí để xây dựng công trình cấp nước sạch cho các hộ còn lại nhằm cải thiện đời sống cho bà con và hoàn thiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Khánh Huyền