Chăm sóc mẹ và bé sau sinh đúng cách

Làm mẹ an toàn và nuôi con khỏe mạnh là mong muốn chung của tất cả các bậc cha mẹ. Cơ thể người phụ nữ sau khi sinh sẽ phải trải qua rất nhiều sự thay đổi lớn và em bé khi chào đời cũng phải cố gắng để thích nghi với môi trường sống bên ngoài bụng mẹ. Vì vậy được quan tâm, chăm sóc đúng cách sẽ giúp mẹ và bé nhanh chóng trở về trạng thái bình thường, mẹ khỏe, con phát triển tốt.

Các bà mẹ trẻ thường được những người đi trước truyền đạt lại kinh nghiệm, song có cả những quan niệm còn cổ hủ, lạc hậu, không khoa học như nằm than, kiêng tắm gội, rung lắc bé, không cho trẻ bú sữa mẹ mà thay bằng sữa công thức, cho trẻ ăn dặm quá sớm... Những kinh nghiệm truyền miệng về việc chăm sóc mẹ và bé sơ sinh như vậy vẫn được nhiều bà mẹ tin tưởng và làm theo mà không biết rằng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và trẻ sơ sinh.

Cần cho trẻ bú sữa mẹ ngay sau khi sinh càng sớm càng tốt. Ảnh: Quang Nhật

Không chỉ kiêng cữ cho mẹ sau sinh, việc chăm sóc trẻ sơ sinh như vấn đề giữ vệ sinh vùng rốn, con khóc đêm, trẻ gặp các vấn đề về da như vàng da, nổi chàm sữa, trẻ không chịu bú mẹ… cũng khiến các bà mẹ rất lo lắng. Mới lần đầu làm mẹ nên khi chăm sóc con tại nhà, chị M.T.V. (trú phường Tân Thành) lo lắng đến nỗi mất ngủ. Vừa xuất viện về nhà ít ngày, bé con chị đã có dấu hiệu nhiễm trùng cuống rốn, bé lại hay khóc đêm làm cả gia đình chị lo lắng không yên. Dù đã đưa con đi bệnh viện khám, được bác sĩ cho thuốc về bôi nhưng chị vẫn không thôi lo lắng. Bên cạnh đó, bé thường xuyên khóc đêm khiến chị stress theo, gia đình phải luân phiên từng người thay nhau bế bé vào mỗi tối, bế đưa qua đưa lại như đưa nôi bé mới đỡ khóc. 

Theo các bác sĩ, việc chăm sóc đúng cách mẹ và bé là vô cùng quan trọng, góp phần làm mẹ và bé khỏe mạnh, ngăn ngừa những nguy cơ về sức khỏe. Bác sĩ Hà Văn Tuấn, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược Buôn Ma Thuột cho biết: Về phương diện khoa học hoàn toàn không có việc kiêng cữ tắm gội cho bà mẹ sau khi sinh. Ngược lại, bà mẹ sau sinh càng phải giữ gìn vệ sinh sạch sẽ hơn. Điều quan trọng là cần giữ ấm cơ thể. Phương pháp nằm than sau sinh như dân gian quan niệm lâu nay là không nên bởi khi đốt than nằm trong phòng kín, than sẽ đốt hết ôxy, thải khí CO2 và còn tạo ra khí CO. CO tức là ôxit cacbon rất nguy hiểm, có thể gây ngộ độc, đặc biệt là đối với bé sơ sinh, sẽ dễ dẫn đến tình trạng ngạt thở, nguy hiểm đến tính mạng. Một vấn đề nữa là hoàn toàn không có lý do gì mà không cho phép bà mẹ ra ngoài sau sinh. Ngược lại, sau sinh, người mẹ nên vận động nhẹ sớm và ra ngoài hít thở không khí trong lành, điều này sẽ rất tốt cho sức khỏe của người mẹ.

Ngoài ra, các bác sĩ khuyến cáo, bà mẹ và người thân cần theo dõi và phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm ở bà mẹ sau sinh. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như ra máu tăng dần hoặc có máu cục, sốt, đau bụng âm ỉ kéo dài hoặc dịch chảy ra từ cửa mình có mùi hôi, phù mặt, chân, tay hoặc nhìn mờ, đau đầu nhiều, ngất hoặc co giật… thì cần đưa ngay đến cơ sở y tế. Đồng thời, cần lưu ý theo dõi và phát hiện các rối loạn cảm xúc như mất ngủ, lo lắng, mệt mỏi, buồn chán… ở các bà mẹ bởi đó có thể là những biểu hiện của bệnh lý trầm cảm sau sinh. Nếu có những dấu hiệu này thì bà mẹ cần chia sẻ với chồng, người thân trong gia đình và xin ý kiến của cán bộ y tế để được giúp đỡ, giải tỏa và có phương pháp điều trị hợp lý, tránh các hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.  

Kim Oanh – Vũ Phượng