Rời bỏ mạng xã hội?

Các chuyên gia công nghệ dự báo, năm 2025 có thể sẽ đánh dấu xu thế rời bỏ các mạng xã hội của nhiều người dùng, nhằm tránh xa nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các hành vi trên mạng xã hội.

Thông tin này đang được nhiều người dùng mạng xã hội quan tâm, đặc biệt là các mạng phổ biến Facebook, TikTok. Nhìn nhận chung của dư luận cộng đồng, là các mạng xã hội đang đi đến những biểu hiện cực đoan khai thác lợi nhuận và dẫn dắt hành vi người dùng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và tâm lý nhận thức số đông, nhất là ở giới trẻ.

Nhiều hệ lụy tiêu cực…

Theo một chuyên gia tư vấn công nghệ tại Hà Nội, Facebook - mạng xã hội phổ biến với người dùng Việt Nam hiện nay, sau 18 năm hoạt động tại Việt Nam đã có lượng người dùng rất lớn và doanh thu từ các hoạt động lợi nhuận, nhất là quảng cáo thương mại tại thị trường Việt Nam là con số khổng lồ.

Vậy nhưng mạng xã hội này đang ngày càng biến tướng tiêu cực, điều dẫn cộng đồng người dùng vào những lựa chọn cực đoan và “xấu xí”, như phải chi tiêu quảng cáo tăng dần, bị áp đặt những quy định chủ kiến khi tham gia.

Mỗi ngày có hàng nghìn người dùng than phiền về cách hành xử của các bộ phận quản trị Facebook, tự tiện cấm, cản các hành vi của người dùng với những lỗi  sai rất vô lý, thậm chí vu khống, áp đặt.

Quan trọng hơn, đến nay Facebook vẫn là mạng xã hội chưa chính thức có văn phòng, chỉ có đại diện truyền thông và đại lý quảng cáo ở Việt Nam từ năm 2014. Những quyền lợi chính đáng, điều kiện được bảo vệ của người dùng mạng này tại Việt Nam đều chưa được tuân thủ nghiêm túc.

Khác với Facebook, TikTok dù đã có văn phòng pháp nhân ngay từ khi vừa hiện diện tại Việt Nam và là mạng xã hội tuân thủ nhiều yêu cầu về quản lý nhà nước nhất, song do đặc thù của một mạng chia sẻ các đoạn phim ngắn, tùy biến do người dùng tạo ra nên trật tự an ninh mạng của TikTok không được ổn định. Rất nhiều người dùng đang sử dụng mạng xã hội này vào các mục đích xấu, tiêu cực khó kiểm soát được. Nhiều trào lưu hiện tại của người dùng TikTok cũng rất cực đoan, trong đó xu hướng bán hàng trực tuyến cũng có nhiều sai phạm.

Chuyên gia tư vấn cho rằng, thực tế ban đầu, sự hiện diện các mạng xã hội là một thay đổi tích cực, làm thay đổi nhiều vấn đề vướng mắc, bị hạn chế trong hành vi và nhận thức cộng đồng. Đặc biệt về góc nhìn phản ánh tiêu cực, mạng xã hội đã là những kênh thông tin cực kỳ quan trọng, tố cáo làm rõ nhiều câu chuyện sai phạm, những hành vi xấu trong cuộc sống. Một số sự việc oan trái, sai lệch trong đời sống hằng ngày, nhờ có mạng xã hội mà được nêu lên với dư luận, buộc cơ quan chức năng vào cuộc xử lý. Song “càng đi xa càng sai”, cho đến nay, những hệ lụy tiêu cực từ các mạng xã hội đã ngày càng nhiều, đe dọa không ít đến sự an toàn của người dùng, nhất là việc bảo vệ, tôn trọng phẩm giá, đạo đức con người trên mạng xã hội.

Những hệ lụy tiêu cực từ mạng xã hội ngày càng nhiều, đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Ảnh minh họa: freepik.com

Không thay đổi thì phải từ bỏ!

Một số người dùng có uy tín trong cộng đồng, nhất là các nhà văn hóa, đang chọn lựa rời khỏi mạng xã hội để không bị những ảnh hưởng tiêu cực nữa. Có người tâm sự, mới đầu việc theo dõi thông tin, trao đổi kết bạn trên mạng xã hội là liên tục, song dần đến nay cảm giác không an toàn, bị tiêu cực hóa ngày càng tăng, buộc người dùng phải xem xét lại. “Khi mọi hành vi của bạn đều bị theo dõi mà lại bằng cách tiêu cực, đe dọa, kiểm soát, điều hướng vào những vấn đề tiêu cực, bạn nên cẩn trọng với mạng xã hội. Phải thấy là đến nay những hành vi lừa đảo, gian lận, tấn công cá nhân… đều diễn ra rất phức tạp trên các mạng xã hội. Vậy chúng ta có nên tiếp tục duy trì quan hệ kết nối như vậy?” - một nhà nghiên cứu văn hóa ở TP. Đà Nẵng đặt vấn đề.

“Không thay đổi thì phải từ bỏ”, đã có những người dùng mạng xã hội Facebook đưa ra ý kiến này sau khi nhìn nhận, đánh giá những vấn nạn tiêu cực mà họ đã vấp phải. Một cách tự động, người dùng mạng xã hội này mỗi lần đăng nhập lại luôn nhận được những thông tin tiêu cực, nhắc nhở đáp ứng lợi nhuận cho các nhà quản trị mạng… Do đó, những người này đã rời bỏ dùng mạng xã hội, tổ chức các hoạt động giao lưu, thông tin trực tiếp, gặp gỡ thường xuyên, gói gọn lại các vấn đề chia sẻ trong phạm vi nhất định và cảm thấy hài lòng, hữu ích hơn.

Theo giới công nghệ, những thay đổi tiêu cực về quản lý hoạt động mạng xã hội đến nay đang gióng lên “hồi chuông cáo chung” cho mảng dư luận trực tuyến này. Cho đến nay, nhiều người dùng, nhiều tổ chức công nghệ đã bắt đầu tìm kiếm những cơ hội, giải pháp mới để tổ chức lại nhu cầu tiếp cận thông tin, tiếp cận giải pháp đời sống công nghệ một cách tích cực, hợp lý và công bằng hơn. Những nền tảng công nghệ mới về tích hợp dữ liệu lớn hay giải pháp tương tác thông minh hơn theo đó đang từ từ xuất hiện, trong một tương lai gần sẽ làm xóa bỏ các mạng xã hội có ảnh hưởng tiêu cực.

Thụy Bất Nhi