Chanh dây rớt giá, người trồng lao đao

Chanh dây từng được coi là loại cây trồng mới, giúp nông dân ở huyện Cư M’gar có thêm nguồn thu đáng kể. Thế nhưng, thời điểm này, giá chanh dây rớt thê thảm khiến nhiều hộ dân lo lắng.

Đầu năm 2011, chanh dây bắt đầu "bén duyên" với vùng đất Cư M’gar, phong trào trồng chanh dây cũng phát triển mạnh trên địa bàn những năm tiếp đó. Nhiều hộ đã chịu khó học hỏi kỹ thuật, tìm tòi cây giống, đầu tư giàn để phát triển cây chanh dây. Có hộ trồng vài ba sào, nhưng cũng có hộ trồng đến 10 ha. Loại cây trồng này từng giúp nhiều hộ dân nơi đây có thu nhập khá. 

Những năm 2017 - 2018, cây chanh dây được coi là loại cây trồng “hot” nhất, nhiều nhà đổ xô trồng, đi đến đâu cũng nghe người dân bàn tán quanh việc trồng chanh dây. Thời điểm giữa năm 2018 là thời kỳ hoàng kim của chanh dây khi giá lên đến 36.000 đồng/kg. Bán với giá cao nên người trồng thu lợi nhuận tốt. Thế nhưng, những năm sau đó, giá chanh dây lao dốc dần. Hiện chanh dây có giá chẳng ai ngờ, chỉ ở mức 2.000 - 3.000 đồng/kg thu mua tại vườn, khiến người trồng lo lắng. Việc trồng chanh dây dường như không còn hấp dẫn người dân nơi đây nữa.

Vườn chanh dây của anh Nguyễn Đình Thắng (xã Quảng Tiến, huyện Cư M'gar) đang thời kỳ cao điểm thu hoạch đợt ba.

Anh Nguyễn Đình Thắng (thôn Tiến Đạt, xã Quảng Tiến) có 3 sào trồng chanh dây đang cho thu hoạch. Vụ thu hoạch đầu tiên, hơn 1 tấn quả, anh còn bán được giá 6.500 đồng/kg, rồi giá cứ tụt dần. Với 2 tấn quả thu hoạch đợt hai, giá giảm xuống chỉ còn 2.000 - 2.500 đồng/kg, anh thu về chưa đến 5 triệu đồng. Hiện đang trong dịp cao điểm thu hoạch đợt ba, nhưng vườn chanh dây của anh chỉ có một nhân công thu hái, mặc quả chín rụng đầy gốc. Anh Thắng buồn rầu cho hay, thời điểm này, giá xuống thấp quá khiến người trồng chanh dây lao đao. Bán với giá này, gia đình anh không đủ thu hồi lại vốn.

Tương tự, ông Đỗ Ngọc Nguyên (thị trấn Quảng Phú) có hơn 5 sào chanh dây đang thời kỳ cho thu bói. May mắn hơn những người khác, do được đầu tư chăm sóc kỹ lưỡng nên quả to, đẹp và ông đã kịp bán từ mấy tháng trước với giá 5.000 - 7.000 đồng/kg. Theo tính toán của ông, trung bình một sào chanh dây, chi phí đầu tư giống, phân bón, nhân công chăm sóc hết khoảng 10 triệu đồng. Nếu bán ở mức giá dưới 5.000 đồng/kg thì coi như nông dân bị lỗ. Bởi thực tế, so với các loại cây trồng khác, chanh dây khó trồng hơn và đòi hỏi nhiều chi phí cho nhân công thu hoạch. Với 5 sào chanh dây đang trồng, ông đã đầu tư 50 triệu đồng và hiện không khỏi lo lắng. Giá xuống thấp, nhưng đã “lỡ” trồng rồi, ông Nguyên chấp nhận duy trì việc chăm sóc cây trồng, bán với giá rẻ chứ không hề có ý định phát triển thêm diện tích. Hy vọng, sau dịch bệnh Covid-19 giá sẽ cải thiện hơn.

Qua tìm hiểu được biết, chanh dây lâm vào tình trạng "rớt" giá thê thảm từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại. Bởi thực tế nhu cầu sử dụng, tiêu thụ của người dân, các nhà hàng, khách sạn, quán cà phê cũng bị hạn chế. Cùng với đó, một số tỉnh, thành trong nước thực hiện giãn cách xã hội nên việc lưu thông, vận chuyển, tiêu thụ hàng hóa không được thuận lợi. Ngoài ra, giai đoạn đóng cửa khẩu do dịch bệnh khiến việc xuất khẩu gặp khó khăn, giá các loại trái cây theo đó cũng giảm mạnh, trong đó có chanh dây.

Ông Phạm Quang Mười, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Cư M'gar cho biết, chanh dây là loại cây trồng mới, những năm trước cho thu nhập khá. Tại địa phương chanh dây chủ yếu được nông dân trồng theo hình thức tự phát do thấy giá cả trên thị trường tốt. Tuy nhiên, cây chanh dây là loại cây trồng “khó tính”, rất dễ “dính” các bệnh như: phấn trắng, loang dầu, ghẻ…, nhất là bệnh phấn trắng nếu không được phòng, trị ngay từ ban đầu thì rất khó để có được những vườn chanh dây đẹp, giá tốt. Thời điểm hiện tại, giá thấp hơn những năm trước đến cả chục lần, nên bà con đang hạn chế phát triển diện tích, chờ tín hiệu khả quan từ thị trường.

Tuy nhiên, ngành nông nghiệp cũng khuyến cáo bà con nông dân nên cân nhắc trong việc chuyển đổi cây trồng, tìm hiểu nhu cầu thị trường, tránh tình trạng chạy theo phong trào, sản xuất ồ ạt. Quan trọng hơn, cần có kỹ thuật canh tác, hạn chế việc tạo ra khoảng cách lớn về giá giữa chanh dây có chất lượng và chanh dây chất lượng thấp. Cùng với đó, ngành nông nghiệp huyện cũng đang tính đến việc liên kết để bao tiêu sản phẩm, nâng cao giá trị, tạo sự ổn định cho loại trái cây này ở địa phương.

Duy Khôi