Làm báo thời công nghệ

Hành nghề bằng trách nhiệm, lương tâm

Bất cứ nghề nghiệp nào cũng đòi hỏi người lao động phải trung thực, tự trọng, với người làm báo phẩm chất ấy càng phải thường xuyên trau dồi, nhất là trong môi trường làm việc chỉ cần nhấp chuột là mọi thông tin cần thiết đều hiện ra trước mắt.  Hơn nữa, mỗi “sản phẩm” người làm báo mang đến có phạm vi tác động rộng lớn đến nhiều đối tượng bạn đọc. Vì thế, để có được những bài báo hay, ngoài việc phải lăn lộn ở cơ  sở, nắm bắt nhịp sống từng ngày, người làm báo còn phải tự bổ sung kiến thức, bắt nhịp với xu thế chung của thời đại, sự phát triển của công nghệ trong kỷ nguyên số. Không thể phủ nhận những tiện ích công nghệ thông tin giúp người làm báo viết bài nhanh hơn, sửa chữa dễ, tra cứu thông tin kịp thời. Mặt khác, công nghệ thông tin còn là công cụ tương tác,  giúp nghề báo hiện nay tạo được hiệu ứng mạnh mẽ với bạn đọc… đồng thời đây còn là môi trường học tập hữu ích cho những người mới vào nghề bởi qua những kinh nghiệm được chia sẻ công khai trên mạng xã hội, người làm báo có thể tự đúc rút cho mình mình bài học bổ ích cho nghề. Tuy nhiên, công nghệ cũng làm cho một bộ phận không nhỏ phóng viên, nhà báo trở nên “lười biếng” và trở nên dê dãi. Thay vì, bám cơ sở, tự bản thân đào sâu tìm kiếm đề tài, trăn trở với chi tiết, câu chữ thì họ lại đi cóp nhặt thông tin từ những bài báo có sẵn, rồi “xào nấu” trở thành tác phẩm của mình…

Nhà báo, phóng viên tác nghiệp ở Hội voi Buôn Đôn năm 2016.

Hành nghề trong môi trường năng động,  đòi hỏi người làm báo luôn chủ động để có được thông tin nhanh nhất, đầy đủ nhất. Và  chỉ có những chuyến đi tác nghiệp, những trải nghiệm từ thực tế với người thật, việc thật, người làm báo mới “hòa mình” với niềm vui, nỗi buồn của các nhân vật, để bài viết thuyết phục và lay động được trái tim bạn đọc, góp phần hun đúc tình  yêu nghề trong mỗi người. Đành rằng, người làm báo có quyền tham khảo thông tin, nhưng việc khai thác và xử lý thông tin của nhà báo cần phải hết sức khách quan, trung thực. Và với đặc trưng nghề nghiệp là đi nhiều, va chạm không ít và đầy rủi ro, một khi đã chọn lựa cho mình một nghề đầy thách thức như nghề báo, người làm báo càng tự xây dựng cho mình một tâm thế bản lĩnh để đi đến tận cùng với nghề.

Bản lĩnh trước “bão” thông tin

Nếu mạng xã hội đang dần làm thay đổi cách đọc của độc giả thì nó cũng làm thay đổi cách bước vào một ngày làm việc mới của phóng viên, nhà báo. Với chiếc smart phone trên tay thì việc đọc tin tức mọi lúc, mọi nơi là hình ảnh khá quen thuộc, và việc lướt web là phương cách vừa tiếp nhận, nắm bắt  thông tin vừa là để tìm kiếm đề tài. Giữa “biển” thông tin được đẩy lên ồ ạt mỗi ngày, dĩ nhiên không ít người xem nghề làm báo là một nghề nhàn hạ khi ai ai cũng dễ dàng sử dụng kỹ năng copy trên Internet để xào nấu thành tác phẩm của mình. Áp lực công việc, chạy đua chỉ tiêu có thể là nguyên nhân khiến một bộ phận phóng viên, thậm chí cả tờ báo sẵn sàng sống dựa vào thông tin trên mạng. Tuy nhiên, trong môi trường làm báo của những người chân chính và chuyên nghiệp thật sự, những đối tượng làm báo như thế sẽ nhanh chóng bị đào thải. Bởi, dù làm báo trong thời đại nào, người làm báo cũng phải tuân thủ những nguyên tắc cốt lõi, khắt khe của nghề. Thông tin phải đảm bảo tính minh bạch, chính xác cao, tôn trọng sự thật - đó là điều không bao giờ thay đổi trong mục đích làm báo. Và với vai trò là những người luôn ở tuyến đầu trong hoạt động truyền thông, người làm báo hơn ai hết đều tự nhận thức thấy rằng cần rèn luyện bản lĩnh, trau dồi đạo đức nghề nghiệp để cống hiến xứng đáng với sự tin tưởng của công chúng. Yêu nghề thôi chưa đủ, để đi đúng hướng, đồng hành cùng công cuộc xây dựng đất nước, góp phần tích cực trong việc định hướng dư luận, tạo đồng thuận của các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, người làm báo còn cần ý thức sâu sắc về trách nhiệm với công việc và xã hội.  00_s1026">

Lê Hương