Vấn nạn tài xế sử dụng chất ma túy khi nào mới chấm dứt?

Tình trạng tài xế sử dụng chất ma túy là vấn đề không mới, nhiều tài xế phải giã từ sự nghiệp cầm lái do liên quan đến loại chất cấm này. Tuy nhiên, để làm sạch đội ngũ lái xe lại là vấn đề không hề đơn giản đối với cơ quan chức năng.

Vẫn còn những người nghiện sau vô lăng

Đắk Lắk là một trong những tỉnh đầu tiên của cả nước tiến hành kiểm tra ma túy đối với lái xe vào cuối năm 2012, đầu năm 2013 và lần thứ 2 vào năm 2014. Tiếp tục phát huy kết quả đạt được trong các đợt kiểm tra trước, năm 2016, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thành lập đoàn liên ngành kiểm tra chất ma túy trong cơ thể đối với người điều khiển ôtô khách, ôtô tải trên địa bàn tỉnh, với các thành phần: Sở GTVT, Y tế, Tư pháp, Tài chính, Ban ATGT tỉnh, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy và lực lượng CSGT Công an tỉnh.

Thành viên Đoàn liên ngành lấy lời khai của tài xế sử dụng ma túy.

Việc lái xe sử dụng ma túy khi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ là hành vi bị cấm, được quy định trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Theo quy định tại Thông tư liên tịch số 24/2015/TTLT-BYT-BGTVT ngày 21-8-2015 về tiêu chuẩn sức khỏe của lái xe ôtô và quy định về cơ sở y tế khám sức khỏe cho người lái xe thì tài xế và người sử dụng lao động lái xe ôtô đều phải có trách nhiệm khám sức khỏe định kỳ… Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây, việc khám sức khỏe định kỳ vẫn được các HTX, doanh nghiệp (DN) vận tải thực hiện đúng quy định, song qua kết quả không có tài xế nào bị phát hiện sử dụng loại chất cấm này. Điều đó cho thấy, nếu để DN tự quyết trong việc khám sức khỏe định kỳ cho lái xe mà không có sự tham gia của cơ quan chức năng thì khó mà phát hiện các vi phạm của tài xế, bởi qua 3 lần triển khai kế hoạch kiểm tra chất ma túy đối với lái xe trên địa bàn tỉnh, lần nào đoàn liên ngành cũng phát hiện các tài xế sử dụng ma túy. Cụ thể, lần thứ nhất phát hiện 5 trường hợp, lần thứ 2 là 4 tài xế và trong lần thứ 3 (tháng 3-2016) phát hiện 6 tài xế sử dụng ma túy. Tình trạng con nghiện vẫn lái xe, nhất là lái xe khách đường dài sẽ đe dọa đến tính mạng của rất nhiều người khi tham gia giao thông; và thực tế ở tỉnh ta đã xảy ra 2 vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng, cướp đi sinh mạng của hàng chục hành khách, qua điều tra nguyên nhân của cơ quan chức năng cho thấy tài xế điều khiển phương tiện có sử dụng chất ma túy.

Đủ “chiêu” né tránh

Tình trạng lái xe có sử dụng chất ma túy khi điều khiển phương tiện vẫn tồn tại, việc phát hiện tài xế nghiện vẫn là công tác vô cùng khó khăn đối với lực lượng chức năng. Bởi qua các đợt kiểm tra cho thấy, không ít trường hợp tài xế khai báo gian dối hoặc trốn tránh sự kiểm tra của lực lượng chức năng. Đơn cử như trường hợp tài xế L.T.Đ (lái xe cho một hãng taxi), qua kiểm tra nước tiểu cho kết quả dương tính với ma túy đá, song tài xế này vẫn ngoan cố phủ nhận, buộc lực lượng chức năng phải dùng biện pháp đấu tranh thì Đ. mới thừa nhận mình đã sử dụng ma túy trong quá trình vận chuyển hành khách. Một số trường hợp khác, khi cho kết quả dương tính lại khai do sử dụng thuốc tây có thành phần Morphin, buộc phải lấy mẫu máu đưa đi xét nghiệm tại TP. Hồ Chí Minh, kéo dài thời gian xác minh của cơ quan chức năng. Thậm chí, một số lái xe còn dùng chiêu uống thuốc ngừa thai để tránh kết quả dương tính hoặc nghỉ phép (trong thời gian đoàn liên ngành triển khai kế hoạch) nhằm đối phó với việc kiểm tra. Còn đối với tài xế xe tải, nếu nắm rõ lịch kiểm tra, đa số tài xế cho xe “nằm” ở nhà, không lưu thông trên đường (bởi xe tải chủ yếu là xe cá nhân, không ảnh hưởng nhiều đến doanh thu), trường hợp bị cơ quan chức năng phát hiện thì tài xế cũng quanh co chối cãi. Chẳng hạn, ngày 18-3, đoàn kiểm tra đột xuất tài xế xe tải Nguyễn Văn N. (SN 1990, trú tại xã Ea Toh, huyện Krông Năng), phát hiện N. dương tính với chất ma túy, đoàn phải phối hợp với công an địa phương đấu tranh thì N. mới chịu khai nhận. Trong khi cánh tài xế vẫn tìm đủ cách để né tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng, thì trong quá trình triển khai kế hoạch của đoàn kiểm tra vẫn còn những hạn chế như thời gian thực hiện chưa liên tục, vẫn nặng về hành chính dẫn đến khi có nguồn tin báo có lái xe điều khiển phương tiện sử dụng ma túy vào thời điểm ban đêm đã không chuẩn bị kịp phương tiện, nhân lực, thiết bị chuyên dùng cần thiết, đây là một trong những nguyên nhân bỏ sót vi phạm.

Ông Bùi Văn Ngọc, Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh, Phó Trưởng đoàn liên ngành cho biết, nhằm phát huy kết quả đạt được, đồng thời từng bước loại bỏ một bộ phận tài xế sử dụng chất ma túy tại các DN, HTX vận tải trên địa bàn tỉnh, đoàn kiến nghị với tỉnh tiếp tục các đợt kiểm tra, ngoài tài xế xe khách đường dài và xe tải, sẽ mở rộng các đối tượng lái xe taxi, xe buýt và xe con. Cùng với đó, rút kinh nghiệm qua kế hoạch vừa rồi, đoàn sẽ chú trọng các biện pháp kiểm tra lưu động, bí mật, bất ngờ đối với lái xe có dấu hiệu nghi vấn sử dụng ma túy đang điều khiển phương tiện trên các tuyến đường, hạn chế kiểm tra hành chính đơn thuần, tránh trường hợp tài xế viện lý do trốn tránh sự kiểm tra.

Hoàng Tuyết