Những chuyển biến trong công tác dân số ở xã Ea Kao (TP. Buôn Ma Thuột)

Ea Kao là xã vùng ven TP.Buôn Ma Thuột, có 3.895 hộ với 17.090 nhân khẩu, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 47,8%. Từ năm 2003 trở về trước, nhận thức của người dân trong xã về kế hoạch hóa gia đình còn hạn chế. Tỷ lệ các cặp vợ chồng sinh con 3 trở lên chiếm hơn 15% mỗi năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm hơn 20%, tỷ lệ trẻ em sinh ra bị suy dinh dưỡng chiếm 25%. 

Cộng tác viên dân số tư vấn làm mẹ an toàn cho chị H’Bích.

Thực tế ở xã Ea Kao cho thấy, sinh đông con là một trong những nguyên nhân của đói nghèo ở nhiều gia đình. Vì thế, từ khi Quốc hội ban hành Pháp lệnh Dân số năm 2003, cấp ủy Đảng và chính quyền xã Ea Kao luôn quan tâm và chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể đẩy mạnh việc thực hiện chính sách dân số, pháp lệnh dân số; trong đó, chú trọng đến công tác tuyên truyền, vận động làm thay đổi hành vi của người dân, đặc biệt là cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ để họ chấp nhận xây dựng mô hình gia đình ít con. Ông Y’Mnông Hmôk, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kao cho biết: “Chúng tôi thường lồng ghép tuyên truyền trong các buổi họp phát động quần chúng, họp thôn, buôn để đưa chính sách dân số đến với người dân”. Đi đầu trong công tác tuyên truyền, tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình ở xã Ea Kao phải kể đến Hội Liên hiệp Phụ nữ xã. Hội đã thành lập được 9 mô hình và câu lạc bộ như: không sinh con thứ 3, gia đình văn hóa hạnh phúc, gia đình không có trẻ em bỏ học, không mắc các tệ nạn xã hội… Trong các buổi sinh hoạt, Ban chủ nhiệm các mô hình, câu lạc bộ đều lồng ghép tuyên truyền các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước cho hội viên, trong đó có chính sách dân số-kế hoạch hóa gia đình; tuyên truyền cách làm mẹ an toàn, bí quyết giữ gìn hạnh phúc gia đình. Chị Trịnh Thị Tuyết, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ea Kao cho biết: “Ban chủ nhiệm các câu lạc bộ đều cố gắng nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của hội viên và đáp ứng đầy đủ về nhu cầu dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình. Đồng thời, vận động hội viên xây dựng hàng trăm triệu đồng tiền quỹ  để cho hội viên khó khăn vay vốn đầu tư phát triển kinh tế gia đình”. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ chuyên trách và cộng tác viên dân số ở xã Ea Kao hoạt động khá đều và hiệu quả. Hằng tháng, cán bộ chuyên trách và công tác viên dân số đều tham gia họp giao ban định kỳ tại Trạm y tế để tổng hợp báo cáo tình hình biến động dân cư, tỷ lệ cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại và chia sẻ những khó khăn cần tháo gỡ trong công tác tuyên truyền, vận động. Hằng ngày, cán bộ chuyên trách và 31 cộng tác viên dân số ở 14 thôn, buôn tích cực “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để phân tích lợi ích của chính sách dân số, tuyên truyền người dân áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, sinh con ít, đẻ con thưa, xây dựng gia đình hạnh phúc.

Nhờ những cách làm trên, nhiều người dân xã Ea Kao đã có ý thức thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình. Gia đình anh Y’Drâu Êban và chị H’Bích Byă được xem là một điển hình về kế hoạch hóa gia đình và làm kinh tế ở buôn H’Đơt, xã Ea Kao. Cưới nhau năm 2003, đến nay anh chị đã sinh 2 đứa con và thống nhất chỉ dừng lại ở hai con. Đứa con đầu năm nay 9 tuổi, đang học lớp 3 và học giỏi, còn đứa con thứ hai mới được gần 7 tháng tuổi. Hiện tại, nguồn thu nhập chính của gia đình chị H’Bích là 4 sào lúa và 1,2 ha cà phê. Nhờ sinh ít con và chăm chỉ lao động nên cuộc sống của gia đình anh chị ngày càng khá giả, các con được chăm sóc chu đáo, hạnh phúc gia đình luôn bảo đảm.

Nhờ sự chuyển biến tích cực trong công tác dân số, năm 2011, tỷ lệ các cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn xã Ea Kao chỉ còn 11,2%, tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng 11,8%, tỷ lệ hộ nghèo 6,3%.

 Võ Thảo