Thế trận lòng dân trong Chiến thắng Phước An

Ngày 17/3/1975, bộ đội chủ lực từ hướng Buôn Ma Thuột tiến vào giải phóng Phước An, cùng quân và dân địa phương làm nên thắng lợi của trận then chốt thứ hai trong Chiến dịch Tây Nguyên, tạo đà cho Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Nắm cơm sẻ nửa, hạt muối chia đôi

Ông Lương Văn Như.

Năm 1965, thực hiện mưu đồ xây dựng những căn cứ hậu cần ở Tây Nguyên để chống phá cách mạng, Mỹ, ngụy lập quận Phước An gồm khu vực các buôn làng, đồn điền dọc tuyến đường 21 (Quốc lộ 26 ngày nay) và các dinh điền vùng ven. Dù địch không ngừng sử dụng các chiêu bài mị dân, chia rẽ, càn quét nhưng phong trào cách mạng cùng các cơ sở bí mật do ta cài cắm vẫn "đâm chồi, bén rễ", phát triển lực lượng, lãnh đạo nhân dân nổi dậy, mở rộng vùng giải phóng. Trong các đồn điền xen kẽ với các buôn, ta cũng đã xây dựng nhiều “căn cứ lõm”, huy động nguồn đóng góp, ủng hộ tiền của, lương thực, thuốc men… từ chủ đồn điền, công nhân, nông dân làm hậu cần cho phong trào cách mạng.

Đã 50 mùa xuân trôi qua, ông Lương Văn Như, nguyên Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc vẫn nhớ như in khí thế toàn dân đánh giặc của những ngày tháng Ba lịch sử trên mảnh đất Phước An. Khi mới 13 tuổi, ông Như đã xung phong tham gia làm liên lạc ở vùng H9. Thấy ông lanh lợi, ít năm sau, tổ chức đã cử ông đi học kế toán để làm việc ở Ban kinh tài, trong đó có nhiệm vụ thu mua, tiếp nhận, vận chuyển các nhu yếu phẩm, gạo, muối, đường, sữa, thuốc men, vải vóc…, bí mật lập kho hậu cần rải rác khắp các địa bàn. Bà con từ hậu cứ cho đến vùng tranh chấp, dù đói cơm lạt muối vẫn nỗ lực tăng gia sản xuất và chỉ giữ lại một nửa lương thực để dùng, nửa còn lại đóng góp cho cách mạng.

Ông Như kể, giai đoạn chuẩn bị cho Chiến dịch Tây Nguyên, khi nghe lệnh thực hiện hậu cần cho những trận đánh lớn, ông cùng dân công gùi hàng trăm chuyến hàng, đưa toàn bộ lương thực, thực phẩm, đạn dược, thuốc men ta đã chuẩn bị sẵn ra tiền phương, tập kết vào các địa điểm bí mật được chỉ định để bộ đội chủ lực tiếp nhận. Ngay sau khi giải phóng Phước An, đánh đến đâu, bộ đội bàn giao địa bàn đến đấy cho lực lượng quân sự địa phương, các đội vũ trang công tác thực hiện binh địch vận, truy quét tàn quân, tuyên truyền phát động quần chúng, thành lập ủy ban quân quản.

Học sinh tìm hiểu truyền thống cách mạng tại Di tích lịch sử - văn hóa Đồn điền CADA.

Ông Như khi ấy được giao nhiệm vụ tại buôn Hằng 1, buôn Hằng 2 (khu vực xã Ea Yiêng ngày nay). Trong niềm vui chiến thắng vỡ òa, các thành viên đội công tác đều dồn lực khẩn trương thu gom súng đạn, máy móc, quân trang, quân lương… của địch về cất giấu tại các kho, điểm tập kết bí mật của ta, phòng khi địch tiếp tục phản kích. Người dân trong vùng đã huy động tất cả công nông, máy kéo cùng đội công tác hoàn thành nhiệm vụ này bảo đảm yêu cầu đề ra.

Khí thế những ngày tháng quên ăn, quên ngủ

Ông Huỳnh Văn Phú.

Nhớ về những kỷ niệm khi tham gia đội công tác C3-H11, ông Huỳnh Văn Phú, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Krông Pắc vẫn trào dâng xúc động, bồi hồi.

Ông Phú chia sẻ, thành viên các đội công tác đa số là con em từ các dinh điền, buôn làng đi theo ngọn cờ của Đảng, được chính người dân trong ách kìm kẹp của địch chở che, giúp đỡ. Chỉ riêng đồn điền 47, nhiều gia đình đã bán cả vàng để mua lương thực, vải vóc tiếp tế cho đội công tác C3.

Hoạt động bí mật trong vùng địch, các đội công tác của H11 có nhiệm vụ chính là phát động, giác ngộ quần chúng, phát triển đảng viên, xây dựng cơ sở cách mạng và vũ trang đánh địch. Đầu tháng 3/1975, lợi thế giao tranh nghiêng hẳn về phía ta, Đội công tác C3 đã thực hiện đánh chia cắt địch tại các đồn điền từ Km 49 đến Km 47.

Ông Phú nhớ nhất là lần tiến công giải phóng buôn Krông Pắc (thuộc địa phận xã Ea Kly ngày nay) chỉ với vỏn vẹn 9 người, nhờ gan dạ, mưu trí, đội công tác đã gọi hàng 2 trung đội lính ngụy địa phương, bắt sống 1 đại tá FULRO, thu 52 khẩu súng các loại và 1 xe Jeep.

Buôn Ma Thuột giải phóng, rồi sau đó là đến Phước An giải phóng, trên tuyến đường 21, khí thế quân ta đi như vũ bão.

Kéo theo đó, dòng lính ngụy bại trận, thân nhân của lính ngụy và kể cả người dân chưa hiểu rõ tình hình, cục diện cũng tháo chạy về hướng Khánh Hòa, tạo nên một bối cảnh hết sức hỗn loạn.

Một mặt, các đội công tác phải tuyên truyền, vận động người dân trở về nơi họ sinh sống; tiếp nhận tù binh do bộ đội chủ lực bắt giữ ở trận đánh đèo Phượng Hoàng; cải tạo, giáo dục hàng binh quân sự.

Song song với đó, đội công tác cũng tiến hành tịch thu, cất giấu ngay quân trang, quân lương, vũ khí, chiến lợi phẩm thu được từ địch; thành lập ủy ban quân quản, dựa vào dân để ổn định tình hình. Ai nấy đều làm việc cả ngày cả đêm, quên ăn quên ngủ, khẩn trương hoàn thành nhiệm vụ với niềm tin mãnh liệt về ngày toàn thắng. 

Đinh Nga