Hãy là người bạn tin cậy của con

Thời gian qua đã xảy ra những sự việc đau lòng khi có những em học sinh tự tử vì áp lực học hành, thi cử. Hai năm diễn ra đại dịch, sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi bị cách ly với môi trường quen thuộc bên ngoài, cộng thêm nỗi sợ hãi, lo lắng chung.

Tự kỷ, trầm cảm khiến trẻ em phát triển không bình thường, trong đó dẫn đến cái kết là tự hủy hoại bản thân, kết thúc cuộc sống, đang là nỗi lo. Theo thống kê mới nhất, cứ 11 phút lại có 1 trẻ em trên thế giới tự kết liễu cuộc đời mình. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm có tỷ lệ trẻ em tự tử thấp.

Chúng ta không khó chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến việc trẻ em chọn giải pháp tiêu cực nhất, trong đó có ảnh hưởng không nhỏ của môi trường gia đình, nhà trường, xã hội. Ở trường, mỗi cấp học kiến thức ngày một nặng hơn, lịch học dày đặc, bài tập về nhà chồng chất khiến cho trẻ cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi. Vấn đề áp lực thi cử thường gặp ở trẻ vị thành niên. Chưa kể, nhiều bố mẹ luôn tạo áp lực thành tích cho con em mình cũng là nguyên nhân dẫn đến sự bế tắc ở trẻ.

Áp lực học hành, thành tích dễ khiến trẻ em nảy sinh những suy nghĩ tiêu cực. Ảnh minh họa

Ở góc độ vĩ mô hơn, sự phát triển của Internet, mạng xã hội có ảnh hưởng không nhỏ đến suy nghĩ và hành vi của trẻ vị thành niên. Có những trò chơi thách thức sự dũng cảm bằng hành động tự làm đau bản thân, có tính bạo lực. Hay những hình ảnh, câu chuyện mang tính bạo lực, bế tắc, thậm chí bày cách thức tự tử đều tác động đến tâm lý, tình cảm của trẻ. Những cách giải quyết bế tắc từ trong truyện, phim ra hiện thực tung lên mạng đã gây tác động rất xấu. Đơn cử như vụ việc ngày 3/3, có 3 nữ sinh ở Nghệ An đã rủ nhau ăn lá ngón tự tử, sau khi mâu thuẫn với nhóm bạn. Đấy không phải là chuyện hy hữu.

Song, môi trường, hoàn cảnh gia đình mới là quan trọng nhất, có tác động lớn nhất đến trẻ vị thành niên. Nếu trẻ em được sinh ra trong một gia đình hạnh phúc, cha mẹ biết cách giáo dục con, quan tâm đến tâm lý, tình cảm khiến con cái coi như là “người bạn tin cậy” để chia sẻ, giãi bày những ẩn ức, thì chắc chắn đứa trẻ sẽ có điều kiện tốt để phát triển toàn diện.

Bất cứ vụ tự tử nào ở trẻ em cũng có sự tích tụ của một quá trình diễn biến. Các em lâm vào tình trạng ức chế cảm xúc bị dồn nén do buồn chán, bi quan nhưng không muốn chia sẻ hoặc không biết phải chia sẻ cùng ai, ngay cả với bố mẹ mình.

Vậy nên, không có giải pháp nào ngăn chặn tỷ lệ tự tử ở trẻ em tốt nhất bằng sự quan tâm xây dựng mỗi tế bào xã hội - gia đình hạnh phúc. Ở đó, cha mẹ phải dành nhiều thời gian quan tâm, trò chuyện, lắng nghe tâm tư, tình cảm của con mình nhiều hơn. Không áp đặt thành tích học tập và đặt kỳ vọng quá cao cho con. Tìm hiểu và chấp nhận, giúp phát huy những khả năng riêng có của con, bởi mỗi đứa trẻ là một cá nhân riêng biệt, không ai giống ai; và vì thế không nên có sự so sánh theo kiểu “con nhà người ta”. Phân bổ thời gian học tập, vui chơi hợp lý. Dạy cho trẻ nhiều kỹ năng sống, giá trị cuộc sống để chúng luôn hướng về những điều tốt đẹp…

Mỗi bậc cha mẹ cần ứng xử với con mình một cách văn minh nhất. Hai bên phải tin cậy nhau như những người bạn tri kỷ. Như thế, những bi kịch tự tử ở lứa tuổi thanh thiếu niên chắc chắn sẽ được đẩy lùi…

Hữu Quý