Tính hai mặt của ChatGPT

ChatGPT (Chat Generative Pre-training Transformer) do công ty OpenAI của Mỹ phát triển, được ra mắt vào tháng 11/2022 đang có ảnh hưởng nhất định trong hoạt động giáo dục.

OpenAI chưa cung cấp dịch vụ ChatGPT ở Việt Nam. Do nhu cầu trải nghiệm lớn nên nhiều trang web hướng dẫn sử dụng, đăng ký miễn phí; cũng có nhiều người trung gian đã đứng ra lập và bán các tài khoản ChatGPT cho người dùng Việt với giá giao động từ 20.000 – 199.000 đồng/tài khoản. Sau khi chuyển tiền cho người bán, người mua sẽ nhận được email kèm mật khẩu để sử dụng.

Một buổi học lập trình môn Tin học của thầy trò Trường THPT Chu Văn An, TP. Buôn Ma Thuột.

Bắt nhịp sống số, nhiều học sinh, sinh viên và giáo viên trên địa bàn tỉnh đã tiếp cận và có những trải nghiệm thú vị. Cụ thể, ChatGPT có kỹ năng đọc, hiểu câu hỏi về nhiều lĩnh vực khác nhau và trả lời nhanh chóng dưới dạng hỏi - đáp qua lại; nếu chưa vừa lòng thì người dùng có thể liên tục hỏi thêm các câu hỏi khác. Đặc biệt là ChatGPT dễ tiếp cận vì giao diện đơn giản gồm thanh nhập nội dung và nút gửi nội dung nên nó giống như một “người” trò chuyện, sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi của người dùng.

Với niềm yêu thích công nghệ, Trần Minh Giang, học sinh Trường THPT Chu Văn An (TP. Buôn Ma Thuột) đã tự tìm hiểu trí tuệ nhân tạo (AI) từ sớm và có vài tuần trải nghiệm ChatGPT nhận xét: ChatGPT có thể tra khảo câu hỏi ngắn gọn ở mọi lĩnh vực nhưng độ tin cậy không bằng các nguồn khác bởi câu trả lời của ChatGPT chưa ghi nguồn tham khảo và đôi khi còn nhầm lẫn. “ChatGPT có thể tự viết code (đoạn mã tin học), kiểm tra logic code, nhận lỗi trong debugging (quá trình sửa lỗi) giúp người dùng tiết kiệm thời gian. Do đó, em chủ yếu sử dụng ChatGPT như một công cụ để hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện, triển khai code và sử dụng tool (công cụ) trong quá trình lập trình trên máy vi tính” Minh Giang cho biết.

 Thầy Hà Anh Tuấn, giáo viên môn Tin học (Trường THPT Chu Văn An) cho rằng, ChatGPT đang mở ra cách nhìn nhận mới về giáo dục hiện đại với sự tương tác, hỗ trợ của công nghệ. Công nghệ sẽ cung cấp cho học sinh nhiều tài nguyên học tập và các công cụ học tập tự do, giúp tìm kiếm thông tin, giải quyết vấn đề và học tập một cách tự chủ.

Tiết học Mỹ thuật của học sinh Trường THCS Ea Phê (huyện Krông Pắc)

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đức Niêm, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tây Nguyên thì dùng ChatGPT bằng ngôn ngữ tiếng Anh hiệu quả hơn tiếng Việt. ChatGPT có tác động hai chiều: tích cực khi nó chứa lượng thông tin rất lớn và có thể tiết kiệm thời gian cho người dùng; tiêu cực là gia tăng sự lệ thuộc vào công nghệ trong học tập, nếu sử dụng nhiều sẽ làm mất dần một số kỹ năng ở người dùng (kỹ năng tổng hợp, viết lách, phản biện). Với ChatGPT người học có thể làm các bài viết bằng cả tiếng Anh hoặc tiếng Việt mà không cần hiểu hay tổng hợp vấn đề; các bài viết này hoàn toàn vô hiệu các phần mềm kiểm tra đạo văn hiện nay vì nó thật sự được viết ra không phải bởi người học mà bởi trí tuệ nhân tạo. Các thầy giáo, cô giáo sẽ gặp thách thức rất lớn trong việc ra bài kiểm tra, đặc biệt là bài tiểu luận (đối với sinh viên) cũng như đánh giá chất lượng hoạt động dạy và học trong tương lai.

Thực tế cho thấy, khi chưa có ChatGPT, việc ứng dụng công nghệ trong dạy và học đã khá phổ biến và đã có những thay đổi so với cách dạy học truyền thống như trước. Khi ChatGPT lên ngôi, việc dạy học tiếp tục có sự thay đổi lớn. Thay vì truyền đạt kiến thức, giáo viên sẽ dạy học sinh cách học, cách tiếp cận và chọn lọc kiến thức để tiếp nhận; việc giáo dục kiến thức về đạo đức, pháp luật, kỹ năng mềm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Thanh Hường