Tạo sức bật mới cho thể thao Việt Nam

Thể thao Việt Nam (TTVN) bước vào năm mới 2024 với khát vọng vượt ngưỡng ở nhiều đấu trường, trong đó lớn nhất là Olympic Paris tại Pháp. Do đó, ngành thể thao cần chuẩn bị kỹ tâm lý, bản lĩnh và chuyên môn cho các vận động viên trước khi ra biển lớn.

Tống cựu

TTVN đã dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương tại SEA Games 32 tổ chức tại Campuchia tháng 5/2023. Kết thúc kỳ đại hội thể thao khu vực, đoàn TTVN đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, giành được tổng cộng 359 huy chương các loại, trong đó 136 Huy chương Vàng (HCV), 105 Huy chương Bạc (HCB), 118 Huy chương Đồng (HCĐ), phá 12 kỷ lục và thiết lập 4 kỷ lục SEA Games. Đặc biệt đây là lần đầu tiên TTVN dẫn đầu toàn đoàn khi thi đấu ở nước ngoài tại một kỳ đại hội thể thao lớn nhất khu vực.

Trong tháng 7, đội tuyển bóng đá nữ quốc gia tham dự Vòng chung kết FIFA World Cup nữ 2023 (diễn ra tại New Zealand và Australia từ ngày 20/7 đến 20/8/2023). Đây là sự kiện quan trọng nhất của bóng đá Việt Nam trong năm 2023, là thành tích có ý nghĩa lịch sử của bóng đá nước nhà nói riêng và bóng đá Đông Nam Á nói chung. Dù không thể tạo nên bất ngờ khi thua cả ba trận trước Mỹ, Bồ Đào Nha và Hà Lan tại vòng bảng nhưng các cô gái của chúng ta đã để lại dấu ấn đậm nét về một tinh thần Việt Nam không bao giờ từ bỏ trước khó khăn, thử thách, luôn ra sân thi đấu hết mình vì màu cờ sắc áo và người hâm mộ.

Tuy nhiên, thành tích ở ASIAD 19 diễn ra không lâu sau đó đã nhanh chóng bộc lộ những khiếm khuyết của TTVN. Đó là thể thao nước nhà chỉ đủ sức chinh phục đấu trường Đông Nam Á. Khép lại ASIAD 19, đoàn TTVN giành 27 huy chương (trong đó có 3 HCV, 5 HCB và 19 HCĐ), xếp hạng thứ 21; xếp sau các đoàn Đông Nam Á khác là Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore. Rõ ràng, TTVN chưa có nhiều nhân tố đạt đẳng cấp châu lục và thế giới.

Kình ngư Nguyễn Huy Hoàng là một trong bốn vận động viên Việt Nam được đặt nhiều kỳ vọng tại Olympic Paris 2024.

Nghinh tân

Đặt mục tiêu giành từ 12 - 15 vé tham dự Olympic Paris 2024, song đến thời điểm này, khi Thế vận hội mùa hè năm nay còn 6 tháng nữa sẽ khởi tranh, TTVN mới chỉ giành 4 suất chính thức. Các vận động viên (VĐV) đã đoạt vé đến tranh tài tại Olympic Paris 2024 gồm: Nguyễn Thị Thật (đua xe đạp); Trịnh Thu Vinh, Lê Thị Mộng Tuyền (bắn súng) và Nguyễn Huy Hoàng (bơi).

Rõ ràng, việc hiện mới chỉ giành được 4 vé dự Olympic là con số khiêm tốn so với thực lực ở các giải đấu trước đó cũng như mục tiêu đặt ra từ 12 - 15 suất tham dự; đặt ra rất nhiều áp lực cho TTVN, bởi xét về thực lực hiện tại, chúng ta rất khó có thể hoàn thành mục tiêu ở các giải đấu tuyển chọn vé dự Thế vận hội trong thời gian đến.

Áp lực đang đè nặng lên VĐV các bộ môn đang được kỳ vọng hiện nay như: Nguyễn Thùy Linh (cầu lông), Nguyễn Thanh Thủy (judo), Trịnh Văn Vinh (cử tạ), Nguyễn Văn Khánh Phong, Đinh Phương Thành, Phạm Như Phương (thể dục dụng cụ). Bởi trong nửa đầu năm 2024, các VĐV này sẽ tranh tài ở các giải đấu được công nhận đủ điều kiện xét chuẩn Olympic để tự tìm cơ hội cho mình. Theo nhận định của giới chuyên môn thì đây là những VĐV đang tiệm cận với trình độ Olympic. Chính vì thế cơ hội, khả năng “săn” vé đến Olympic Paris gần tầm tay nhất. Trong đó tay vợt Nguyễn Thùy Linh đang ở vị trí trong top 20 thế giới gần như có một suất góp mặt tại Paris vào mùa hè năm sau.

Để chuẩn bị cho các giải đấu lớn thuộc vòng loại Olympic, ngành thể thao đã xây dựng kế hoạch với các mục tiêu cụ thể. Ngay từ những ngày đầu năm, TTVN đã lên kế hoạch dự tranh các vòng loại Olympic. Thời điểm này là giai đoạn nước rút để các VĐV hoàn tất mọi công tác chuẩn bị về chuyên môn. Nhìn chung, theo các chuyên gia thể thao, không thể xác định cụ thể số vé dự Olympic Paris mà các VĐV TTVN sẽ giành được bởi các giải đấu sắp đến rất khốc liệt. Cho đến cuối tháng 5, nếu có thêm 6 - 7 VĐV giành vé tới Olympic thì đó cũng là điều đáng trân trọng.

Từ đó, sẽ thấy, tìm vé đến Olympic đã khó, còn giành được huy chương tại đây càng khó bội phần. Hơn 4 thập kỷ trôi qua, TTVN đã tham dự 9 kỳ Olympic, với 152 VĐV tham gia tranh tài và chúng ta mới chỉ có vỏn vẹn 5 tấm huy chương, bao gồm 1 HCV, 3 HCB và 1 HCĐ. Thực tế trên cho thấy, số VĐV đỉnh cao của TTVN có khả năng giành HCV ở đấu trường châu Á và xa hơn là Olympic chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Xạ thủ Trịnh Thu Vinh, niềm hy vọng của bắn súng Việt Nam. Ảnh: Nhandan.vn

Cần sức bật mới

Đâu là nguyên nhân khiến TTVN “hụt hơi” ở đấu trường lớn? Thực trạng này đặt ra bài toán cho ngành chức năng là cần tạo sức bật mới để thể thao thành tích cao Việt Nam phát triển đúng kỳ vọng.

Theo dõi quá trình phát triển có thể thấy, mấu chốt trong việc cải thiện thành tích của TTVN là nguồn lực và chiến lược đầu tư. Thực tế, mức đầu tư dành cho thể thao thành tích cao của Việt Nam so với một số nước trong khu vực như Thái Lan hay Singapore không bằng, chứ chưa nói đến các quốc gia khác trong châu lục. Bài toán thiếu trước hụt sau khiến Việt Nam loay hoay co kéo trong tấm chăn chật hẹp. Mục tiêu muốn vươn tầm châu lục và thế giới, nhưng thực lực chỉ đủ đầu tư ở cấp độ khu vực, trong đó có việc chưa quản lý tốt nguồn lực đầu tư được phân bổ.

Trước thực trạng của TTVN, mới đây, Cục Thể dục - Thể thao tổ chức hội nghị định hướng phát triển thể thao thành tích cao đến năm 2030. Hội nghị chỉ rõ bất cập, đưa ra giải pháp và những mục tiêu đáng chú ý tại sân chơi SEA Games, ASIAD và Olympic. Thực ra, đã có rất nhiều “hội nghị Diên Hồng” trong địa hạt thể thao từng được tổ chức, quy tụ nhiều chuyên gia đầu ngành. Dù thế, từ hội nghị bước ra thực tiễn vẫn là khoảng cách rất xa. Ngoài có chiến lược tốt thì thực hiện đúng chiến lược là điều không hề dễ dàng.

Tựu trung lại, trong bối cảnh sự cạnh tranh ngày càng lớn ở mọi cấp độ, TTVN cần có những giải pháp hữu hiệu và hành động thật sự quyết liệt để tạo nên sức bật mới, đưa thành tích dần tiếp cận tầm châu lục và thế giới.

Phong Uyên