Món quà của tuổi thơ

Mẹ từ đồng bước về, chân ống cao ống thấp, hồ hởi nói rằng ngay ngày mai thôi mấy thửa lúa có thể gặt được rồi. Đàn con đứng cạnh háo hức, vui mừng khôn xiết.

Là bởi mùa gặt về đồng nghĩa sẽ có nhiều trò vui. Này là bắt cá dưới ruộng, bắt cua đồng về nấu canh rau tập tàng và một trò vui nữa không thể không nhắc đến đó là bắt châu chấu, muồm muỗm, cào cào. Trong khi mẹ chuẩn bị quang gióng, cha chẻ lạt buộc lúa thì đàn con sắm sửa cái vợt cho ngày mai “ra trận”.

Sáng sớm, nắng chưa kịp lên thì ngoài đồng đã xôn xao tiếng nói cười, tiếng liềm cắt vào thân lúa xoàn xoạt. Cả người lớn và con nít tập trung trên cánh đồng đông nghịt như đi hội. Người lớn tranh thủ cắt, bó lúa; còn trẻ con thì men theo bờ ruộng để bắt châu chấu, cào cào. Vào đúng vụ lúa châu chấu, cào cào nhiều vô kể. Thường chúng sẽ đậu trên ngọn lúa, cho đến khi có tiếng động thì chúng mới đồng loạt bay lên bờ. Trẻ con chỉ cần đưa tay chộp lấy từng con và cho vào giỏ. Đứa nào lười hơn thì dùng vợt, khua qua khua lại cũng bắt được cả giỏ ú ụ. Bắt châu chấu chán lại quay sang những thửa ruộng đang còn xâm xấp nước rình những chú cá quả, cá rô đồng. Thi thoảng gặp được chú cá quả to bằng bắp tay thì gọi người lớn lại hỗ trợ. Cả toán người dừng gặt tập trung bắt cá, tiếng hô hào, rổn rảng khắp cả cánh đồng.

Minh họa: Trà My

Từ buổi chiều hôm trước, mẹ đã chuẩn bị mấy vốc lá chè tươi, chè vối và sáng sớm thì nấu một nồi nước to đùng. Ấm nước để trên bờ, ai khát cứ lên lấy uống, hai anh em tôi cứ chốc chốc lại đến rót một cốc nước tu ừng ực. Đã cơn khát tiếp tục công cuộc bắt châu chấu, cào cào. Thằng Út là đứa kén chọn, nó chỉ bắt loại muồm muỗm (một loại thuộc họ châu chấu nhưng ăn ngon hơn châu chấu). Vừa cho từng chú châu chấu vào giỏ, trong đầu tôi đã tưởng tượng chiều nay sẽ có những mẻ châu chấu rang thơm lừng, béo ngậy. Với châu chấu thì chỉ cần cắt cánh, rút ruột và bẻ chân là có thể rang ăn được. Với muồm muỗm thì dường như không phải sơ chế gì nhiều, cứ thế cho lên chảo rang đến khi toàn bộ thân ngả sang màu vàng mơ là có thể ăn được rồi.

Lại nhớ những năm tháng nhà nghèo cực khổ, bữa cơm mùa gặt thiếu thốn, phần vì cha mẹ bận không đi chợ được, phần vì tiền cũng hết sạch, tất cả chờ đợi vào vụ lúa gặt về để bán cho thương lái. Vậy nên bữa cơm có gì ăn nấy. Rau thì quanh quẩn vườn nhà hái những lá rau tập tàng. Đồ ăn mặn chờ đợi những lần bắt được ít cá đồng hay cua đồng ở ruộng. Và một món không thể thiếu đó là châu chấu rang. Bữa ăn vì thế mà thêm phần dinh dưỡng hơn. Sau này lớn lên, trưởng thành đi làm xa, lúc được thưởng thức món ngon hơn tôi lại nhớ một thời khốn khó. Rồi những người bạn sinh nhật vào đúng vụ châu chấu cào cào, ngoài cây trái trong vườn thì không thể thiếu đĩa châu châu rang.

Thoắt cái, mới đó mà tôi đã trưởng thành xa quê hai mươi năm có lẻ, những mùa châu chấu, cào cào vì thế mà cũng xa cách. Không biết bây giờ đến mùa gặt bạn bè tôi có còn ai nhớ tới châu chấu, cào cào ngày xưa không? Còn tôi thì nhớ vô cùng. Từ dòng ký ức, tôi lại men theo những kỷ niệm, hình dáng cũ thuở mình lên sáu, lên bảy theo cha mẹ đi bắt châu chấu, cào cào vào mỗi mùa gặt. Những bữa ăn đạm bạc, những bữa sinh nhật vui nổ trời cùng đám bạn. Tự nhiên lúc đó khóe mắt cay xè. Món quà của tuổi thơ mà tạo hóa đã ban tặng cho những đứa trẻ sinh ra từ làng thật ngọt ngào và thân thương biết nhường nào.

Tăng Hoàng Phi