Món ngon từ quả núc nác

Là loại quả rừng mọc trong thiên nhiên, thoạt nhìn, quả núc nác dài dẹt như hình quả phượng, có màu xanh, mọc trên cây cao từ 7 - 10 mét, cây lâu năm có thể cao hơn nên việc thu hái cũng khá khó khăn và mất thời gian.

Theo quan niệm dân gian, vỏ và hạt núc nác thường được dùng làm thuốc, có tác dụng thanh nhiệt, trị viêm họng cấp và mạn tính, khan cổ, viêm phế quản, đau dạ dày... Đặc biệt, nhiều bộ phận trên cây núc nác như: hoa, ngọn và quả đều được tận dụng để chế biến món ăn. Trong đó, quả núc nác có thể chế biến nên nhiều món ăn hấp dẫn hơn cả. Món ăn từ loại quả này dân dã, mộc mạc với vị đắng rất lạ, tạo nên mùi vị đặc biệt, khó quên.

Món nộm núc nác.

Có nhiều cách chế biến quả núc nác như: xào, luộc, nấu canh, làm nộm… nhưng món nộm núc nác được khá nhiều người ưa chuộng. Chỉ cần từ 1-2 quả núc nác là đã có một đĩa nộm đầy ụ. Khi chế biến món nộm, người ta không để quả sống mà đem nướng trên than hồng cho hơi cháy phồng đều phần ngoài để bớt đắng và tạo ra vị thơm đặc trưng. Tiếp đến dùng dao cạo sạch vỏ bị cháy rồi thái lát mỏng. Tùy vào sở thích của mỗi người mà có thể thêm cá khô rang vàng, cá nướng hoặc thịt bò, thịt ba chỉ, thịt gà… rồi vắt thêm chanh, cho đậu phụng rang giã nhỏ, các loại rau thơm như tía tô, ngò gai và ớt vào trộn đều là có thể thưởng thức. Lúc này, vị đăng đắng, chua, ngọt, bùi bùi của quả núc nác hòa quyện cùng vị cay của ớt, vị béo của cá, thịt, mùi thơm của rau… tạo nên hương vị hấp dẫn.

Những ai lần đầu thưởng thức món ăn từ quả núc nác hẳn sẽ e dè bởi vị đắng và hăng của nó. Tuy vậy, ăn quen rồi lại có cảm giác khá ngon, lâu dần thành “nghiện”. Chị Nguyễn Minh Nguyệt (TP. Buôn Ma Thuột) chia sẻ, trước đây, trong một lần về huyện Cư M’gar chơi, chị được một người bạn dân tộc Êđê đãi món nộm núc nác. Lúc đầu, chị cảm thấy khá khó ăn bởi vị đắng và hăng của nó, thế nhưng khi ăn vài miếng, cứ đến khi vừa nuốt chị lại có cảm giác man mát cùng vị ngọt đọng lại trên lưỡi. Thích thú món ăn này, mỗi khi đến mùa núc nác, chị lại lùng mua cho bằng được quả núc nác về để chế biến món ăn, và rồi trở thành “tín đồ” của nó lúc nào không hay.

Có lẽ bởi hương vị lạ cùng công dụng tốt cho sức khỏe mà nhiều năm trở lại đây, quả núc nác được nhiều người săn lùng, tìm kiếm. Chị Chu Thị Thắng (TP. Buôn Ma Thuột), một thương lái chuyên thu mua rau quả rừng đặc sản cho hay, mấy năm nay, cứ đến mùa núc nác, chị lại tất bật tìm mua núc nác và bỏ cho các mối ở trong và ngoài tỉnh. Loại quả này to, nặng chừng 200 gr/quả, có quả dài cả mét. Chị mua về, lọc những quả bánh tẻ rồi giao cho các mối. Vào mùa, hàng đi liên tục, có ngày chị xuất đi cả tấn quả núc nác.

Người dân thu hái quả núc nác.

Hiện nay, cây núc nác không chỉ mọc ở trong rừng mà một số người dân đã đưa giống về trồng làm trụ cho tiêu leo hoặc trồng trong rẫy cà phê, khi có quả thì mang ra chợ bán, nhờ đó mà cũng kiếm thêm được nguồn thu nhập đáng kể. Đặc biệt, món ăn dân dã từ loại quả này giờ đây không chỉ là món ăn yêu thích của đồng bào dân tộc thiểu số mà đã được đưa vào thực đơn, trở thành “đặc sản” của các nhà hàng, khách sạn.

Huyền Diệu