Còn nhiều khó khăn trong thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá

Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), thời gian qua, nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học… trên địa bàn tỉnh đã triển khai các hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm xây dựng môi trường không khói thuốc. Tuy nhiên, việc thực thi các nội dung của luật còn nhiều khó khăn.

Để triển khai và thực hiện tốt các nội dung của Luật PCTHTL, tỉnh Đắk Lắk đã thành lập Ban chỉ đạo PCTHTL. Ngoài việc tập trung các hoạt động tuyên truyền, cung cấp cho người dân những thông tin quan trọng về tác hại của khói thuốc lá đối với sức khỏe, ngành y tế đã tích cực đẩy mạnh phong trào xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở y tế; đồng thời tập huấn, hướng dẫn cho các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn tỉnh thực hiện phong trào này.

Hoạt động truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá cần chú trọng đẩy mạnh ở tuyến cơ sở.

Có nhiều cơ quan, đơn vị như: Trung tâm Y tế huyện M’Drắk, Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đắk Lắk, Trường Đại học Tây Nguyên, Công an huyện Ea H’leo… đã nỗ lực trong việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Đa số các đơn vị đều đưa tiêu chí không hút thuốc lá vào bình xét thi đua xếp loại cán bộ công chức, viên chức cuối năm.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, ở một số địa phương, công tác PCTHTL còn tồn tại rất nhiều khó khăn, hạn chế. Đơn cử như tại thị xã Buôn Hồ, các huyện Krông Búk, Buôn Đôn…, trong những đợt tổ chức tập huấn hay truyền thông trực tiếp cho cộng đồng về PCTHTL, khi được cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, nhiều người tỏ ra lo ngại song vẫn khẳng định… không thể từ bỏ vì hút thuốc lá đã trở thành thói quen.

Bà Ngọc Lan Niê, phụ trách công tác PCTHTL tại Trung tâm Y tế thị xã Buôn Hồ cho biết: “Để người dân có kiến thức và nhận thức đúng về tác hại thuốc lá thì bắt buộc công tác truyền thông phải thường xuyên và liên tục. Tuy nhiên, hiện nay, thực tế công tác truyền thông chưa bao phủ rộng, đối tượng hướng đến cũng mới dừng lại ở cán bộ y tế, công an, học sinh, già làng, trưởng thôn, buôn, cộng tác viên y tế… Do đó, trong thời gian tới hy vọng rằng có nhiều buổi truyền thông trực tiếp với nhiều đối tượng được tham dự để nâng cao nhận thức của người dân về PCTHTL”.

Bên cạnh những khó khăn chung về công tác tuyên truyền thì việc thực hiện Luật PCTHTL cũng là một trong những trăn trở của nhiều cán bộ phụ trách công tác PCTHTL. Luật có hiệu lực từ ngày 1/5/2013; tuy nhiên, đến nay thực tế cho thấy, một số quy định của luật chưa được thực thi nghiêm túc tại cộng đồng. Hầu hết các cơ quan, đơn vị đã triển khai các nội dung được quy định; song dễ thấy là tình trạng người dân hút thuốc lá ở những nơi đông người, nơi công cộng vẫn còn diễn ra khá phổ biến.

Ông Phan Vĩnh Tây, phụ trách công tác PCTHTL Trung tâm Y tế huyện Ea Súp lý giải: “Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thực thi Luật PCTHTL chưa hiệu quả tại một số các cơ quan, đơn vị và trong cộng đồng. Trong đó có nguyên nhân người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và cả cán bộ y tế chưa gương mẫu trong việc từ bỏ thói quen hút thuốc lá nên chưa thuyết phục, vận động được cán bộ, nhân viên và người dân thực hiện; lực lượng xử phạt các vi phạm còn mỏng; công tác tuyên truyền, vận động chưa đủ sức thuyết phục… Thêm vào đó, do giá thuốc lá rẻ và dễ mua nên lượng người sử dụng vẫn còn rất nhiều. Việc xử phạt các vi phạm về điểm bán, điểm cấm hút thuốc chưa được tiến hành thường xuyên, người hút thuốc không gặp bất cứ trở ngại nào từ phía cơ quan chức năng nên họ mặc nhiên “thờ ơ” với các quy định của luật. Chúng ta cần phân tích cụ thể những bất cập trong việc thực thi luật ở mỗi địa phương nhằm đưa ra các giải pháp khắc phục triệt để, nâng cao hiệu quả thực thi Luật PCTHTL trong cuộc sống”.

Thiết nghĩ, để công tác PCTHTL đạt hiệu quả, bên cạnh chú trọng và đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, cần nêu cao trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương và tăng cường hơn nữa lực lượng thực thi pháp luật. Song song đó, công tác tuyên truyền cần phải được đẩy mạnh theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, hình thức tuyên truyền phải phong phú, đa dạng. Bên cạnh đó các cấp chính quyền, cơ quan công an, đội ngũ quản lý thị trường, các ban ngành, đoàn thể cần vào cuộc đồng bộ, kiên quyết hơn nữa trong xử lý vi phạm các quy định của Luật PCTHTL.

Mỹ Hạnh