Ký ức thời trận mạc và nghĩa tình đồng đội

Hằng năm, cứ mỗi dịp gặp mặt truyền thống, những cựu chiến binh Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp 574 (Quân khu 5) lại rưng rưng nhớ về một thời bom rơi đạn nổ; cùng nhau ôn lại những trận đánh oai hùng.

Những chiến công vang dội

Phòng truyền thống Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp 574 đang trưng bày bài báo “Rồng lửa” đăng trên báo Quân đội nhân dân ngày 7/10/1976 ca ngợi tinh thần chiến đấu quả cảm của kíp xe 707 (Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn 574).

Cựu chiến binh (CCB) Dương Văn Soạn, nguyên Đại đội trưởng Đại đội 2, Tiểu đoàn 1 nhớ lại: Trong trận đột kích tiến công trường võ bị Thủ Đức của nguỵ ngày 30/4/1975, xe tăng 707 (do Trung sĩ Trần Quang Nhàn làm trưởng xe, Trung sĩ Nguyễn Văn Hữu - pháo thủ 1, Hạ sĩ Ngô Văn Nghị - pháo thủ 2, Hạ sĩ Nguyễn Văn Hòa - lái xe và y tá Trần Trọng Đông) được lệnh rời khỏi đội hình phối hợp với đơn vị đặc công đánh vòng từ phía sau, hình thành mũi vu hồi lợi hại, tạo điều kiện cho bộ binh các mũi xung phong đánh chiếm mục tiêu. Địch ngoan cố chống cự, xe 707 bị đứt xích bên trái song vẫn hành tiến hơn 20 m. Các chiến sĩ trên xe sử dụng tất cả hỏa lực sẵn có kiềm chế, tiêu diệt các mục tiêu của địch.

Phát hiện xe tăng của ta đã chọc thủng trận địa, địch hoảng loạn, nháo nhác, một số tên tại một số hỏa điểm đã bỏ chạy. Khi đến cổng chính trường sĩ quan Thủ Đức, xe 707 bị trúng đạn chống tăng của địch, bốc cháy. Tưởng rằng quân ta đã hy sinh, địch liền tổ chức xung phong. Bất ngờ một chiến sĩ từ trong khói lửa mù mịt của xe tăng 707 xông lên nổ súng vào đội hình địch tiêu diệt hàng chục tên, trong đó có một trung tá nguỵ.

Cựu chiến binh Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp 574 về thăm đơn vị đang đóng quân tại tỉnh Quảng Nam.

Kíp xe tăng 707 anh dũng hy sinh song tinh thần chiến đấu ngoan cường của các anh đã khắc ghi vào trang sử vẻ vang của Binh chủng Tăng - Thiết giáp anh hùng. Tập thể xe 707 được Nhà nước truy tặng Huân chương Quân công hạng Ba. Sự kiện này được Báo Quân đội nhân dân phản ánh trong bài “Rồng lửa”. Bài báo được CCB Lê Thanh Bền cất giữ trân trọng suốt nhiều thập kỷ rồi mang tặng cho phòng truyền thống đơn vị.

Trong chiến dịch giải phóng Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam) ngày 24/3/1975, CCB Bùi Tiến Hợp là lái xe thiết giáp 056 của Đại đội 2, Tiểu đoàn 177B do Trung đội trưởng Nguyễn Quốc Vinh chỉ huy, có pháo thủ Đào Văn Minh và thợ sửa chữa Lương Văn Trụ nhận nhiệm vụ thọc sâu đánh thẳng vào trung tâm thị xã. Trên đường tiến công, đến ngã ba Nam Ngãi, đoàn xe thiết giáp của địch ùn lại chống trả, thiết giáp ta dùng hỏa lực áp đảo chia cắt đội hình địch. Trên đường truy đuổi, khi chỉ còn cách xe M113 của địch chừng 200 m, lái xe Bùi Tiến Hợp hô to: “Minh ơi, bắn đi!” song không nghe tiếng súng nào, ngoái lại thấy pháo thủ Minh đã hy sinh, máu loang đỏ cả vùng đầu và ngực. Trước tình thế khẩn cấp, lái xe Hợp dũng mãnh cho thiết giáp lao thẳng vào thiết giáp địch. Hoảng hốt, chiếc M113 lao xuống vệ đường, tên lính ngụy giơ hai tay lên đầu run rẩy chui ra khỏi xe. Xe 056 tiếp tục hất tiếp 1 xe GMC xuống ven đường và đè bẹp 2 xe jeep của địch, mở đường cho quân ta tiến vào giải phóng Tam Kỳ. Trong trận này, lái xe Bùi Tiến Hợp được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất. Ngày 30/10/2013, ông được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Vẹn tình đồng đội

Trong chiến đấu, nhiều quân nhân Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp 574 đã anh dũng hy sinh, nằm lại trên khắp mọi miền Tổ quốc. Sau ngày đất nước thống nhất, đau đáu trước nỗi đau của thân nhân liệt sĩ, các CCB Lữ đoàn đã tổ chức nhiều chuyến đi tìm hài cốt đồng đội.

Năm 2012, sau rất nhiều hành trình gian nan, CCB Bùi Tiến Hợp đã tìm kiếm và đưa hài cốt liệt sĩ Bùi Văn Minh (pháo thủ xe thiết giáp 056) về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Liên Châu, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. Cuối năm 2019, ông cùng 3 đồng đội liên hệ với Quân khu 7 chuẩn bị chu đáo chuyển hài cốt liệt sĩ Trần Quang Nhàn (trưởng xe tăng 707) từ TP. Hồ Chí Minh về nghĩa trang quê nhà ở tỉnh Vĩnh Phúc.

Còn CCB Nguyễn Tuấn Anh (hiện sống tại TP. Đà Nẵng), nguyên y tá Đại đội 17, Tiểu đoàn 177b Lữ đoàn 574 khi biết được câu chuyện về Trung đội phó Trần Văn Hay hy sinh trên đường tiến công địch tháng 8/1972 được chôn cất tại một vạt rừng thuộc huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam, đã chụp ảnh rồi gửi cho những đồng đội năm xưa để xác minh độ chính xác. Sau đó ông phối hợp với địa phương báo tin cho gia đình, cùng Lữ đoàn 574 cất bốc, đưa hài cốt liệt sĩ về quê an táng.

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Bùi Tiến Hợp tâm sự: “Lứa chúng tôi ngày ấy gắn bó với nhau khăng khít như anh em ruột thịt. Chúng tôi may mắn hơn rất nhiều, được trở về xây dựng cuộc sống mới khi đất nước hòa bình, yên vui càng không thể quên được những đồng đội đã ngã xuống. Bao giờ còn sức khỏe thì chúng tôi vẫn còn rong ruổi trên những nẻo đường để tìm kiếm đồng đội đã khuất, đưa họ về với quê hương”.

Đỗ Thị Ngọc Diệp