Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV: Cần quy định rõ hơn về trách nhiệm và quyền hạn của công đoàn cơ sở

Sáng 18/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại hội trường về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).

So với Luật Công đoàn 2012, dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) có một số nội dung thay đổi chủ yếu gồm: Hoàn thiện quy định về tổ chức bộ máy công đoàn, cơ chế quản lý cán bộ công đoàn và tăng cường vai trò của Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh mới; hoàn thiện cơ chế tài chính công đoàn trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và sự ra đời của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp ngoài hệ thống Công đoàn Việt Nam; hoàn thiện các quy định của pháp luật công đoàn, đảm bảo cho Công đoàn Việt Nam thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trong bối cảnh mới.

Phát biểu đóng góp ý kiến, đại biểu đề nghị cần quy định rõ hơn về trách nhiệm và quyền hạn của công đoàn cơ sở. Bởi vì công đoàn cơ sở có một vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong hoạt động hệ thống công đoàn, là nơi trực tiếp triển khai, cụ thể hoá các nghị quyết, chiến lược.

Quang cảnh phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Nhấn mạnh công đoàn cơ sở có mạnh thì tổ chức công đoàn mới mạnh, đại biểu chỉ rõ, thực tế cho thấy hoạt động công đoàn cơ sở thời gian vừa qua có nhiều lúng túng, kém hiệu quả, vị thế, tiếng nói của công đoàn trong doanh nghiệp còn mờ nhạt.

Những tồn tại, hạn chế đó do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chưa có quy định pháp luật cụ thể rõ ràng cho công đoàn cơ sở - là định hướng, dẫn dắt, tạo điều kiện thuận lợi trong triển khai. Việc quy định chung chung quyền hạn, trách nhiệm cho tất cả các cấp công đoàn và các loại hình công đoàn cơ sở như dự thảo là chưa thật hợp lý và chưa thật khoa học.

Mặt khác, cùng với chương riêng, mục riêng cho công đoàn cơ sở, thì cần tách riêng trách nhiệm quyền hạn của công đoàn cơ sở ở khu vực công và khu vực tư vì có đặc thù khác nhau.

Đánh giá quy định về quyền, trách nhiệm của công đoàn là tương đối đầy đủ, tuy nhiên theo đại biểu, điều quan trọng hơn là cần cho công đoàn cơ chế thực thi được các quyền và trách nhiệm đó.

Theo đại biểu, thực tế hiện nay, công đoàn cơ sở được ví như một cậu bé tí hon nhưng đang khoác trên mình chiếc áo quá lớn. Cán bộ công đoàn cơ sở đều hưởng lương từ doanh nghiệp, luôn chịu sức ép từ người sử dụng lao động. Điều này rất khó tạo ra sự bình đẳng.

Đại biểu đóng góp ý kiến về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi). Ảnh: VOV

Vì vậy cần thiết cụ thể cơ chế này bằng pháp luật để Công đoàn độc lập hơn với người sử dụng lao động; cùng với đó xây dựng thang lương, bảng lương phù hợp để khuyến khích, thu hút, tạo động lực cho cán bộ công đoàn toàn tâm, toàn ý thực hiện nhiệm vụ từ nguồn tài chính của công đoàn cấp trên.

Nhiều ý kiến đại biểu cũng tán thành việc quy định “Kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động”. Đây là nội dung đã thực hiện ổn định, lâu dài, không phát sinh nhiều vướng mắc trên thực tế.

Đại biểu cho rằng đây là điều kiện tiên quyết để công đoàn chủ động độc lập hơn trong tổ chức và hoạt động tại cơ sở. Tuy nhiên, nên giao Chính phủ thống nhất quy định nguyên tắc thu, quản lý, sử dụng nguồn tài chính công đoàn. Việc này giúp công tác quản lý nhà nước về tài chính chặt chẽ, minh bạch, hiệu quả hơn, tránh thất thoát, lãng phí. Đồng thời khắc phục được tình trạng chủ doanh nghiệp can thiệp quá sâu vào hoạt động thu, chi tài chính Công đoàn.

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân, Phó Trưởng Đoàn phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk đề nghị, cơ quan soạn thảo làm rõ địa vị pháp lý của cán bộ công đoàn chuyên trách được bầu theo Điều lệ Công đoàn (cán bộ) hay được tuyển dụng, bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý (công chức).

Liên quan đến quy định về bảo đảm cho cán bộ công đoàn, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân cho rằng, dự thảo luật chỉ mới quy định các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động, thôi việc đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách theo hợp đồng lao động.

Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung quy định đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách là cán bộ, công chức, viên chức thì việc giải quyết thôi việc, buộc thôi việc, thuyên chuyển công tác thực hiện theo quy định của Đảng và pháp luật về công chức, viên chức như: Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và các văn bản hướng dẫn thi hành và quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Lan Anh (tổng hợp)