Những nội dung mới về thi hành Điều lệ Đảng

Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Quy định số 232-QĐ/TW, ngày 20/1/2025 (Quy định 232) thay thế Quy định số 24-QĐ/TW, ngày 30/7/2021 (Quy định 24) về thi hành Điều lệ Đảng nhằm cập nhật, bổ sung, sửa đổi và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thi hành Điều lệ Đảng thời gian qua.

Đây là quy định có tính bao quát, toàn diện nhằm giúp cho các tổ chức đảng và mỗi đảng viên thực hiện đúng các nội dung của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam.

Theo quy định hiện nay, chỉ đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng mới có quyền sửa đổi Điều lệ Đảng. Thực tế từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI năm 2011 đến nay không sửa đổi, bổ sung mà chỉ ban hành hướng dẫn sau mỗi kỳ đại hội Đảng. Đến nay, trong điều kiện tình hình thực tiễn cụ thể, đặc biệt nhằm tổng kết Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả", cần có những điều chỉnh trong Điều lệ Đảng cho phù hợp.

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì và phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp Tiểu ban Điều lệ Đảng chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Ảnh: dangcongsan.vn

Theo đó, Quy định 232 vẫn giữ nguyên gồm 57 trang, 46 điều.

Về nội dung, cơ bản giữ nguyên một số nội dung quy định về tuổi đời, trình độ học vấn (Điều 1); quyền của đảng viên (Điều 2); quy định về giới thiệu và kết nạp người vào Đảng (Điều 3); về thời hạn tổ chức lễ kết nạp đảng viên; xét công nhận đảng viên chính thức, tính tuổi đảng của đảng viên (Điều 4); đảng tịch; phát thẻ và quản lý thẻ đảng viên (Điều 5); quản lý hồ sơ đảng viên và thủ tục chuyển sinh hoạt Đảng (Điều 6).

Chỉ có mục 6.3.6 về trách nhiệm giới thiệu sinh hoạt đảng, Quy định 232 quy định Đảng ủy trực thuộc Trung ương thay thế cho Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương trong Quy định 24; Cục Tổ chức cán bộ thay thế cho cơ quan đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị và công tác quần chúng.

Điều 7 đảng viên xin miễn công tác và sinh hoạt đảng; Điều 8 về xóa tên đảng viên và giải quyết khiếu nại về xóa tên đảng viên, ở mục 8.2.2 bổ sung thêm cụm từ “tham mưu về công tác” nhằm diễn đạt chính xác về cơ quan có trách nhiệm tham mưu giúp cấp ủy giải quyết khiếu nại về xóa tên đảng viên. Một số quy định về thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ (Điều 9) bổ sung thêm mục 9.1.1. “Bộ Chính trị ban hành quy chế làm việc mẫu của các Đảng ủy trực thuộc Trung ương (không bao gồm Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương). Ban Bí thư ban hành quy chế làm việc mẫu của tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương, của cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng; Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn quy chế làm việc mẫu của tổ chức cơ sở đảng”. Mục 9.1.2 bỏ hết các cụm từ “đảng đoàn”, “ban cán sự đảng”, bổ sung thêm cụm từ “quy chế làm việc mẫu” vì hiện nay Ban Bí thư đã ban hành quy chế làm việc mẫu của một số cấp ủy để thực hiện thống nhất; mục 9.2.2 thêm cụm từ “về đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Huỳnh Thị Chiến Hòa trao giải A, Giải Báo chí xây dựng Đảng tỉnh lần thứ VI năm 2024 tặng các tác giả. Ảnh: Nguyễn Xuân

 Ngoài ra, các điều khoản về nhiệm vụ của cấp ủy triệu tập đại hội; số lượng, phân bổ đại biểu; bầu và chỉ định đại biểu dự đại hội đảng bộ các cấp (Điều 11); các tổ chức điều hành và giúp việc đại hội (Điều 12); bầu cử (Điều 13)… không thay đổi.

Về báo cáo kết quả đại hội; chuẩn y kết quả bầu cử; bổ sung, điều động, chỉ định cấp ủy viên và thôi tham gia cấp ủy (Điều 13, Điều 31), tại mục 16.2.2 thêm nội dung: “Việc bổ sung bí thư, phó bí thư chi bộ, chi ủy viên chi bộ khi khuyết, thiếu do cấp ủy cấp trên trực tiếp xem xét, chỉ định theo đề nghị của chi bộ” để phù hợp với tình hình thực tiễn, giảm thủ tục hành chính.

Trong Quy định 24, mục 16.4.1 có nội dung: “Việc thôi tham gia cấp ủy của các đồng chí cấp ủy viên khi có quyết định nghỉ công tác hoặc chuyển công tác khác hoặc thôi việc” và cụm nội dung tại mục 16.4.2: “Khi có quyết định nghỉ công tác chờ nghỉ hưu, quyết định nghỉ hưu hoặc chuyển sang công tác khác mà vị trí công tác mới không thuộc cơ cấu đảng đoàn, ban cán sự đảng, thì đồng chí ủy viên đảng đoàn, ban cán sự đảng thôi tham gia đảng đoàn, ban cán sự đảng từ thời điểm quyết định nghỉ công tác chờ nghỉ hưu có hiệu lực thi hành; thời điểm tính theo ngày nghỉ hưu để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đã được ghi trong thông báo hoặc quyết định nghỉ hưu, hoặc thời điểm quyết định chuyển công tác có hiệu lực thi hành; cấp ủy cùng cấp chỉ định thành viên mới tham gia đảng đoàn, ban cán sự đảng” bị bãi bỏ trong Quy định 232. Đồng thời, Quy định 232 thay thế nội dung “Cấp ủy có thẩm quyền không ban hành quyết định thôi tham gia cấp ủy những trường hợp nêu trên” để thống nhất thủ tục hành chính đối với các trường hợp thôi tham gia cấp ủy.

Quy định số 232 tại mục 16.5 thêm nội dung: “Thí điểm chỉ định đại biểu đi dự đại hội đảng bộ cấp trên trực tiếp (số lượng đại biểu dự đại hội đảng bộ các cấp do cấp ủy cấp triệu tập đại hội quyết định theo chỉ thị của Bộ Chính trị; số lượng đại biểu dự đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng do Ban Chấp hành Trung ương quyết định trước khi tiến hành đại hội”.

 Về đại hội bất thường (Điều 20); việc lập chi bộ cơ sở, lập tổ chức cơ sở đảng trong một số trường hợp cụ thể; cơ cấu tổ chức ở các tổ chức đảng có đặc điểm khác nhau (Điều 21); về sinh hoạt định kỳ (Điều 22); cấp ủy đảng lãnh đạo tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cùng cấp (Điều 44); Đảng phí, nguyên tắc, chế độ quản lý tài chính, tài sản của Đảng (Điều 46) không thay đổi.

Quy định 232 bỏ hẳn Điều 42 (Khoản 1): Việc lập đảng đoàn trong cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể chính trị - xã hội; Điều 43 (Khoản 1): Việc lập ban cán sự đảng trong cơ quan hành pháp, tư pháp; Điều 42, Điều 43: Nhiệm vụ, quyền hạn của đảng đoàn, ban cán sự đảng; thực hiện chức năng lãnh đạo của Đảng ở những nơi không lập đảng đoàn, ban cán sự đảng.

Nguyễn Thị Vân Lam