Quân dân H9 - Krông Bông trong Chiến dịch Xuân 1975

Bước vào Đông Xuân 1974 - 1975, sau khi tiêu diệt nhiều cụm cứ điểm, căn cứ quân sự của địch, quân ta phát triển thế chiến lược tiến công trên khắp chiến trường Nam Bộ, hướng chính là vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ.

Trải qua 25 ngày đêm chiến đấu liên tục (từ 13/12/1974 đến 6/1/1975), Chiến dịch Đường số 14 - Phước Long kết thúc thắng lợi, giải phóng hoàn toàn tỉnh Phước Long và đoạn đường 14 dài trên 100 km với hơn 500.000 dân.

Trước thời cơ vận hội mới, Bộ Chính trị đã tổ chức họp và nhất trí duyệt kế hoạch chiến lược do Bộ Tổng Tham mưu chuẩn bị, với quyết tâm hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam trong hai năm 1975 - 1976. Sau khi phân tích tình hình, Bộ Chính trị quyết định chọn Buôn Ma Thuột là trận đánh mở đầu cho Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975.

Bộ Tư lệnh chiến dịch Tây Nguyên họp bàn kế hoạch tấn công giải phóng Buôn Ma Thuột. Ảnh tư liệu

Thực hiện chủ trương trên, cùng với quân dân trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, tại căn cứ H9 Krông Bông, Ban Kinh tế đã vận động được 70 du kích và bà con vận chuyển 20 tấn lương thực cho căn cứ và vùng Lạc Thiện, Đức Xuyên phục vụ chiến đấu và dự trữ tại chỗ. Đồng thời, đưa một số cán bộ, du kích các xã ra tuyến trước từ đường 21 xuống M’Drắk và Cư Né 2 (nay thuộc huyện Krông Búk) từ Nam Ka (Lắk) làm nòng cốt vận động quần chúng chuẩn bị vật tư như cờ mặt trận, lương thực, thuốc men phục vụ chiến đấu và đánh địch khi cần thiết.

Đúng 2 giờ 3 phút sáng ngày 10/3/1975, 5 cánh quân của ta từ các hướng nổ súng tiến công vào thị xã Buôn Ma Thuột. Do giữ được yếu tố bất ngờ và hiệp đồng tác chiến chặt chẽ, đến 10 giờ ngày 11/3/1975 quân ta đã làm chủ các mục tiêu, chiếm lĩnh Sư đoàn 23 ngụy, bắt sống tên Tỉnh trưởng Đắk Lắk và Sư đoàn phó Sư đoàn 23 nguỵ, lực lượng ta đã làm chủ hoàn toàn thị xã.

Sau khi thị xã Buôn Ma Thuột thất thủ, Sư đoàn 23 ngụy dồn về Phước An củng cố lực lượng để chuẩn bị tái chiếm Buôn Ma Thuột. Từ ngày 14/3/1975, bộ đội chủ lực thuộc Sư đoàn 10 đã mở những trận tấn công dồn dập vào các vị trí đóng quân của địch. Đến ngày 18/3/1975, bằng đòn tấn công quyết định trên tuyến đường dài gần 50 km, bộ đội Sư đoàn 10 đã tiêu diệt hoàn toàn Sư đoàn 23, đập tan kế hoạch tái chiếm Buôn Ma Thuột của địch. Ủy ban Quân quản đã lãnh đạo các huyện sử dụng lực lượng địa phương phát động quần chúng nổi đậy diệt ác, phá kềm, truy quét tàn quân địch.

Bị thất bại ở chiến trường Tây Nguyên, địch tháo chạy theo đường 7 xuống đồng bằng. Ảnh tư liệu

Tranh thủ thời cơ, lực lượng du kích các xã Khuê Ngọc Điền, Lễ Giáo, Ea Drui, Krông Tul và Ea Ka mỗi xã cử một trung đội có 30 chiến sĩ phối hợp với bộ đội huyện H9 tiếp tục mở rộng hướng tấn công ra phía đường 21 và Nam Ka (Lắk). Một số chiến sĩ được biên chế vào khẩu đội 82 ly, số còn lại được trang bị đầy đủ súng cá nhân đánh chiếm Chi khu Phước An và 6 điểm chốt dọc Quốc lộ 21, phá bung 30 khu dồn của địch từ Ea Kar lên căn cứ Trung đoàn 53 ngụy. Chỉ trong một ngày, lực lượng vũ trang H9 đã đánh địch nhiều trận lớn nhỏ, tiêu diệt 6 đại đội bảo an, diệt 122 tên địch; bắt sống gọi hàng 1.500 tên; thu 5 khẩu pháo 105 ly, 1 khẩu 106,7 ly, 13 khẩu 12,7 ly, 119 cối 81, hàng trăm đại liên, hàng nghìn trung liên, nhiều quân trang quân dụng...

Vừa tấn công tiêu diệt địch, bộ đội H9 - Krông Bông và các đội công tác cũng kịp thời phát động quần chúng nổi dậy phá tan khu dồn buôn Hàng, các ấp chiến lược chung quanh quận lỵ Phước An, các đồn điền 47, 48, 49 và khu vực Ea Nrăng, Ea Knốp. Giải phóng đến đâu ta tổ chức mít tinh, thành lập chính quyền cách mạng và giúp nhân dân ổn định đời sống đến đó.

Từ ngày 14/3 đến 18/3/1975, lực lượng vũ trang và đội công tác H9 đã giải phóng 5 dinh điền, 7 đồn điền và 30 khu dồn dân.

Ngày 24/3/1975 toàn tỉnh Đắk Lắk đã hoàn toàn giải phóng, chính quyền thuộc về tay nhân dân.

Mai Viết Tăng