Sư đoàn 10 và trận đánh lịch sử vào Bộ Tổng tham mưu ngụy Sài Gòn

Bộ Tổng tham mưu ngụy là mục tiêu quân sự quan trọng nhất của địch ở Sài Gòn. Để bảo vệ Bộ Tổng tham mưu, ngoài lực lượng hiện có, vào ngày 25/4/1975, địch đã điều Liên đoàn 81 Biệt cách nhảy dù - một đơn vị thiện chiến nhất của quân ngụy về đây bảo vệ.

Chúng lập tuyến phòng thủ từ xa, bố trí các loại hỏa lực mạnh nhất như xe tăng M48, M41, hỏa tiễn chống tăng M72 ở các lô cốt, ụ súng và các ngã ba, ngã tư và trên cả các tòa nhà.

Nhiệm vụ đánh chiếm mục tiêu Bộ Tổng tham mưu ngụy được Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh giao cho Quân đoàn 1. Đối với Quân đoàn 3, mục tiêu này là mục tiêu phát triển tiếp theo sau mục tiêu sân bay Tân Sơn Nhất, Bộ Tư lệnh Sư đoàn dù, Bộ Tư lệnh không quân, Bộ Tư lệnh Sư đoàn 5 không quân. Nhưng lúc 11 giờ đêm 29/4/1975, sau khi thấy hướng tấn công của Quân đoàn 3 trong ngày 29/4 phát triển khá nhanh, Sư đoàn 320 đã làm chủ căn cứ Đồng Dù, Trung đoàn 24 - Sư đoàn 10 cùng xe tăng Trung đoàn 273 đã vào tới ngã ba Bà Quẹo cách Bộ Tổng tham mưu ngụy không còn xa nên Bộ Chỉ huy Chiến dịch quyết định giao nhiệm vụ đánh Bộ Tổng tham mưu ngụy là nhiệm vụ chính thức của Quân đoàn 3, không phải là nhiệm vụ phối hợp với Quân đoàn 1 như trước đây.

9 giờ sáng 30/4/1975, mũi đột kích đánh Bộ Tổng tham mưu ngụy của Quân đoàn 3 là Trung đoàn 28 - Sư đoàn 10 sau khi tiêu diệt quân địch ở Trung tâm huấn luyện Quang Trung đã cùng lực lượng Tiểu đoàn tăng 2 phát triển tới Lăng Cha Cả. Khi đến đây thì thấy các xe tăng của ta đi cùng Trung đoàn 24 bị địch bắn vẫn còn đang bốc cháy nghi ngút ở phía trên Lăng Cha Cả chặn mất đường phát triển tấn công. Trước tình hình đó, Trung đoàn phó Đỗ Công Mùi quyết định không đánh theo đường Võ Tánh mà cho đội hình Trung đoàn đánh theo đường Trương Minh Ký qua nhà thờ Tân Châu Sa sang đường Thoại Ngọc Hầu rồi đánh vào Bộ Tổng tham mưu ngụy. Trên đường tiến công, Trung đoàn 28 bị hỏa lực của địch bố trí trên các tòa nhà hai bên đường chống trả quyết liệt song chúng đã nhanh chóng bị bộ binh và xe tăng của Trung đoàn tiêu diệt.

Cờ giải phóng tung bay trên nóc Sở Chỉ huy Bộ Tổng tham mưu ngụy ngày 30/4/1975. Ảnh tư liệu

Khi từ đường Thoại Ngọc Hầu tiến về Bộ Tổng tham mưu ngụy thì bị 3 xe tăng M48 địch phục gần Câu lạc bộ Sĩ quan không quân bắn sang, bộ binh địch từ các lô cốt, ụ súng dùng hỏa lực bắn rất dữ dội. Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 3 Nguyễn Văn Tiềm và Chính trị viên Nguyễn Trần Vân Quý liền tổ chức Đại đội 10 chia thành hai mũi: một mũi đánh vào cụm quân địch ở phía trên ngã ba Võ Tánh; một mũi đánh vào cụm địch ở khu vực bệnh viện. Sau 20 phút chiến đấu, bộ binh và xe tăng của Trung đoàn 28 đã tiêu diệt toàn bộ quân địch ở hai khu vực trên, một xe tăng M41 của địch bị xe tăng 819 của ta bắn cháy.

Trước sức tấn công mạnh mẽ của ta, địch lui dần về phía trước cổng Bộ Tổng tham mưu đồng thời đưa lực lượng từ phía Nam tới chống trả. 10 giờ ngày 30/4, bộ binh cùng xe tăng Tiểu đoàn 3 tập trung tấn công vào cụm địch ngăn chặn ở phía trước cổng chính Bộ Tổng tham mưu ngụy. Xe tăng 819 do Đại đội phó Đỗ Hồng Kỳ chỉ huy đã nổ súng tấn công bắn cháy một xe tăng M41 cùng một xe bọc thép M113. Hoảng sợ trước hỏa lực áp đảo của ta, một đại đội địch đã vất súng xin hàng, một số bỏ chạy vào phía trong Bộ Tổng tham mưu.

Thừa thắng, 5 xe tăng, 6 xe bọc thép K63 cùng bộ binh Tiểu đoàn 3 nhanh chóng vượt qua cổng chính số 1 đột phá thẳng vào phía trong Bộ Tổng tham mưu ngụy. Dưới sự chỉ huy của Tham mưu phó Trung đoàn Lê Ngọc Tùng và Võ Hùng Kháng, Tiểu đoàn 3 chia thành hai mũi tấn công: mũi thứ nhất do Chính trị viên Đại đội 10 Lê Quang Vững chỉ huy cùng 2 xe tăng, 1 xe bọc thép K63 đánh vào phía Đông Nam Bộ Tổng tham mưu; mũi thứ hai cùng 3 xe tăng, 5 xe bọc thép K63 đánh thẳng vào khu tòa nhà chính của Bộ Tổng tham mưu. Quân địch ở một số lô cốt trong Bộ Tổng tham mưu và trên nóc tòa nhà chính dùng hỏa lực chống trả nhưng đã nhanh chóng bị bộ binh và xe tăng ta tiêu diệt. Xe tăng 982 do Chính trị viên Đại đội xe tăng 5 Nguyễn Văn Thìn chỉ huy và xe tăng 819 do Trưởng xe Đỗ Hồng Kỳ chỉ huy đã lao thẳng vào khu bậc thềm tòa nhà chính Bộ Tổng tham mưu hỗ trợ bộ binh tấn công làm chủ toà nhà chính.

10 giờ 30 phút, dưới sự chỉ huy của Tham mưu phó Trung đoàn Võ Hùng Kháng và Chính trị viên Đại đội 10 Lê Công Vững, tổ cắm cờ của Đại đội 10 do Trần Đức Lựu đã cắm cờ lên nóc tòa nhà Bộ Tổng tham mưu ngụy. Bộ đội nhanh chóng tản ra các khu vực của tòa nhà truy tìm những tên lẩn trốn, thu giữ rất nhiều tài liệu và hiện vật của địch.

Sau khi Trung đoàn 28 - Sư đoàn 10 chiếm xong toà nhà tổng hành dinh Bộ Tổng tham mưu ngụy thì khoảng 20 phút sau một cánh quân của Quân đoàn 1 đánh vào Bộ Tổng tham từ cổng sau cũng đã tiến vào và cắm cờ ở góc trái tòa nhà.

Đại úy Nguyễn Đình Thi

(Cựu chiến binh Sư đoàn 10 - Quân đoàn 3)