Có một đơn vị nữ pháo binh kiên cường…

Trong những lần qua lại Quốc lộ 20, tôi bắt gặp hình ảnh người phụ nữ cụt chân, bán bánh mì bên cây xăng gần chợ Lộc An (tỉnh Lâm Đồng).

Sau mới biết người phụ nữ đó là thương binh Dư Kim Hoa, người một thời lẫy lừng ngang dọc chiến trường cùng đơn vị nữ pháo binh có phiên hiệu 8-3 thuộc Tỉnh đội Lâm Đồng, đơn vị nữ pháo binh duy nhất ở địa bàn Tây Nguyên trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước…                                                   

Câu chuyện cái chân trái bị địch cưa hai lần của bà Dư Kim Hoa đã dẫn tôi về với lịch sử giai đoạn trước cuộc Tổng tấn công Mậu Thân 1968. Tư liệu kháng chiến của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 ghi: “Đơn vị pháo binh thành lập ngày 22/12/1968 tại suối Cheo, xã Lộc Bắc lấy phiên hiệu là 8-3, quân số 42 đồng chí, có lúc được biên chế lên 60 đồng chí, hoàn toàn là nữ. Trong đó có 20 đồng chí là người dân tộc Mạ và Cơ Ho”. Đơn vị nữ pháo binh 8-3 đã chiến đấu 6 năm liên tục, đến lúc giải tán vì yêu cầu lịch sử đã lặng lẽ hòa mình vào chiến công giải phóng dân tộc, lặng lẽ cho đến hôm nay.

Dịp kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước, bà Lưu Thị Thanh An, Trung đội phó kiêm Khẩu đội trưởng Khẩu đội 1 đơn vị pháo binh 8-3 ngày ấy, nguyên là Bí thư Huyện ủy Bảo Lộc (sau đó là Thị ủy cũ) dẫn chúng tôi xem lại những kỷ vật của đơn vị được cất cẩn thận trong tủ kính tại gia đình và kể lại những ngày hào hùng của những người con gái tuổi hai mươi nơi miền sơn cước…

* * *

Bà Lưu Thị Thanh An bên bàn thờ người đồng đội - liệt sĩ Lê Thị Pha.

Chưa tới một tháng sau ngày thành lập và huấn luyện khẩn trương, đơn vị nữ pháo binh 8-3 đã được tung vào chiến trường đối mặt với kẻ thù. Trong số chị em của đơn vị ngày đó, có nhiều người mới chỉ bước qua tuổi 15 nhưng sức mạnh của tinh thần đoàn kết, ý chí kiên trung và lòng quả cảm đã giúp họ lập nên những chiến công vang dội.

Trận mở màn của đơn vị diễn ra vào đầu tháng 1/1969, 20 nữ pháo thủ phối hợp với Đại đội 215 công binh của Tỉnh đội Lâm Đồng đánh giao thông thuộc địa bàn K4 (xã Đạ Huoai ngày nay) đã diệt 17 tên lính bảo an. Tiếp đó, chỉ với hai khẩu pháo 82 mm và 100 viên đạn, các nữ pháo thủ phối hợp với Đại đội 715 đặc công đánh tập kích vào hậu cứ Lữ đoàn 173 của Mỹ và đã diệt 40 tên Mỹ - ngụy, phá hủy 3 máy bay trực thăng và L19, 11 xe cơ giới cùng 4 kho quân trang quân dụng của địch. Đêm 15/5/1969, một khẩu đội của đơn vị chỉ với 50 viên đạn pháo đã độc lập đánh vào tiểu khu Tòa hành chính Mỹ ở Di Linh, diệt 25 tên địch, phá hủy 1 trực thăng. Tiếp đó, ngày 17/5, chỉ với một khẩu đội và 12 viên đạn pháo, đơn vị đã phá hủy 30 xe quân sự và bắn cháy 1 kho xăng của khu công binh Mỹ đóng ở buôn Đạ Nghịch, xã Lộc Châu, Bảo Lộc…     

Suốt 6 năm sát cánh bên nhau chiến đấu, những pháo thủ của đơn vị pháo binh 8-3 đã đánh hơn 50 trận, diệt và làm bị thương gần 300 tên Mỹ và bè lũ tay sai, bắn cháy 4 máy bay, phá hủy 50 xe quân sự các loại, thu và hủy nhiều khí tài, quân trang quân dụng, nhiên liệu của địch. Tuổi thanh xuân trên những trận địa pháo, các nữ chiến sĩ đơn vị pháo binh 8-3 đã nhận 40 danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, Dũng sĩ Quyết thắng; 60 Huân chương Chiến sĩ giải phóng hạng Nhất, Nhì, Ba; 6 Huân chương Chiến công. Đỉnh cao chiến công của những nữ pháo binh 8-3 là trận đánh hiệp đồng cùng đơn vị bộ binh C200 kiềm chế Trung đoàn 53 ngụy tại Di Linh ngày 7/9/1969 - trận đánh đặc biệt mà ý chí toàn đơn vị là dâng lên Bác Hồ kính yêu chỉ sau ít ngày biết tin Người về cõi vĩnh hằng…

Nhớ về chiến thắng vang dội này, bà Lưu Thị Thanh An kể lại: “Đầu tháng 9/1969, đơn vị nhận nhiệm vụ về hoạt động trên địa bàn K3 (Di Linh) phối hợp với đơn vị C200 đánh vào chỉ huy sở Trung đoàn 53 Việt Nam Cộng hòa, yểm trợ cho các đơn vị tập kích cứ điểm đich ở đồi Pát-xtơ. Vừa hành quân đến địa điểm chiến đấu, qua Đài Tiếng nói Việt Nam, chúng tôi nhận thông báo đặc biệt về tình bình sức khỏe của Bác Hồ và biết tin Bác đã qua đời. Một tin đau đớn làm cả đơn vị bàng hoàng, ai nấy trong lòng mang nặng một nỗi buồn chung. Trước giờ xung trận, đơn vị tổ chức lễ truy điệu Bác và tuyên thệ trước chân dung của Bác: Biến đau thương thành hành động, ra quân là đánh, đã đánh là thắng. Cả đơn vị quyết tâm đánh thắng trận này để tưởng niệm Người. Đúng 1 giờ sáng ngày 7/9/1969, hai khẩu súng cối bắn liên tiếp 10 quả đạn, sau đó bắn cầm chừng 80 quả nữa vào sở chỉ huy địch, làm cho chúng không dám chi viện cho đồng bọn đang bị ta tiêu diệt ở đồi Pát-xtơ. Đến 2 giờ 30 phút sáng, đơn vị bắn hết 120 quả đạn và rút về nơi đóng quân an toàn. Trong trận này, đơn vị nữ pháo binh 8-3 đã tiêu diệt trên 80 tên địch, phá hủy nhiều lô cốt, kho tàng quân trang, quân dụng của địch. Đây là trận đánh xuất sắc nhất của đơn vị trong đợt ra quân lập công đền ơn Bác…”.       

 * * *

Cựu pháo thủ Ka Hường của đơn vị nữ pháo binh 8-3.

Trong quá trình chiến đấu, đơn vị nữ pháo binh 8-3 đã để lại nhiều dấu ấn tuyệt vời về lòng quả cảm, chiến công vang dội và sức chịu đựng gian khổ vô song có lẽ chỉ có được ở những người phụ nữ hết lòng cho Tổ quốc.

Bà Dư Kim Hoa bị địch bắt và hai lần bị những kẻ ác quỷ cưa chân, đau đớn tột cùng vẫn không hé răng khai lấy nửa lời; bà Ka Hường và một nữ đồng đội khác lạc rừng tới 25 ngày sau một lần rơi vào ổ phục kích của địch, khi tìm lại được đơn vị chỉ còn da bọc xương nhưng vẫn giữ nguyên vẹn hai khẩu súng carbine và dù đói lả người nằm trong nương sắn của dân vẫn không dám đào một củ để ăn.

Đặc biệt, hình ảnh hy sinh lẫm liệt của chị Lê Thị Pha - người nữ anh hùng quê đất thép Củ Chi, chính trị viên của đơn vị cho đến nay vẫn làm hàng nghìn người dân Lâm Đồng xúc động. Sau khi bắn chết chị Pha cùng hai đồng đội của chị là K’Chao và K’Brơn vào ngày 6/11/1972, với tuyên bố “đã giết được cộng sản cộm cán”, bọn Mỹ - ngụy đã hèn hạ cột tóc chị vào sau xe jeep và kéo thi thể người chiến sĩ kiên trung khắp đường phố Bảo Lộc để thị uy dân chúng.

Tiếc thương vô hạn người chính trị viên của mình nhưng những người con gái miền sơn cước trong đơn vị nữ pháo binh không hề gục ngã. Ngay sau lúc chị Pha hy sinh, những nữ pháo thủ còn lại vẫn kiên cường bám đất, bám dân chiến đấu cho đến ngày Hiệp định Paris được ký kết. 26 năm sau, đồng đội năm xưa mới tìm được hài cốt nữ Liệt sĩ Lê Thị Pha và đưa chị về an táng tại quê nhà. Tên nữ Anh hùng - Liệt sĩ Lê Thị Pha hiện đã được đặt cho một trường học và một con đường lớn ở trung tâm phố thị sơn cước.

5 nữ pháo thủ đã nằm xuống, 10 người khác bị thương hoặc tàn phế vĩnh viễn sau ngày nước nhà thống nhất là sự hy sinh to lớn của những người con gái đã cống hiến cả tuổi xuân trên những trận địa pháo giữa chiến trường Tây Nguyên năm xưa mà thế hệ sau mãi mãi khắc ghi…

Uông Thái Biểu