Thu hoạch hồ tiêu ở Cư M'gar: Không lo nhân công, nhưng buồn năng suất

Nông dân huyện Cư M’gar đang bước vào cao điểm thu hoạch hồ tiêu. Năm nay, hồ tiêu được giá hơn hẳn mọi năm, song nông dân vẫn kém vui vì năng suất đạt thấp, lại chín không đồng đều nên tốn khá nhiều công thu hoạch.

Dồi dào nhân công thu hái

Huyện Cư M’gar là một trong những địa phương có diện tích hồ tiêu lớn của tỉnh với 2.433 ha, trong đó có hơn 1.860 ha kinh doanh, được trồng tập trung ở thị trấn Quảng Phú, các xã Cư Suê, Ea Tar, Ea K’pam, Cư M'gar... Hiện nay nông dân đang tập trung thu hoạch hồ tiêu, diện tích thu hái đã đạt khoảng 60%.

Nếu như mọi năm, việc tìm thuê nhân công thu hái trở thành nỗi lo của nhiều hộ trồng tiêu thì vụ này, nguồn nhân công thu hoạch tiêu khá dồi dào, chủ yếu là người địa phương và từ các huyện khác lân cận. Theo các hộ trồng tiêu, giá thuê nhân công tại địa phương hiện không có biến động so với năm trước. Một công thuê hái có chi phí từ 180.000 - 200.000 đồng/ngày. Nhiều nhà vườn còn hỗ trợ xăng xe đối với nhân công ở xa và bữa ăn phụ cho người lao động.

Tại nhiều địa phương ở huyện Cư M'gar, năng suất hồ tiêu năm nay sụt giảm mạnh.

Gia đình chị Đặng Thị Mai Thiện (xã Cư Suê) có 3 ha tiêu trồng xen trong vườn cà phê. Chị cho hay, việc tìm lao động hái thuê khá dồi dào nên mỗi ngày có từ 7 - 9 nhân công thu hái liên tục. Ngày cao điểm, vườn tiêu của chị có hơn 10 nhân công thu hái. Hơn hai tuần, vườn tiêu cơ bản đã thu hoạch xong.

Thời điểm này, gia đình anh Đỗ Hồng Tới (xã Quảng Tiến) cũng đang huy động nguồn nhân lực để thu hoạch vườn tiêu được trồng trên địa bàn xã Cư M’gar. Hồ tiêu năm nay chín muộn hơn mọi năm nên ra Tết, gia đình anh không phải quá vội vàng tìm thuê nhân công. Hai vợ chồng cứ chọn những cây chín trước thì thu hái dần. Khi vườn tiêu chín rộ, anh thuê thêm nhân công để hái đại trà. Nhiều lao động đi làm ăn xa ở các tỉnh thành nay trở về lại địa phương nên việc thuê người thu hái cũng dễ dàng hơn hẳn mọi năm. Ngày cao điểm, trong vườn có đến 10 nhân công thu hái.

Hiện nay, nhiều nông dân trên địa bàn huyện còn thực hiện hình thức đổi công cho người nhà và các hộ dân trong vùng nhằm hỗ trợ nhau thu hoạch, vận chuyển. Để bảo đảm thu hoạch khi vườn cây đã chín rộ thì các hộ huy động thêm nguồn nhân lực thuê tại chỗ. Vườn cây của nhà này đã thu hái xong thì nhân công lại chuyển sang thu hoạch cho các hộ khác, trong đó, ưu tiên nhân công cho các vườn chín trước. Cứ như thế, việc thu hoạch hồ tiêu diễn ra khá thuận lợi. 

Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh COVID-19 phức tạp nên thay vì chủ vườn chuẩn bị cơm trưa, ăn uống tập trung tại vườn như những năm trước thì nhiều chủ vườn chọn cách để nhân công tự lo bữa trưa hoặc về nhà ăn trưa nếu lao động có nhà ở gần để hạn chế nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh.

Năng suất sụt giảm mạnh

Sau nhiều năm giá thấp kỷ lục, năm nay, tại thị trường huyện Cư M’gar, tiêu đầu vụ có giá chạm mức hơn 80.000 đồng/kg, hiện nay còn 79.000 đồng/kg. Bà con ai nấy đều khấp khởi trong lòng. Tuy nhiên, năng suất lại sụt giảm mạnh khiến người dân kém vui.

Hộ chị Triệu Thị Châu (thôn 3, xã Cư Suê) có 2,5 ha tiêu trồng xen trong vườn cà phê. Nhờ chăm sóc tốt, bình quân chị thu về gần 3 tấn tiêu khô/năm. Năm nay, ước chừng chỉ thu hoạch chưa đến 1 tấn. Tương tự, anh Đỗ Hồng Tới (xã Quảng Tiến) có hơn 1,5 ha hồ tiêu trồng xen. Anh cho hay, năm nay hồ tiêu mất mùa, lại chín rải rác. Vụ này, gia đình anh chỉ thu được 7 tạ, giảm hơn 50% so với năm trước.

Nông dân xã Cư Suê đang thu hoạch hồ tiêu.

Xã Ea Tar là địa phương trọng điểm trồng tiêu của huyện. Toàn xã có 121 ha trồng tiêu. Bà Nguyễn Thị Mến, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ea Tar cho hay, hầu hết diện tích trồng hồ tiêu năm nay ở địa phương đều mất mùa, năng suất sụt giảm hơn 50%.

Theo Phòng NN-PTNT huyện Cư M'gar, năng suất hồ tiêu vụ này toàn huyện ước sụt giảm đáng kể, khoảng từ 20 - 30% so với mọi năm. Nguyên nhân là do những năm trước, giá thấp, vật tư nông nghiệp lại tăng cao nên nhiều nông dân bỏ bê, không “mạnh tay” đầu tư phân bón, chăm sóc khiến vườn cây bị suy thoái. Thêm vào đó, thời điểm mùa mưa năm 2021 xuất hiện những đợt nắng nóng kéo dài làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của cây hồ tiêu.

Ông Nguyễn Công Văn, Phó Chủ tịch UBND huyện Cư M'gar cho biết, vụ thu hoạch hồ tiêu năm nay giá có tăng hơn hẳn những năm trước. Song, nông dân vẫn kém vui vì giá cả vật tư đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, xăng dầu... đều tăng nên “thu hẹp” lợi nhuận của bà con. Thêm vào đó, một thời gian dài hồ tiêu có mức giá thấp, nhiều nông hộ không mặn mà việc đầu tư, chăm sóc dẫn đến năng suất bị giảm sút mạnh. Huyện khuyến khích bà con tập trung đầu tư, cải tạo vườn cây để nâng cao năng suất, giá trị trên một diện tích đất; phục hồi lại vườn cây đối với những vùng phù hợp với sinh trưởng của cây tiêu.

Đỗ Lan