Xây dựng nông thôn mới nâng cao ở xã Ea Kao: Còn “vướng” nhiều tiêu chí

Năm 2015, xã Ea Kao (TP. Buôn Ma Thuột) đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), địa phương đặt ra mục tiêu đến năm 2023 xây dựng thành công xã NTM nâng cao. Tuy nhiên, thời gian còn lại không nhiều, trong khi việc hoàn thành một số tiêu chí còn xa với bộ tiêu chí đề ra.

Sau hơn 7 năm xây dựng NTM nâng cao, diện mạo xã Ea Kao có nhiều thay đổi, hạ tầng cơ sở được đầu tư đồng bộ, đời sống vật chất, tinh thần của người dân từng bước được nâng lên. Nhiều tiêu chí đạt và cơ bản đạt theo quy định tại Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Đáng chú ý về hạ tầng, tỷ lệ đường ngõ, xóm được bê tông hóa đạt trên 91%; tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động đạt 92,7%; tỷ lệ hộ có đăng ký trực tiếp và được sử dụng điện sinh hoạt, sản xuất đảm bảo an toàn, tin cậy và ổn định đã đạt 100%...

Đường vào xã Ea Kao (TP. Buôn Ma Thuột).

Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình xây dựng NTM nâng cao ở địa phương còn gặp nhiều khó khăn, kế hoạch triển khai còn chậm so với yêu cầu, một số tiêu chí chưa đạt và khó thực hiện. Đơn cử như một số tiêu chí con trong tiêu chí số 5 về giáo dục; tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn… Trong đó, khó nhất hiện nay đó là tiêu chí số 10 về thu nhập bình quân đầu người và tiêu chí số 14.1 về tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT).

Cụ thể, theo quy định tại Bộ tiêu chí trên, thu nhập bình quân đầu người ở các tỉnh khu vực Tây Nguyên vào năm 2022 đạt từ 52 triệu đồng/năm; năm 2023 là 56 triệu đồng/năm. Trong khi đó, theo thống kê, tính đến giữa tháng 10/2022, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã Ea Kao chỉ ước đạt khoảng 49,5 triệu đồng/năm, con số này còn xa so với tiêu chí đặt ra. Đồng thời, tính đến giữa tháng 10/2022, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn xã mới chỉ đạt 86,5% (theo Bộ tiêu chí mới tại Quyết định số 318 của Thủ tướng Chính phủ phải đạt trên 95%).

Toàn xã Ea Kao có tổng số 14 thôn, buôn, trong đó có đến 7 buôn phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số gồm các buôn: Kao, H’Drát, H’Đơk, Tơng Jú, H’Wiê, Cư Êbông và buôn Cư Mblim nên việc thực hiện tiêu chí thu nhập bình quân đầu người và tỷ lệ người dân tham gia BHYT gặp rất nhiều khó khăn. Chẳng hạn như tại buôn Kao, để đạt được hai tiêu chí này là một bài toán nan giải.

Ông Y Sử Knul, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng buôn Kao (xã Ea Kao) cho biết, buôn có 240 hộ, với 1.478 nhân khẩu, trong đó có 3 hộ nghèo và 3 hộ cận nghèo. Quá trình triển khai Chương trình xây dựng NTM nâng cao tại buôn Kao gặp khó về tiêu chí thu nhập và tỷ lệ người dân tham gia BHYT.

Cụ thể, mức thu nhập bình quân của người dân tại buôn Kao mới chỉ đạt khoảng 40 triệu đồng/năm. Trong khi diện tích đất sản xuất, nhất là cây công nghiệp ít dần, thêm vào đó vườn cây già cỗi nên năng suất, sản lượng giảm.

Từ điều kiện thực tế đó, trong các cuộc họp dân, Ban tự quản buôn Kao cũng tuyên truyền, vận động bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để tăng thu nhập trên cùng diện tích. Đặc biệt, đối với các vườn cây già cỗi thì khuyến khích người dân trồng xen canh các loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao.

Người dân buôn Kao, xã Ea Kao (TP. Buôn Ma Thuột) vận chuyển vật liệu xây dựng nhà ở.

Về BHYT, hiện toàn buôn Kao chỉ đạt khoảng 60% số người dân tham gia. Tỷ lệ tham gia BHYT theo hộ gia đình rất ít do điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn.

Theo Chủ tịch UBND xã Ea Kao Phan Văn Trường, để đạt được tiêu chí tỷ lệ người dân tham gia BHYT tại một địa phương với khoảng 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số như xã Ea Kao là không hề dễ dàng. Bởi trước đây, bà con được Nhà nước hỗ trợ cấp thẻ BHYT, nay chính sách hỗ trợ không còn song vẫn còn một số người dân có tâm lý trông chờ, ỷ lại. Bên cạnh đó, điều kiện kinh tế của người dân vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn xã vẫn còn nhiều khó khăn, trong khi chi phí tham gia BHYT cho các thành viên trong gia đình là khá cao so với thu nhập của họ nên nhiều người dân chưa mặn mà. Mặt khác, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, chỉ khi nào mắc bệnh mới mua BHYT nên dù được tuyên truyền, vận động vẫn không tham gia.

Để nâng mức tham gia BHYT của các hộ dân trên địa bàn, Đảng ủy xã Ea Kao đã có nghị quyết chuyên đề giao cho các hội đoàn thể như: Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên tuyên truyền, vận động người dân, hội viên tham gia mua thẻ BHYT, tránh tâm lý trông chờ, ỷ lại hoặc đến lúc có bệnh mới tìm đến BHYT.

Hoàng Tuyết