"Nóng bỏng" an ninh rừng ở Ea Súp

Những năm qua, huyện Ea Súp là địa bàn phức tạp về công tác quản lý bảo vệ rừng (QLBVR). Thời gian gần đây, tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng tại địa phương này càng "nóng bỏng" hơn.

Huyện Ea Súp hiện có hơn 146.234 ha rừng và đất quy hoạch phát triển rừng (chiếm 82,83% diện tích tự nhiên), trong đó, đất có rừng hơn 72.757 ha (66.766,5 ha rừng tự nhiên và 5.990,7 ha rừng trồng). Đất chưa có rừng quy hoạch cho lâm nghiệp hơn 73.477 ha, độ che phủ rừng 41,21%. Trên địa bàn có 43 đơn vị chủ rừng, thực hiện nhiệm vụ QLBVR là doanh nghiệp thuê đất rừng, UBND xã, công ty lâm nghiệp…

Thời gian qua, tình trạng phá rừng, xâm chiếm đất lâm nghiệp trên địa bàn huyện vẫn tiếp tục xảy ra, chưa được ngăn chặn kịp thời; nhất là trên các diện tích đất được Nhà nước giao cho các công ty lâm nghiệp, doanh nghiệp triển khai thực hiện dự án. Từ đầu năm 2022 đến nay, trên địa bàn huyện tiếp nhận, xử lý 30 vụ vi phạm lâm luật, trong đó, đã xử lý 17 vụ. Vụ phá rừng lớn nhất là hơn 382 ha rừng bị chặt phá tại xã Ya Tờ Mốt do UBND xã này quản lý. Vụ án đã được Công an tỉnh khởi tố về hành vi “Hủy hoại rừng”, hiện đang được các lực lượng chức năng điều tra, kiểm đếm, đánh giá thiệt hại để tiến hành những bước tố tụng tiếp theo.

Đoàn công tác của Thường trực Tỉnh ủy kiểm tra hiện trường vụ phá rừng tại xã Ya Tờ Mốt, huyện Ea Súp.

"Điểm nóng" khác về an ninh rừng ở huyện Ea Súp là khu vực dự án trồng cao su và QLBVR của Công ty TNHH Thương mại - dịch vụ - xuất nhập khẩu Hoàng Gia Phát, diện tích 977,36 ha tại Tiểu khu 134 và Tiểu khu 138 (xã Ia Jlơi). Chủ rừng đã buông lỏng quản lý, để người dân xâm chiếm đất lâm nghiệp với diện tích khoảng 200 ha. Bên cạnh đó, công ty đã hợp đồng cho người dân thuê đất trồng dưa hấu trên diện tích khoảng 30 ha mà không có thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Điều đáng nói là những vụ việc xảy ra chủ rừng không có hồ sơ, báo cáo, không phối hợp với chính quyền địa phương để tuyên truyền, vận động, lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính về QLBVR.

Tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng cũng xảy ra tại khu vực Làng thanh niên lập nghiệp xã Ya Lốp, diện tích hơn 2.781 ha. Ban quản lý dự án chưa xây dựng, triển khai được phương án quản lý rừng bền vững theo quy định; dự án đã thành lập được lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng nhưng hoạt động còn hạn chế; để một số vụ việc phá rừng xảy ra nhưng chưa được xử lý dứt điểm, diễn biến còn phức tạp. Trong năm 2021 và 4 tháng đầu năm 2022, tại dự án này đã phát hiện 7 vụ phá rừng với diện tích bị thiệt hại là 6,48 ha rừng tự nhiên.

Rừng bị xâm hại nặng nề nhất ở huyện Ea Súp là những diện tích do các xã, thị trấn quản lý và rừng các dự án nông lâm nghiệp. Nguyên nhân là các xã không có lực lượng chuyên trách QLBVR, cán bộ cấp xã phải kiêm nhiệm, việc bố trí lực lượng, kinh phí để thường xuyên đi lại tuần tra, kiểm soát QLBVR còn gặp rất nhiều khó khăn. Đối với các dự án cho thuê đất, thuê rừng hầu hết hoạt động kém hiệu quả, bỏ mặc, buông lỏng quản lý đất dự án; không xây dựng phương án, bố trí lực lượng chuyên trách QLBVR.

Một khu vực rừng do UBND xã Ya Tờ Mốt quản lý bị chặt phá trên địa bàn huyện Ea Súp.

Theo Bí thư Huyện ủy Ea Súp Nguyễn Thiên Văn, trước tình hình công tác QLBVR diễn biến phức tạp, vừa qua, Ban Thường vụ Huyện ủy đã họp và lãnh đạo, chỉ đạo đối với UBND huyện, công an, kiểm lâm và các xã, thị trấn tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, vai trò của cấp ủy lãnh đạo cả hệ thống chính trị thực hiện công tác QLBVR, chấn chỉnh tình trạng buông lỏng quản lý để mất rừng; siết chặt quy trình tiếp nhận, xử lý tin báo của người dân và các đơn vị liên quan đến việc phá rừng; Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy tiến hành kiểm tra dấu hiệu sai phạm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến việc hủy hoại rừng. Cùng với đó, lãnh đạo huyện đi kiểm tra, làm việc với các ban, ngành, UBND xã, thị trấn để chấn chỉnh những hạn chế trong công tác QLBVR.

Huyện ủy Ea Súp kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành hỗ trợ lực lượng, phương tiện, công cụ để quyết liệt xử lý các vụ việc phức tạp, tồn đọng về QLBVR, tập trung xử lý một số đối tượng “đầu nậu” về phá rừng, xâm chiếm đất lâm nghiệp; quy định rõ trách nhiệm đối với đơn vị chủ rừng được tỉnh cho thuê đất, thuê rừng phải thực hiện thủ tục lập hồ sơ thuê rừng, xây dựng Quy chế phối hợp với UBND cấp xã, các đơn vị chức năng để thực hiện nhiệm vụ QLBVR; đồng thời, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đất đai tại các dự án thuê đất, thuê rừng trên địa bàn huyện. Đối với doanh nghiệp thực hiện dự án không hiệu quả, vi phạm pháp luật về đất đai thì kiên quyết xử lý, buộc doanh nghiệp phải bồi thường thiệt hại tài nguyên rừng, tài nguyên đất bị suy giảm và thu hồi dự án.

Minh Chi