Tích cực rà soát, lập bản đồ tìm kiếm hài cốt liệt sĩ

Những năm qua, dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo 515 tỉnh, cấp ủy, chính quyền, lực lượng chức năng các cấp trên địa bàn tỉnh đã triển khai thực hiện tốt công tác xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ việc tra cứu, rà soát, đối chiếu thông tin và đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ, được nhân dân đánh giá cao.

Trên cơ sở hồ sơ, số liệu được Cục Chính sách (Bộ Quốc phòng), Cục Chính trị Quân khu 5 cung cấp; danh sách liệt sĩ của các đơn vị tham gia chiến đấu trên địa bàn chuyển giao; hồ sơ, danh sách liệt sĩ đang quản lý, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 515 - đã chủ động phối hợp với ngành lao động - thương binh và xã hội, Hội Cựu chiến binh tiến hành đối chiếu, xác định tổng số liệt sĩ hy sinh, an táng ban đầu trên địa bàn.

Quá trình rà soát, hoàn thiện hồ sơ danh sách liệt sĩ đã kết hợp khai thác kết quả giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị trong chiến tranh; lịch sử, truyền thống của địa phương; thông tin từ các nhân chứng liệt sĩ để xác định tương đối chính xác số liệu chủ yếu trong biên bản kết luận địa bàn. Chỉ đạo các địa phương, đơn vị làm tốt công tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chế độ, chính sách của Nhà nước về công tác lập bản đồ tìm kiếm, quy tập liệt sĩ đến toàn thể cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và nhân dân; hướng dẫn tổ chức phát phiếu cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đến từng cá nhân, hộ gia đình, qua đó thu thập được nhiều thông tin có giá trị, hiệu quả thiết thực.

Đoàn công tác Ban Chỉ đạo 515 quốc gia và Quân khu 5 rà soát, đối chiếu thông tin trên các bia mộ tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh.

Đến nay, lực lượng chức năng đã kết luận địa bàn và lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ xong ở cả ba cấp xã, huyện, tỉnh. Trong đó, thống kê khá cụ thể, chi tiết số lượng liệt sĩ của địa phương, số lượng liệt sĩ của đơn vị khác, số lượng mộ (hài cốt) liệt sĩ đã tìm kiếm, quy tập trên địa bàn, đã đưa vào nghĩa trang liệt sĩ địa phương, đưa về gia đình quản lý, chăm sóc, hoặc bàn giao đi địa phương, nghĩa trang khác. Căn cứ Biên bản kết luận địa bàn lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, từ năm 2018 đến cuối tháng 7/2023, lực lượng chức năng đã tìm kiếm, quy tập được 56 hài cốt liệt sĩ (chưa xác định được danh tính). Trên địa bàn toàn tỉnh còn gần 4.200 liệt sĩ, mộ liệt sĩ chưa được tìm kiếm, quy tập.

Theo đại diện Ban Chính sách (Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh), công tác xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn, bởi sau chiến tranh, nhiều đơn vị giải thể, sáp nhập, công tác bàn giao hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ quy tập hài cốt liệt sĩ giữa các đơn vị với địa phương chưa chặt chẽ. Việc hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; thu thập, kết nối xử lý thông tin về liệt sĩ; thống kê số lượng hài cốt liệt sĩ đã được quy tập, dự kiến số lượng hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập và cung cấp thông tin về hài cốt liệt sĩ có tên trong các nghĩa trang cho thân nhân liệt sĩ của các tổ chức có liên quan chưa thống nhất, còn nhiều bất cập, gặp rất nhiều khó khăn.

Công việc thầm lặng, thiêng liêng của cán bộ, chiến sĩ Đội K51 (Bộ CHQS tỉnh).

Chiến tranh ác liệt, các đơn vị tham gia chiến đấu thường không thể xác định chính xác số lượng liệt sĩ hy sinh trong từng trận đánh và nơi chôn cất ban đầu. Nhiều đơn vị có số lượng bộ đội hy sinh lớn trong các căn cứ của địch, nhưng không đưa được thi thể ra ngoài, bị phía đối phương di chuyển và bí mật chôn cất tập thể, nay không biết được nơi mai táng nên khó khăn cho công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Qua thời gian, các cựu chiến binh, người dân, những người trực tiếp chứng kiến, chôn cất liệt sĩ phần lớn nay già yếu, trí nhớ không còn minh mẫn hoặc đã qua đời nên thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, mức độ chính xác không cao.

Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh sau khi kết thúc chiến tranh có sự chia tách, sáp nhập. Công tác lưu trữ và bàn giao sơ đồ mộ chí, hồ sơ, danh sách liệt sĩ, lịch sử các trận đánh cho các cơ quan, đơn vị, địa phương không đầy đủ. Qua thời gian và nhiều tác động, địa hình, địa vật các khu vực từng xảy ra những trận đánh, nơi an táng liệt sĩ ban đầu có sự thay đổi lớn... khiến việc hoàn thiện dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ gặp rất nhiều khó khăn.

Đại tá Trần Minh Trọng, Chính ủy Bộ CHQS, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo 515 tỉnh nhấn mạnh: “Bộ CHQS tỉnh đề nghị Ban Chỉ đạo 24 và Ban CHQS các huyện, thị xã, thành phố phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm trong việc triển khai thực hiện rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; kịp thời phát hiện, hướng dẫn giải quyết những vướng mắc phát sinh. Triển khai thực hiện thống nhất phương châm "dễ, rõ xác minh, kết luận trước; chưa rõ, khó để lại xác minh, kết luận sau"; đề cao trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy các cấp, cán bộ chính sách, bản đồ đối với nhiệm vụ kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Tích cực vận động các tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, nhất là các vị cao niên, già làng, cựu chiến binh, những người từng là ngụy quân, ngụy quyền, tham gia chế độ cũ”.

Hà Lê