Cuộc thi Rang cà phê Việt Nam 2022: Xây dựng vị thế cho cà phê Robusta

Việt Nam đã có những sản phẩm Fine Robusta (cà phê Robusta đặc sản) được quốc tế công nhận ở top đầu thì cũng phải có những người rang chuyên nghiệp để đưa những sản phẩm này đến với đông đảo người tiêu dùng. Đó là tầm nhìn mà Cuộc thi Rang cà phê Việt Nam 2022 hướng đến để khẳng định vị thế Fine Robusta Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới.

Hình thành đội ngũ rang chuyên nghiệp

Cuộc thi Rang cà phê Việt Nam 2022 (Vietnam Amazing Roast Master 2022) do Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột tổ chức là sự kiện được cộng đồng cà phê trong cả nước đặc biệt quan tâm. Vì đây là cuộc thi lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam với quy mô cấp quốc gia nhằm tạo “sân chơi” cho cộng đồng cà phê và từng bước hình thành một đội ngũ rang cà phê chuyên nghiệp đẳng cấp quốc tế, đặc biệt là về rang cà phê Robusta.

Theo Ban tổ chức cuộc thi, trong bốn ngày (từ ngày 6 đến 9/10), 35 thí sinh đến từ 13 tỉnh thành trong cả nước đã trải qua các nội dung thi, gồm: đánh giá mẫu nhân xanh; làm quen với máy rang, thiết bị, nguyên vật liệu; thực hành rang; pha chế, giới thiệu về sản phẩm và hội đồng giám khảo đánh giá ly nước uống (cà phê) cuối cùng. Các thí sinh đến với cuộc thi cũng rất đa dạng, có người đã từng tham gia những cuộc thi quy mô nhỏ trong nước, có người thì chưa tham dự cuộc thi nào nhưng về cơ bản họ đều yêu thích nghề rang và đã có kiến thức nhất định để thử thách bản thân mình trong cuộc thi này.

Thí sinh tham gia phần thi rang .

Thí sinh Đoàn Tuấn Nhật (tỉnh Lâm Đồng) cho biết, mặc dù đã làm trong nghề rang ba năm, nhưng đây là lần đầu tiên anh tham gia thi rang cà phê. Đây là cuộc thi có quy mô lớn, với nhiều tiêu chí khó nhưng cũng là cơ hội để anh giao lưu, học hỏi kiến thức, kinh nghiệm của những người rang cà phê cũng như cộng đồng cà phê trong cả nước. Đồng thời, qua cuộc thi này anh có thể khẳng lại những kiến thức đã được học trong nhiều năm qua để làm tốt hơn công việc của mình. Vì đây là cuộc thi rang nhưng có kiến thức rất chuyên sâu, toàn diện của một thợ rang chuyên nghiệp, nghĩa là phải đánh giá được sản phẩm trước và sau khi rang.

Cuộc thi Rang cà phê Việt Nam 2022 có nhiều điểm mới so với các cuộc thi rang khác trong nước cũng như ngoài nước. Đó là, có sử dụng cà phê Robusta Việt Nam; thí sinh phải thực hành pha phin và phải thành thạo ba kỹ năng: đánh giá chất lượng cà phê nhân, rang và pha chế.

Ông Lê Đức Huy, Tổng Giám đốc Công ty Simexco Đắk Lắk, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột đánh giá, vì là cuộc thi đầu tiên, Ban tổ chức không nghĩ sẽ mang lại hiệu ứng lớn như thế này. Thí sinh ở nhiều vùng miền của Việt Nam đã tìm đến cuộc thi này với tinh thần cầu thị, muốn biết được làm cách nào để rang cà phê thực sự ngon.

Bởi ngay cả cà phê Robusta đặc sản đã là rất mới đối với ngành hàng cà phê đặc sản thế giới, nên những người rang ở châu Âu hiện nay cũng phải đi học lại việc rang Robusta vì trước giờ họ quen với rang cà phê đặc sản Arabica.

Việc Việt Nam khẳng định được là nước sản xuất Robusta lớn của thế giới và là nước đi tiên phong về cà phê đặc sản Robusta của thế giới thì Việt Nam cũng sẽ có những người thợ rang giỏi nhất thế giới về rang Robusta.

Kết nối sản phẩm tốt với người tiêu dùng

Theo ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, tiêu dùng cà phê ở Việt Nam đã có lịch sử lâu đời cùng với quá trình phát triển của cây cà phê. Và đi kèm với đó đã có câu chuyện rang cà phê, từ cách rang truyền thống đến sử dụng máy móc.

Đến thời điểm này thì Việt Nam đã bắt kịp được các trào lưu, trình độ công nghệ rang của thế giới, những gì tiên tiến nhất về công nghệ cũng đã có ở Việt Nam. Tuy nhiên thiết bị máy móc cũng không thay thế được con người, vì đầu vào nguyên liệu cà phê rất đa dạng nên cần phải có những con người được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, sử dụng máy rang thành thạo mới cho ra được sản phẩm cà phê chất lượng tốt.

Trong chuỗi ngành hàng cà phê, khi mà nông dân có sản phẩm tốt thì phải có khâu để nâng tầm sản phẩm đó lên và những người rang là người trực tiếp làm khâu này.

Và để phát triển bền vững thị trường, cà phê Việt Nam không những phát triển nguồn cung mà cần phát triển nguồn cầu, làm sao kết nối được người tiêu dùng với sản phẩm cà phê chất lượng tốt, nhất là cà phê Robusta.

Thí sinh thực hành phần thi pha phin từ sản phẩm cà phê rang của mình.

Thí sinh Nguyễn Thị Thu Hương (tỉnh Đắk Nông) chia sẻ, trước đây các cuộc thi rang thiên về chuyên môn nhiều, nhưng cuộc thi này còn có yếu tố là khách hàng (tiêu dùng) và đề cao sản phẩm cà phê đặc sản Việt Nam, "gu" truyền thống của người Việt Nam. Chính vì vậy, tham gia cuộc thi này, người rang không chỉ đóng vai trò làm sáng tỏa hương vị được người sơ chế, chế biến đã làm tốt và truyền tải nó đến với người tiêu dùng mà còn phải biết đánh giá kết quả sản phẩm rang của mình.

Hiện nay, cà phê của Việt Nam đang cải thiện rất tốt về mặt chất lượng, vì vậy "gu" của người tiêu dùng cũng được phát triển một cách rõ rệt. Họ có nhu cầu thưởng thức về hương vị cũng như muốn tìm hiểu các tiêu chuẩn về cà phê sạch, những thông tin liên quan đến nguồn gốc nguyên liệu sử dụng... Do đó, cuộc thi này chính là thước đo năng lực của chị trong suốt 10 năm làm nghề rang cà phê để chị có thể tự tin đem sản phẩm kết nối với khách hàng ở những thị trường khó tính, chưa quen với tiêu dùng sản phẩm chất lượng tốt.

Cuộc thi Rang cà phê Việt Nam 2022 đã khẳng định được một dấu ấn riêng, không chỉ tôn vinh những người rang giỏi mà còn tôn vinh được hạt cà phê Robusta Việt Nam lên xứng tầm. Đồng thời, cũng muốn khẳng định Việt Nam không chỉ sản xuất được cà phê đặc sản mà còn biết sử dụng, tiêu dùng cà phê đặc sản (chế biến sâu).

“Hiện nay, Việt Nam đã có nông dân sản xuất ra sản phẩm cà phê nhân tốt, chúng ta cũng bắt đầu có đội ngũ nhà rang chuyên nghiệp, có trình độ cấp quốc gia, quốc tế. Thì tiếp đến chúng ta sẽ xây dựng đội ngũ pha chế (barista) chuyên nghiệp để pha được những tách cà phê thơm ngon, tròn vị và truyền được đến người tiêu dùng câu chuyện của người nông dân, của nhà rang vào ly cà phê họ đang pha chế. Đây là đội ngũ cực kỳ quan trọng trong việc làm cho người tiêu dùng có muốn uống lại ly cà phê đó không. Do đó, kỹ năng, trình độ của người pha rất là quan trọng, kể được câu chuyện tốt thì thị trường tiêu dùng mới tăng được. Tuy nhiên, chúng ta không thể phát triển một lúc tất cả các khâu mà phải có sự tuần tự, đi đúng lộ trình” - ông Lê Đức Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột cho biết.

Minh Thuận