Đường đến World Cup của tuyển Việt Nam: Ngỡ gần mà lại xa

Sau khi FIFA quyết định tăng số đội tham dự World Cup từ 32 đội lên 48 đội, trong đó châu Á từ 4,5 suất tăng lên 8,5 suất, nhiều người đã lạc quan, tin rằng Việt Nam sớm góp mặt tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh, thậm chí là ngay World Cup 2026 sắp đến.

Tất nhiên đó là ước mơ chính đáng của người hâm mộ bóng đá, song nếu bình tâm ngẫm lại trên thực tế thì hành trình đến với World Cup của chúng ta không dễ dàng, nếu không muốn nói là còn xa và lắm gian nan.  

Không thể phủ nhận bóng đá Việt Nam có bước phát triển vượt bậc trong những năm qua, khẳng định được vị thế trong khu vực Đông Nam Á và từng bước gây dựng tên tuổi ở tầm châu lục. Chúng ta trở thành đại diện duy nhất của Đông Nam Á đi đến vòng loại cuối cùng World Cup 2022, khu vực châu Á, đồng nghĩa với việc “những chiến binh sao vàng” nằm trong danh sách 12 đội bóng mạnh nhất khu vực. Tuyển Việt Nam cũng đã vào đến tứ kết Asian Cup 2019, còn tuyển Olympic Việt Nam cũng lần đầu tiên trong lịch sử vào đến bán kết ASIAD 2018.

Ở cấp độ khu vực, Việt Nam đoạt cúp vô địch SEA Games và bảo vệ được ngôi vương của giải đấu này ở SEA Games 31; lên ngôi vô địch AFF sau nhiều năm chờ đợi, lật đổ sự thống trị của bóng đá Thái Lan trong khu vực… Những thành tích trên của bóng đá Việt Nam khiến người hâm mộ hạnh phúc, bay bổng và nghĩ đến viễn cảnh lá cờ đỏ sao vàng sẽ tự hào tung bay ở sân chơi World Cup trong một ngày gần nhất, và việc FIFA nâng số đội lên lên gấp đôi ở khu vực châu Á như củng cố thêm niềm tin, khát vọng của các cổ động viên ở một đất nước vốn có tình yêu mãnh liệt với quả bóng tròn.

Tuy nhiên, chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận, phân tích, đánh giá đúng thực lực nền bóng đá nước nhà để không phải rơi vào tâm trạng hụt hẫng, thất vọng khi đặt nhiều quá kỳ vọng. Quan sát các nền bóng đá mạnh trong khu vực, so sánh tương quan thì chúng ta vẫn còn thua về đẳng cấp, trình độ và khó có thể cạnh tranh với họ tấm vé đến World Cup. Có thể kể đến những cái tên quen thuộc, góp mặt thường xuyên ở các vòng chung kết World Cup gần đây như Hàn Quốc, Nhật Bản, Iran, Australia, Saudi Arabia, Qatar thì họ hầu như chắc suất, đoạt đến 6 chiếc vé. Việt Nam chỉ còn cơ hội cạnh tranh 2,5 chiếc vé còn lại, song điều đó cũng không hề dễ dàng, chúng ta còn phải vượt qua những thử thách lớn khác, với các đội bóng rất mạnh như: Uzbekistan, UAE, Iraq, Syria, Lebanon, Bahrain, Jordan, Oman, đừng quên có cả Triều Tiên, Trung Quốc hoặc Thái Lan. Chưa kể nếu tuyển Việt Nam giành tấm vé đá play-off liên lục địa, cơ hội lại càng mong manh khi mà đối thủ của chúng ta sẽ là đại diện của Nam Mỹ hoặc Liên đoàn bóng đá cấp châu lục CONCACAF. 

Các cầu thủ đội tuyển Việt Nam tại vòng loại thứ 3 World Cup 2022, khu vực châu Á và đã dừng bước. Ảnh Internet

Trên cơ sở phân tích, so sánh mặt bằng chung của bóng đá Việt Nam và khu vực, có thể thấy cơ hội của tuyển Việt Nam tại World Cup 2026 khó trở thành hiện thực. Chúng ta không thể đưa ra những lý lẽ, suy luận giản đơn, kiểu như “Việt Nam nằm trong tốp 12 đội mạnh nhất châu Á thì tất nhiên là có cơ hội”, hoặc “Việt Nam từng đánh bại những đối thủ có thứ hạng cao hơn như Jordan, Trung Quốc và hòa Nhật Bản thì không ngại khi đối đầu với mọi đối thủ”; hay “Chúng ta đang sở hữu một thế hệ cầu thủ tài năng, bản lĩnh có thể chinh chiến ở mọi đấu trường”… Bóng đá không đơn giản suy luận theo công thức “tam đoạn luận” và thực tế các nền bóng đá khu vực cũng chẳng giậm chân đứng nhìn chúng ta tiến bộ, thậm chí họ còn đầu tư mạnh mẽ, có một chiến lược phát triển bóng đá bài bản, khoa học, thực tế hơn nữa.

Còn nhớ, thuyền trưởng Park Hang-seo khi được Huấn luyện viên Da Silva của đội tuyển Timor Leste chúc tuyển Việt Nam sớm có mặt ở World Cup 2026 hoặc 2030, ông đã tế nhị trả lời khéo léo rằng “Lúc này rất khó để nói đến câu chuyện World Cup 2026 hay 2030 vì thời gian chỉ còn 4 và 8 năm nữa”. Cầm quân các đội tuyển Việt Nam, ông quá hiểu thực lực của đội quân của mình so với các đội bóng trong khu vực, nên lời đáp từ của ông là câu trả lời rõ ràng, dứt khoát, cụ thể mà ai cũng có thể nhận ra về cơ hội, khả năng đội tuyển Việt Nam góp mặt tại World Cup trong thời gian ngắn là khó thành hiện thực.

Có lẽ, giờ đây, việc làm cần thiết, trước mắt là những người làm công tác quản lý thể dục thể thao cần bắt tay ngay vào việc xây dựng kế hoạch, với những giải pháp, lộ trình cụ thể, có chiến lược đào tạo bóng đá trẻ, chuẩn bị lực lượng cho tương lai và chú trọng nâng cao chất lượng các giải bóng đá quốc gia… Có như vậy, đường đến đến với World Cup sẽ xích lại gần hơn, “cánh cửa” sân chơi lớn nhất hành tinh sẽ mở ra với “những chiến binh sao vàng” trong thời gian ngắn nhất.

Đăng Triều