Trẻ em thời 4.0

Hôm nay, Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6, nếu con bạn còn nhỏ, bạn sẽ ước muốn điều gì cho các “tài sản vô giá” của đời mình?

Nói thế, bởi hơn 60 năm du nhập vào Việt Nam, Ngày Quốc tế thiếu nhi đã biến chuyển theo thời cuộc. Hiện nay là thời 4.0, nhu cầu, tư duy của trẻ con đã khác xưa quá nhiều. Ánh sáng văn minh cùng sự phát triển của đất nước thời kỳ đổi mới đã chiếu rọi đến từng ngôi nhà, từng “mầm non” - chủ nhân tương lai của đất nước. Sự phát triển rõ nhất là trẻ em Việt Nam giờ đây có thể trạng, chiều cao vượt trội so với mấy chục năm trước. Tham chiếu rõ nhất là các cầu thủ bóng đá, không còn quá lép vế về sức vóc so với các cầu thủ trong châu lục. Điều đó thể hiện chế độ dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam nói chung đã rất tốt.

Tuy nhiên, một đứa trẻ phát triển toàn diện ngoài thể chất còn phải phát triển cân đối về sức khỏe tinh thần, trình độ văn hóa, đạo đức, kỹ năng sống, lý tưởng. Và đấy chắc chắn là mong ước của tất cả các bậc phụ huynh.

Học sinh tìm hiểu sách tại Đường sách cà phê Buôn Ma Thuột. Ảnh: T.Mai

Mặt khác, có những giá trị cũ mà chưa hẳn tương lai so sánh được. Cho nên, dạy dỗ trẻ, chăm sóc các em chúng ta cần đánh thức truyền thống văn hóa tốt đẹp mà ông cha đã gây dựng. Ví dụ chuyện sách giáo khoa, chủ đề đang “nóng”, năm nào cũng cải cách vô cùng tốn kém nhưng chưa hẳn đã vượt trội hơn hệ thống sách giáo khoa xưa. Kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn của trẻ em hiện nay được đánh giá không tốt, rõ nhất hiện trạng đuối nước không hề giảm. Gánh nặng học hành, thi cử đeo đuổi cả phụ huynh, con cái lẫn nhà trường. Rất nhiều vụ việc thương tâm xảy ra liên quan đến trẻ em bị trầm cảm, bế tắc. Các thiết chế văn hóa, thể thao, giải trí cho trẻ em vẫn còn thiếu.

Gia đình là một phần nhưng môi trường giáo dục, nhà trường và xã hội rất quan trọng. Tóm lại, phải xây dựng được môi trường học tập, rèn luyện thể chất và tinh thần tốt, thì sự nghiệp “trồng người” mới gọi là ưu việt.

Ngày 1/6, chúng ta không được phép quên rằng, hàng triệu trẻ em vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn vẫn cần sự chung tay của toàn xã hội để tiếp cận được những điều kiện sống, học tập, giải trí cơ bản. Càng không được phép quên yêu cầu tối thượng mà cả thế giới ký thác khi quyết định cho ra đời Ngày Quốc tế Thiếu nhi: Yêu cầu chính phủ các nước phải nhận trách nhiệm về đời sống của thiếu nhi, yêu cầu giảm ngân sách quân sự để tăng ngân sách giáo dục, bảo vệ, chăm sóc và tôn trọng quyền của thiếu niên, nhi đồng.

Một giai đoạn dài khó khăn đã trôi qua. Đất nước giờ đây đang trên đà lớn mạnh, đến lúc chúng ta phải bắt tay vào việc kiến tạo nên những thế hệ trẻ em hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của thời đại. Chỉ như thế thì khái niệm trẻ em thời 4.0 mới thực sự hoàn hảo.

Hữu Quý