Đại tướng Chu Huy Mân – Nhà chính trị, quân sự xuất sắc

Đại tướng Chu Huy Mân (sinh ngày 17/3/1913, mất ngày 1/7/2006; tên khai sinh là Chu Văn Điều) nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương), nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam.

Hơn 60 năm hoạt động cách mạng, trải qua nhiều cương vị lãnh đạo, chỉ huy, chiến đấu, công tác trên nhiều chiến trường trọng điểm, đồng chí đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó.

Nhà quân sự tài ba

Ngay từ những năm tháng đầu tiên tham gia cách mạng, đồng chí Chu Huy Mân đã gắn bó với lực lượng vũ trang. Tài thao lược của đồng chí gắn liền với nhiều chiến công vang dội của quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. 

Trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931, đồng chí Chu Huy Mân đã lãnh đạo Đội Tự vệ Đỏ đẩy mạnh đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng. 

Trong giai đoạn 1937 - 1942, đồng chí Chu Huy Mân nhiều lần bị địch bắt, giam cầm, đánh đập, tra tấn dã man và đưa đến nhiều nhà lao, như: Vinh (Nghệ Tĩnh), Đắk Glei, Đắk Tô (Kon Tum). Trong chốn lao tù, đồng chí luôn giữ vững khí tiết của một người cộng sản kiên trung; tham gia lãnh đạo cuộc đấu tranh chống chế độ hà khắc của nhà tù đế quốc, biến nhà tù thành trường học cách mạng. 

Năm 1944, khi được cử vào Ban Việt Minh tỉnh Quảng Nam và là lãnh đạo nòng cốt, đồng chí có nhiều đóng góp cho việc tập hợp lực lượng, củng cố và phát triển phong trào cách mạng trong toàn tỉnh, chuẩn bị lực lượng tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền. 

Tháng 8/1945, đồng chí đã trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa của nhân dân chiếm thành Quảng Nam, chỉ huy lực lượng tự vệ vũ trang hỗ trợ cho các huyện, tham gia lãnh đạo Tổng khởi nghĩa tại tỉnh Quảng Nam giành thắng lợi. 

Đồng chí Chu Huy Mân, nguyên Tư lệnh Quân giải phóng, Quân khu 5 đang kiểm tra, theo dõi các mũi tiến công của quân giải phóng đánh vào thành phố Đà Nẵng (3/1975). Ảnh tư liệu

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, trên cương vị Trung đoàn trưởng, Bí thư Đảng ủy các trung đoàn 72, 74, 174; Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Đại đoàn 316, đồng chí Chu Huy Mân đã lãnh đạo, chỉ huy đơn vị tham gia nhiều chiến dịch lớn, lập nhiều chiến công vẻ vang, góp phần làm nên những chiến thắng Việt Bắc – Thu Đông (1947), chiến dịch Biên giới (1950), chiến dịch Điện Biên Phủ (1954),… góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. 

Tháng 5/1958, đồng chí Chu Huy Mân nhận quyết định về làm Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Quân khu Tây Bắc. Đồng chí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao xây dựng Tây Bắc thành vùng căn cứ địa vững chắc cho cách mạng Việt Nam và cầu nối đoàn kết chiến đấu của hai dân tộc Việt - Lào. 

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đồng chí Chu Huy Mân đã cùng tập thể Khu ủy, Quân khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 lãnh đạo quân và dân ta lần lượt đánh bại các chiến lược, chiến thuật của địch. Khu 5 là địa phương “đi đầu diệt Mỹ” với những chiến công vang dội, như Núi Thành, Vạn Tường, Plei Me - Ia Đrăng…

Những phát kiến độc đáo, mang tính đột phá chiến lược trong lãnh đạo xây dựng, phát huy thế trận chiến tranh nhân dân, phát động toàn dân quyết tâm đánh giặc của đồng chí Chu Huy Mân cùng các đồng chí trong Đảng ủy Bộ Tư lệnh Quân khu 5, Đảng ủy mặt trận Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là những bài học kinh nghiệm quý còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay…

Nhà chính trị xuất sắc của Đảng, cách mạng Việt Nam 

Đồng chí Chu Huy Mân là nhà chính trị xuất sắc, người cán bộ lãnh đạo, chỉ huy luôn sâu sát thực tế, giữ nghiêm kỷ luật và nguyên tắc công tác; luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về phẩm chất đạo đức, năng lực và tác phong công tác; chăm lo xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, coi trọng nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng để Đảng xứng đáng với vị thế Đảng cầm quyền.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đại tướng Chu Huy Mân. Ảnh tư liệu

Đồng chí đã đề ra nhiều biện pháp quan trọng nâng cao hiệu lực các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội; chú trọng công tác xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ trong quân đội. 

Phẩm chất của nhà chính trị tài năng, sắc sảo được khẳng định ở những chỉ đạo quan trọng trong công tác tư tưởng chính trị, đã động viên, cổ vũ tinh thần, sức mạnh, ý chí quyết chiến của cán bộ, chiến sĩ ở những giai đoạn đầy cam go, ác liệt của cuộc chiến đấu.

Trên từng cương vị công tác, từ cấp trung đoàn, cho đến cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng chí Chu Huy Mân thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang. 

Đặc biệt, đồng chí Chu Huy Mân rất chăm lo củng cố, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong lực lượng vũ trang; xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ chính ủy, chính trị viên các cấp. 

Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, đồng chí luôn coi trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, đặc biệt kinh nghiệm đánh giặc giữ nước của cha ông; chủ động tháo gỡ khó khăn, thách thức, tìm tòi các phương pháp công tác táo bạo, hiệu quả. 

Với kinh nghiệm thực tiễn phong phú, tầm nhìn chiến lược sâu rộng, trên các cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, kiêm Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng chí đã cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng nghiên cứu, xây dựng nhiều văn bản mang tầm chiến lược về chính trị, quân sự, quốc phòng, đặc biệt là vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; chống bệnh quan liêu, độc đoán, chuyên quyền, tham ô, lãng phí. 

Đồng chí Chu Huy Mân đã lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng của Tổng cục Chính trị thực hiện quán triệt, phổ biến, hướng dẫn các đơn vị trong toàn quân thực hiện nghiêm túc nội dung của Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 15/12/1982 của Bộ Chính trị về việc đổi mới, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội nhân dân Việt Nam, sự nghiệp quốc phòng và thực hiện chế độ một người chỉ huy trong quân đội. 

Từ việc bám sát thực tiễn, đồng chí đã kịp thời báo cáo giúp Bộ Chính trị sớm phát hiện những vấn đề nảy sinh trong việc đổi mới cơ chế lãnh đạo của Đảng, để từ đó tham mưu, đề xuất với Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 04/7/1985 về tiếp tục kiện toàn cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội nhân dân Việt Nam và sự nghiệp quốc phòng, góp phần giữ vững, củng cố, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. 

Những đóng góp của đồng chí Chu Huy Mân mang tư duy chiến lược của một nhà chính trị sâu sắc, sát thực tiễn. Những đóng góp đó đã góp phần trực tiếp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam ngày càng trưởng thành vững mạnh, đặc biệt là về chính trị, tạo ra cơ sở vững chắc để quân đội tiếp tục phát triển, đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới…

Lan Anh (tổng hợp)