Loay hoay tìm thực phẩm sạch

Ngày nay khi đi chợ, nhiều người luôn ý thức lựa chọn thực phẩm an toàn không chứa hóa chất độc hại... Tuy nhiên, ngay chính bản thân họ cũng không biết chính xác thế nào là thực phẩm bảo đảm chất lượng. Thành ra, NTD vẫn chật vật tìm cách hạn chế ăn những thức ăn nghi là có chứa hóa chất…

Siêu thị được nhiều người tiêu dùng tìm đến với hy vọng mua được thực phẩm an toàn.

Băn khoăn thực phẩm “sạch”

Đơn cử, rau là thực phẩm không thể thiếu trong mỗi bữa cơm gia đình. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng (NTD) vẫn lờ mờ về khái niệm rau an toàn (RAT) và quan trọng hơn, họ không biết tìm mua ở đâu. Theo Cuộc điều tra mới đây của Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) về RAT được thực hiện từ năm 2011-2013, cho thấy: gần 90% người được hỏi nhận thức RAT có ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng cũng có đến hơn 90% không nhận biết được RAT và rau không an toàn bằng mắt thường. Thành ra, đi chợ bây giờ, hầu hết NTD đều quan sát, chọn rau theo cảm tính; những bó rau có lá xanh mướt, nõn nà dường như không còn hấp dẫn nhiều người nữa. Thay vào đó, NTD thường có xu hướng chọn mua những loại rau nhìn bên ngoài không bắt mắt bởi tâm lý nhìn không bóng bẩy… thì được cho là sạch (!), hoặc tìm đến những chủ sạp quen biết, mua bằng… niềm tin là chính. Chị Thủy, NTD phường Tân An cho hay, khi đi chợ, chị thường chọn mua những loại rau còn cả rễ hoặc thân cây cằn, nhỏ, rau bị sâu ăn lá bởi thấy an tâm hơn. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là cảm tính, còn người bán bây giờ tinh vi lắm, họ cố tình đánh lừa NTD hoặc cứ khăng khăng giới thiệu hàng của mình rau sạch, rau nhà trồng với giá cao gấp 1,5 lần rau bình thường… Dù không quá lo lắng khi chọn mua như các mặt hàng rau, củ, quả mà nhiều loại thực phẩm thiết yếu khác như thịt heo, bò cũng khiến NTD rơi vào cảnh băn khoăn mỗi khi xách giỏ đi chợ,  nhất là trước thông tin sử dụng chất cấm, chất tạo nạc trong chăn nuôi. Trước thực tế đó, nhiều NTD trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột vẫn duy trì thói quen chọn các cửa hàng thịt sạch để mua, mặc dù thực phẩm ở những nơi này có giá cao hơn từ 10-15%. Tuy nhiên, một số người trong số đó lại không khỏi nghi ngại, bởi các loại thịt heo nhìn bên ngoài có vẻ tươi ngon, vì được bảo quản trong tủ kính, sạch sẽ nên mua về dùng, còn thực chất, về chất lượng của thịt có an toàn hay không thì họ không dám chắc.

Hiện NTD dường như không thoát khỏi “mê cung” rối rắm giữa khái niệm thực phẩm sạch, nhất là mặt hàng RAT hay không an toàn. Bởi trên thực tế, hầu hết các loại thực phẩm tươi sống, rau, củ quả trên thị trường, nhất là tại các chợ truyền thống đều không có bao bì, không được kiểm chứng chất lượng về dư lượng hóa chất, thuốc trừ sâu, phân bón….

Liên kết để tìm nguồn thực phẩm sạch

Khái niệm “thực phẩm sạch” giữa thời đầy rẫy hóa chất độc hại đã gây không ít hoài nghi cho NTD. Thực tế trên địa bàn tỉnh, các hợp tác xã (HTX) sản xuất rau an toàn như: Toàn Thịnh (thị trấn Ea Pôk, huyện Cư M’gar) và Thuận Hòa (phường Khánh Xuân, TP. Buôn Ma Thuột) phần lớn làm ra sản phẩm để cung cấp cho các siêu thị, chỉ một số ít được các thương lái đến tận nhà để mua. Dù được sản xuất theo hướng an toàn sinh học, chất lượng được cam kết, có kiểm định của cơ quan chức năng nhưng lượng rau bán ra thị trường được rất ít. Thêm vào đó, nếu các sản phẩm này có được bày bán tại các chợ thì cũng bị cao bằng với các loại rau bình thường khác, thật giả lẫn lộn khiến NTD không thể phân biệt được đâu là RAT của HTX, đâu là rau của các hộ dân tự trồng bán tràn lan trên thị trường. Nhiều NTD chấp nhận bỏ tiền cao hơn để mong mua được sự an toàn cho sức khỏe, tuy nhiên cũng chẳng biết số tiền bỏ ra có đúng với niềm kỳ vọng hay không. Trước tình hình đó, để tự bảo vệ sức khỏe bản thân, nhiều người duy trì thói quen thường xuyên chọn siêu thị để mua sắm cho an tâm. Chị Nguyễn Thị Bình (phường Tân Tiến, TP. Buôn Ma Thuột)  phân tích: mua hàng ở siêu thị, nhất là mặt hàng rau, củ, quả chị thấy yên tâm hơn nhiều, bởi chất lượng hàng hóa bảo đảm, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, hơn nữa, chắc chắn cũng phải qua nhiều khâu kiểm tra, khắt khe rồi mới được bày bán…

Trên thực tế, nhu cầu người dân tìm mua những nguồn thực phẩm an toàn (dù là theo cảm tính) để bảo vệ bản thân và gia đình trước những nguy cơ đe dọa từ thực phẩm bẩn, ngày càng trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Trong khi đó, không ít tiểu thương lại thừa cơ chuộc lợi, chạy theo lợi nhuận, không từ một mánh lới nào để đánh lừa NTD. Vì vậy, thiết nghĩ, cần có sự liên kết chặt chẽ hơn nữa để tìm nguồn thực phẩm sạch, đáp ứng nhu cầu của NTD, trước hết là giữa các doanh nghiệp, chợ đầu mối với các HTX sản xuất RAT trên địa bàn. Theo đó, các đơn vị này sẽ ưu tiên đưa sản phẩm nông nghiệp đạt độ an toàn vào hệ thống phân phối, nhất là tại các chợ truyền thống để bảo đảm nguồn cung đạt chất lượng cho NTD. Khi đó, việc lựa chọn thực phẩm sạch, an toàn không còn là bài toán khó đối với nhiều người mỗi khi xách giỏ đi chợ nữa.

Đỗ Lan