Động vật hoang dã - xu hướng chăn nuôi mới

Một góc Trung tâm giống Heo rừng Tây Nguyên

Người đầu tiên đưa con nhím về nuôi ở Ea Tân là anh Lâm Thanh Hùng (thôn Ea Chăm). Ban đầu anh nuôi 6 cặp với giá 22 – 24 triệu đồng/cặp. Cho đến nay, một số cặp nhím của anh Hùng đã bắt đầu sinh sản. Theo anh thì con nhím rất dễ nuôi. Thức ăn chủ yếu là các loại rau, củ. Tuy nhiên giá con giống cao nên ban đầu anh chỉ nuôi với số lượng ít. Trước đây, ở địa phương chưa ai nuôi con nhím nên anh Hùng đã tìm đọc các loại sách báo, tài liệu để nắm vững thông tin và cách nuôi nó. Theo anh thì hiệu quả kinh tế của con nhím mang lại rất lớn. Anh Hùng tính toán, một cặp nhím mỗi năm đẻ hai lứa với số lượng 1 – 2 con/lứa. Và giá giống nhím từ 4 - 5 triệu đồng/cặp, nhím thịt trên 300.000 đồng/kg thì với số lượng đàn nhím hiện nay, mỗi năm cho gia đình anh thu nhập trên một trăm triệu đồng. Anh cho biết khi đàn nhím đạt số lượng 50 – 70 cặp anh mới kinh doanh nhím giống và nhím thịt. Từ anh Lâm Thanh Hùng là người tiên phong, nhiều người khác cũng chọn con nhím làm hướng phát triển mới của kinh tế gia đình. Anh Hùng đã giúp đỡ bà con những kinh nghiệm trong việc chăm sóc con nhím. Đến nay, toàn xã Ea Tân đàn nhím lên đến gần 200 con. Nhận thấy nuôi nhím không khó, hiệu quả kinh tế lại rất cao nên nhiều người đã mạnh dạn đầu tư xây dựng chuồng trại và mua con giống lên đến hàng trăm triệu đồng. Để tạo điều kiện cho nông dân mạnh dạn chăn nuôi nhím, Hội Nông dân xã tổ chức cho bà con nông dân đi tham quan các mô hình nuôi nhím ở các địa phương khác. Nhờ vậy mà người dân không hề bỡ ngỡ khi bắt tay vào chăn nuôi. Anh Nguyễn Văn Toàn (thôn Ea Heo) vừa đầu tư hơn 20 triệu đồng mua 4 cặp nhím giống về nuôi. Sắp tới anh dự định mở rộng thêm chuồng trại để nuôi thêm 7 cặp nhím. Hiện nay ngoài việc phát triển kinh tế vườn, anh xác định con nhím là hướng phát triển kinh tế chủ yếu của gia đình mình. Nhằm đạt hiệu quả kinh tế cao từ con nhím, anh Toàn đã tìm tòi tài liệu về kỹ thuật nuôi nhím và xây chuồng trại đúng tiêu chuẩn. Anh tận dụng các loại rau, củ gia đình trồng được làm thức ăn cho nhím nên giảm được chi phí  đáng kể.
Loại hình sản xuất này cần được quan tâm nhiều hơn
Theo số liệu của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, đến nay trên địa bàn tỉnh ta đã có 272 hộ, các trang trại gia đình gây nuôi nhiều loại động vật hoang dã như: nai, nhím, rắn, ba ba, cá sấu, lợn rừng, kỳ đà, khỉ, rùa, chồn hương…; nhiều hơn cả là nai, lợn rừng, nhím và rắn. Cả tỉnh mới chỉ có 10 huyện, thành phố gây nuôi. Trong 272 gia đình chăn nuôi động vật hoang dã thì TP. Buôn Ma Thuột có 249 hộ. Động vật được nuôi nhiều nhất là nai có 235 hộ đăng ký nuôi. Hộ nuôi nhiều nhất trên 10 con, hộ ít vài ba con. Khác với trước đây các loại động vật hoang dã đều có xuất xứ từ rừng núi sông hồ bây giờ hầu hết gây nuôi chủ yếu thông qua sinh sản con giống. Nhím, heo rừng, cá sấu, nai, rắn … đều được nuôi, chăm sóc cho ăn như nhiều loại gia súc trong nhà có khác là việc xây dựng chuồng trại, khóa chốt cẩn thận hơn. Qua đây cho thấy việc gây nuôi động vật hoang dã đang trở thành phổ biến và loại hình sản xuất này cần được quan tâm, quản lý theo đúng quy định. Với vai trò là cơ quan quản lý các loại động vật hoang dã, ngành Kiểm lâm đã tích cực, chủ động tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến việc gây, nuôi, tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã.
Theo ông Y Rít Buôn Yă, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: “Thời gian qua việc gây, nuôi động vật hoang dã trên địa bàn tỉnh chưa có vấn đề gì phức tạp, hầu hết các hộ nuôi tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Qua rà soát, các hộ nuôi đều phát triển tự phát, quá trình đầu tư kỹ thuật, vốn, thị trường… đều do các hộ tự lo”. Với cách phát triển này khó có thể hạn chế hết những tồn tại, mâu thuẫn khi mở rộng. Hiện tại chưa có vấn đề gì lớn phát sinh, nhưng nếu có dịch bệnh, mất an toàn, thị trường… thì sẽ đẩy nhiều hộ vào hoàn cảnh khó khăn. Trước mắt việc gây, nuôi động vật hoang dã chưa có vi phạm pháp luật, song không vì thế mà xem nhẹ lơ là việc kiểm tra, kiểm soát. Khi số lượng nuôi mở rộng cần có cơ chế quản lý thích ứng để phòng ngừa tình huống xấu xảy ra, bảo đảm sản xuất bền vững, ổn định.