Xây dựng nông thôn mới: Nhìn từ những con đường

Trong bộ 19 tiêu chí của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) thì tiêu chí về hạ tầng giao thông là một trong những tiêu chí khó đạt nhất trong điều kiện địa hình, năng lực tài chính của các xã trên địa bàn Dak Lak. Tuy nhiên, bên cạnh sự đầu tư của Nhà nước, hiện  có nhiều tuyến đường được xây dựng khang trang, sạch đẹp từ sự đóng góp của người dân. Đây là minh chứng cho nỗ lực vượt qua khó khăn để xây dựng NTM ở các địa phương.

Nhiều tuyến đường giao thông nông thôn do người dân tự nguyện đóng góp tiền để làm.

Tiêu chí khó đạt

Tiêu chí về giao thông (tiêu chí thứ 2 trong bộ 19 tiêu chí) đối với khu vực Tây Nguyên được quy định cụ thể là: tỷ lệ đường trục xã, liên xã được nhựa hoặc bê tông hóa đạt chuẩn 100%; tỷ lệ đường trục thôn, xóm  được  cứng  hóa  đạt  chuẩn 70%;  tỷ  lệ  đường  ngõ,  xóm  sạch và không  lầy  lội vào mùa mưa  là 100% (50% cứng hóa); tỷ lệ đường trục  chính  nội  đồng  được  cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện là 50%. Theo số liệu của Ban chỉ đạo NTM tỉnh cho biết, đến thời điểm này các huyện,  thị xã,  thành phố đã hoàn thành rà soát để xác định hiện trạng nông thôn mới, trong đó 6 xã đạt 10-11/19  tiêu chí, 46 xã đạt 5-9/19, 89 xã đạt 2-4/19, 11 xã đạt 1/19 tiêu chí. Điều đáng nói là trong tổng số các xã triển khai xây dựng NTM trong toàn tỉnh thì hầu như chưa có xã nào đạt tiêu chí về giao thông. Ông Vũ Văn Đông, Ủy viên Thường trực Ban chỉ đạo NTM tỉnh cho biết: khó khăn của tỉnh là có gần 90% dân cư sản xuất nông nghiệp,  diện  tích  tự  nhiên  rộng, dân cư phân bổ không đều, nhận thức  của người dân  chưa  cao,  cơ sở hạ tầng thấp kém, nguồn nhân lực, tài lực còn yếu, đội ngũ cán bộ thiếu và bất cập… Bởi vậy, một số tiêu chí, trong đó tiêu chí về giao thông có vẻ “quá sức” so với điều kiện  của  các xã, đặc biệt  các xã vùng sâu, vùng xa. 

Đến  nay,  trong  tổng  số  10/10 xã của huyện Lak đang  thực hiện triển  khai  chương  trình  NTM  thì 2 xã điểm Dak Phơi và Buôn Tría cũng chỉ đạt 2 tiêu chí là y tế và an ninh trật tự, và mục tiêu của huyện là đến năm 2015, sẽ đưa 2 xã này sẽ  đạt  chuẩn  nông  thôn  mới.  Để chương  trình  triển  khai  thực hiện đúng  lộ  trình, huyện đã vận động cả  hệ  thống  chính  trị  vào  cuộc; vận động người dân chung sức xây dựng NTM. Theo ông Nguyễn Văn Kiên, thành viên ban chỉ đạo NTM huyện thì một số tiêu chí có thể đạt được đúng  lộ  trình, nhưng về giao thông  là không khả  thi. Bởi vì: để xây dựng được 50% đường ngõ xóm cứng hóa theo quy định trong điều kiện khó khăn của huyện, hoặc  tỷ lệ đường giao thông được nhựa và bê tông hóa so với chuẩn quy định còn thấp, trong khi ngân sách ít...

Tương tự, huyện Ea H’leo cũng gặp rất nhiều khó khăn trong mục tiêu hoàn thành chương trình NTM ở tiêu chí giao thông. Hiện nay, hệ thống giao  thông ở huyện có 214 km đường liên xã, liên huyện, 500 km đường liên thôn, buôn, trong đó tỷ  lệ nhựa và bê  tông hóa đường liên  xã,  liên  huyện  mới  chỉ  đạt 32,7%, đường liên thôn, buôn 9%, số lượng đường đất còn chiếm tỷ lệ 72%. Ông Nguyễn Ngọc Lài, Phó phòng Kinh tế Hạ tầng huyện cho biết: địa phương sẽ đẩy mạnh mô hình Nhà nước và nhân dân cùng làm với mục  tiêu  từng bước vững chắc. Tuy nhiên, để đạt được tiêu chí theo quy định là rất khó khăn, bởi ngân sách hạn chế, mức sống người dân chưa cao.

Những con đường NTM từ “sức dân”

Trước  những  khó  khăn  trên, người  dân  các  địa  phương  cũng chung sức cùng nhà nước làm giao  thông nông thôn để góp phần xây dựng NTM bằng cách đóng góp tiền, ngày  công,  hiến  đất,  phá  bỏ  cây trồng…  để  làm  đường  giao  thông. Có  thể kể một số điểm sáng như: nhân  dân  huyện Ea Kar  đã  đóng góp được gần 13  tỷ đồng  làm hơn 100 km đường giao thông, trong đó gồm 2,8 tỷ đồng tiền mặt, 240.000 m2 đất, 1.800 m  tường rào và gần 10.000  cây  trồng  các  loại;  người dân huyện Krông Pak đóng góp hơn 5  tỷ đồng xây dựng 17 km đường giao  thông  nông  thôn;  người  dân TP. Buôn Ma Thuột đóng góp 6,8 tỷ đồng bê tông hóa 2,180 km đường thôn, buôn, mở rộng, làm mới 2,308 km; người dân huyện Cư Kuin đã tự nguyện giải tỏa mặt bằng và đóng góp 1,2  tỷ đồng  cùng địa phương láng  nhựa  9  km  đường,  3  km  bê tông; mở cấp phối 3,4 km…Tại  xã Ea Kpam  –  huyện Cư M’gar, các thôn 1, 2, 8 bình quân hằng năm mỗi  thôn  làm được  1 km đường bê tông. Riêng ở thôn 2, từ năm 2007 đến nay, người dân đã  đóng  góp  hơn  1  tỷ  đồng  xây dựng 5 km đường bê tông và đang chuẩn bị thảm nhựa 1,3 km đường bằng sự đóng góp của người dân.

Trong khi đó, tại xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin, người dân đã tự nguyện đóng góp tiền, hiến đất làm 10 km đường nhựa và bê tông. Điển hình là thôn 1, từ năm 2007 đến nay người dân đã làm được gần 3 km đường với số vốn hơn 1,5 tỷ đồng, theo tiêu  chuẩn  đường  nhựa,  nền đường  rộng 7 mét, mặt đường 4 mét, đổ nhựa dày 5 cm cùng hệ thống mương thoát nước và hơn 100 đèn chiếu sáng khắp các trục đường chính của thôn. Theo đó, mỗi hộ đóng góp bình quân 6 – 7 triệu đồng, nhiều hộ dân tự động tháo dỡ hàng rào, chặt  bỏ  cây  trồng  để  có  con đường rộng và thẳng.

Phong  trào  thi  đua  xây dựng  NTM  đang  có  sức  lan tỏa  mạnh  mẽ  khắp  các  địa phương,  nhiều  tuyến  đường giao  thông  được  xây  dựng  từ sự đồng thuận của người dân. Nhờ vậy, hệ thống giao thông nông thôn từng bước được cải thiện, làm cho diện mạo NTM ngày càng khởi sắc, góp phần thúc đẩy quá  trình phát  triển kinh tế - xã hội và phục vụ đời sống người dân.

Minh Thông